Soạn bài Luyện tập xây dựng bài tự sự, kể chuyện đời thường

LUYỆN TẬP XÂY DỰNG BÀI TỰ SỰ- KỂ CHUYỆN ĐỜI THƯỜNG, NGẮN 1

LUYỆN TẬP XÂY DỰNG BÀI TỰ SỰ- KỂ CHUYỆN ĐỜI THƯỜNG, NGẮN 2:

Giới thiệu một số mẫu về qui trình xây dựng bài văn kể chuyện đời thường dựa trên các đề đã cho.

Đề 1: Kể về một người bạn mới quen. 

1. Tìm hiểu đề:
Đây là đề kể chuyện về người thật (trong số bạn mới quen của em). Kể về một người bạn thì giọng kể phải thân mật, nội dung kể phải thể hiện tình bạn (tuy mới), và phải làm rõ mối quan hệ giao tiếp đang còn mới mẻ.

2. Phương hướng làm bài:
Đây là một bài văn kể luôn luôn có mục đích, có đối tượng, có hoàn cảnh cụ thể. Không ai kể (dù là viết) lại không có địa chỉ. Vì vậy, lời kể phải thể hiện đang ở trong một cuộc giao tiếp với một người nào đó. Thí dụ: kể về người bạn mới thân hay với một người bạn đã thân.
Vì mới quen nên phải nói lý do được quen, nói sơ bộ những ấn tượng ban đầu về bạn qua giao tiếp, nói ý định đi vào tình bạn như thế nào?

3. Dàn bài:
a) Mở bài: Trong một cuộc giao lưu văn nghệ, mình có quen một người bạn tên là N. Bạn ấy học ở đâu, mấy tuổi, còn gia đình thế nào ? Lý do cụ thể để quen khi giao lưu?
b) Thân bài: Ấn tượng ban đầu mình nhận thấy ở bạn đó thế nào? (về hình dáng, về tính tình...). Bạn ấy đã thể hiện tình cảm ban đầu với mình thế nào ? Mình đã đáp lại tình cảm đó như thế nào? Hai bên đã hứa hẹn gắn bó với nhau như thế nào ? Sau khi mới làm quen, hai bạn đã trao đổi kỷ niệm như thế nào? Hỏi thăm người bạn nghe kể có quen với bạn ấy không?
c) Kết bài: Cuộc sống có thêm bạn mới làm em thêm vui..

Đề 2: Kể về đổi mới ở quê em (kể cho thấy nghe)

1. Tìm hiểu đề:
Đây là đề kể về không phải một người mà là một cảnh quê được nhìn từ nhiều bình diện và từ một quá trình. Lại là kể cho thấy nên lời lẽ phải khiêm tốn. Có thể kể sau khi đã về thăm quê. Quê ở đây là quê chính, nay không còn ở nữa hay là quê đang ở?

2. Phương hướng làm bài:
Luôn nắm chắc cách kết cấu bài văn kể chuyện luôn luôn có ba phần mở, thân, kết. Đây là kể chuyện có xen miêu tả. Sự việc cần xen cảnh vật. Sự việc, cảnh vật cần có quá trình biến đổi.

3. Dàn bài:
a) Mở bài: Nêu lý do gặp thầy? Nêu lý do tại sao lại muốn kể cho thầy nghe về quê mình (giả định là mình về thăm, nếu là về thăm thực thì nói thêm lý do được về quê).
b) Thân bài: Nhìn toàn cảnh, quê mình thay đổi thế nào? Cụ thể hơn là cảnh vật thay đổi thế nào (nhà cửa, đường sá, đồng ruộng...), con người thay đổi thế nào? (cuộc sống hàng ngày, con em được đi học, nhà có các tiện nghi thế nào? Đời sống văn hóa có gì thay đổi, trẻ em nghèo được quan tâm thế nào?).
Hỏi thăm bà con thì bà con kể là trước đây thế nào, nay khác đi thế nào? Hỏi thăm thầy về quê của thầy.
c) Kết bài: Cảm tưởng sau khi về thăm quê, từ đó dẫn đến cảm tưởng chung đối với đất nước, dân tộc và các suy nghĩ của bản thân trong việc học tập.

Đề 3: Kể về kỉ niệm đáng nhớ

1. Tìm hiểu đề:
Đề tài là một cái đã qua nhưng là đáng nhớ, lời kể phải thể hiện. nuối tiếc. Trí tưởng tượng phải được huy động để làm sống lại những gì cả nếm trải. Đối với các em lớp 6, nên nhớ lại một kỉ niệm đẹp trong học tập.

2. Phương hướng làm bài:
Cần nhớ lại quãng đời đã qua, tìm trong kí ức các kỷ niệm còn lưu lại. Thường các kỉ niệm đẹp được nhớ lại nhanh chóng nhất và gây lại được một xúc động vừa cũ vừa mới: Hãy nhớ lại chi tiết sự việc, diễn biến, cảm xúc và một ý nghĩa cần nhớ về kỉ niệm.

3. Dàn ý:
a) Mở bài: Năm lớp 4, em học ở đâu? Trường, lớp, thầy, cô, bạn bè như thế nào? Quãng đời ấy vui, đẹp ra sao? Cái gì làm em nhớ nhất?
b) Thân bài: Câu chuyện gây nhớ xảy ra ở đâu, lúc nào? Với ai? Đó là chuyện gì? Mở đầu câu chuyện ra sao? Diễn biến câu chuyện ra sao. Những cảm xúc đẹp đi theo câu chuyện là cái cảm xúc gì? Kết thúc câu chuyện ra sao?
c) Kết bài: Kỉ niệm ấy lúc bấy giờ đã gây cho em xúc động và bây giờ như vẫn còn nhớ. Nó đã lắng lại và bỗng trỗi dậy như một sức mạnh tình đời, nghĩa đời, sự nỗ lực... như thế nào?

Đề 4: Kể về một chuyện vui sinh hoạt

1. Tìm hiểu đề:
Đề yêu cầu kể một chuyện vui xảy ra trong đời sống thường ngày. Giọng kể cần dí dỏm, có thể gây cười. Tuy vui nhưng có ý nghĩa với đời sống.

2. Phương hướng làm bài:
Nhớ lại các chuyện vui chơi với bạn trong một dịp sinh hoạt chung nào đó, chọn một chuyện đáng nhớ, thí dụ chuyện chọn nhầm quà (do trùng tên) và ăn hết quà của bạn, chuyện giả làm ma dọa bạn...

3. Dàn bài:
a) Mở bài: Nhắc lại không gian, thời gian xảy ra chuyện vui. Chuyện vui đã làm em nhớ mãi. Vì sao?
b) Thân bài: Chuyện bắt đầu thế nào? Diễn biến làm xảy ra mâu thuẫn gì đáng cười (thí dụ nhận nhầm quà và ăn hết, bạn hỏi mới biết là nhầm), giải quyết mâu thuẫn với nhau vui vẻ ra sao? Vui nhưng cũng cần suy nghĩ để rút kinh nghiệm vì có khi vui mà gây hại không cố ý (thí dụ: giả ma dọa bạn gái làm bạn gái ngất...)
c) Kết bài: Những chuyện vui thời thơ ấu để lại dấu ấn gì về một lứa tuổi sống hồn nhiên, vui tươi? Hãy sống với nhau bằng các chuyện vui để cho cuộc sống thiếu niên lạc quan, hăm hở hơn trong học tập và tu dưỡng.
 

Đề 5: Kể về một cuộc gặp gỡ 

1. Tìm hiểu đề:
Một cuộc gặp gỡ đáng ghi nhớ là một cuộc gặp gỡ có ý nghĩa (một tình cảm đã mất được tìm lại, một cuộc tiếp xúc với người danh tiếng, một cuộc giao lưu để gây tình thân...).

2. Phương hướng làm bài:
Có thể nhớ lại một cuộc gặp gỡ đã kinh qua hay một cuộc gặp gỡ tưởng tượng. Xác định cho rõ đối tượng gặp là ai? Nội dung giao lưu là gì? Ý nghĩa của cuộc gặp đó? Ấn tượng còn lưu lại về cuộc gặp đó?

3. Dàn bài:
a) Mở bài: Lý do của cuộc gặp? Ai gặp ai? Gặp lúc nào? Ở đâu? Cuộc gặp tình cờ hay có chuẩn bị?
b) Thân bài: Mở đầu cuộc gặp thế nào? Nội dung cuộc gặp diễn ra thế nào? Có gì đặc biệt khi cuộc gặp diễn ra? (vui, buồn, ngạc nhiên, xúc động mạnh...). Ai là nhân vật trung tâm trong cuộc gặp?
c) Kết bài: Cuộc gặp có ý nghĩa thế nào? Để lại ấn tượng gì sâu sắc trong em?

Đề 6: Kể về thầy, cô giáo em

1. Tìm hiểu đề:
Đề yêu cầu chuyện kể nêu một tình cảm cao đẹp của em với thầy, cô; lời kể phải trân trọng nhưng thân thiết. Kể về thầy, cô là kể về những gì tốt đẹp về cuộc sống và việc dạy dỗ của thầy cô đã để lại ấn tượng đẹp đẽ cho em.

2. Phương hướng làm bài:
Chọn một thầy, cô mà em yêu mến nhất khi đang học hay trong thời gian đã qua. Làm sao qua lời kể, nêu lên các sự việc mà em ghi nhớ nhất và qua đó em đã thể hiện tình cảm quí mến như thế nào?

3. Dàn ý:
a) Mở bài: Có thể nêu các thầy, cô đã dạy em trong các năm qua và hiện nay. Nêu lý do tại sao em yêu mến thầy, cô mà em sẽ kể?
b) Thân bài: Có thể nói qua về hình dạng, tuổi tác, gia đình của thầy cô. Cái chính là kể về công việc của thầy, cô mà em được biết : soạn bài, lên lớp, chăm sóc học sinh, chấm bài, thăm phụ huynh, lo công việc gia đình... Qua từng sự việc, phải nêu thông cảm của em đối với thầy, cô vì cô, thầy đã làm tốt các công việc như trên ? Nhờ cô, thầy mà em đã trưởng thành thế nào?
c) Kết bài: Em hứa sẽ học tập, tu dưỡng để làm vừa lòng thầy, cô mà em quí mến như thế nào?

Tập nhận xét về các bài làm để tham khảo
1. Về bài văn kể chuyện về ông:
Đặt các câu hỏi sau đây để phân tích:
a) Về kết cấu: câu chuyện mở ra thế nào? Phát triển thế nào? Kết thúc thế nào? Cách kết cấu như thế có gì đặc biệt ?
b) Nhân vật được giới thiệu từ ngoại hình đến nội tâm, tính tình thế nào? Cách giới thiệu như thế có phù hợp với đặc điểm người già thân thiết với em hay không?
c) Thứ tự kế theo trật tự thế nào? Trật tự ấy có phù hợp với văn bản tự sự không? Các sự việc kế tiếp nhau có hợp lý không?
d) Câu chuyện kể theo ngôi nào? Kể theo ngôi đó khác gì với kể theo ngôi thứ ba?

2. Về bài Nụ cười của mẹ:
Đây là câu chuyện mang tính nghệ thuật cao? Câu chuyện đã kể theo ngôi nào? Theo thứ tự nào? (Từ hiện tại → trở về quá khứ → về lại hiện tại). Đoạn nói về quá khứ kể dài nhất? Tại sao như vậy?
Phân tích để thấy người kể vừa kể vừa thể hiện nội tâm thế nào? Những câu nào thể hiện nội tâm đó?
Ý nghĩa của câu chuyện rất sâu sắc. Hãy tìm các ý nghĩa do bài văn làm toát lên?

3. Câu chuyện Bàn tay yêu thương
Phân tích để thấy câu chuyện đã thể hiện một hành động hết sức sâu sắc của một học sinh đối với cô giáo.
Tại sao em bé lớp 1 lại có thể có một đề tài để vẽ có ý nghĩa sâu sắc như vậy? Em vẽ một bàn tay, bàn tay cô giáo, cái bàn tay hàng ngày em đã thể hiện qua bàn tay? nhìn thấy, không phải một bàn tay bình thường mà là một tâm hồn cao đẹp
Em cho biết: cái bàn tay hiền dịu đó đã thể hiện điều gì tốt đẹp của cô Giáo Đắc-go-lớt? Có bao giờ em nghĩ rằng: có lúc em có thể vẽ đôi mắt, nụ cười, bước đi, dáng nhìn của cô giáo em khi em đã thấy trong các hình ảnh hết lòng dạy dỗ em? ấy tâm hồn cao đẹp, tình cảm thân thương của một người đã thương yêu em,
Câu chuyện có thắt nút (ở câu nào?) và mở nút (ở câu nào?). Khi câu chuyên mở nút (cô giáo ngẩn người) thì em có thấy xúc động không?

----------------------HẾT------------------------

Các bạn đang xem hướng dẫn Luyện tập xây dựng bài tự sự - kể chuyện đời thường , để học tốt Ngữ Văn 6, các em cần xem lại nội dung Soạn bài Viết bài tập làm văn số 3 lớp 6 và chuẩn bị trả lời các câu hỏi trong phần theo SGK.

Ngoài nội dung ở trên, các em có thể tìm hiểu thêm phần Theo mẫu bài tập đọc Thư gửi bà hãy viết một bức thư ngắn cho người thân nhằm chuẩn bị cho những kì thi sắp tới.

Trong chương trình học Ngữ Văn 6 phần Kể về thầy cô giáo của em (người quan tâm, lo lắng và động viên em học tập) là một nội dung quan trọng các em cần chú ý chuẩn bị trước.

https://thuthuat.taimienphi.vn/soan-bai-luyen-tap-xay-dung-bai-tu-su-ke-chuyen-doi-thuong-38022n.aspx