>> Những bài văn Phân tích hình tượng người lái đò sông Đà hay, đạt điểm 10
Nhân vật ông lái đò trong thiên tùy bút Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân
Bài văn mẫu Nhân vật ông lái đò trong thiên tùy bút Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân
I. Dàn ý Nhân vật ông lái đò trong thiên tùy bút Người lái đò sông Đà ngắn gọn:
1. Mở bài:
- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm.
- Khái quát về nhân vật ông lái đò trong thiên tùy bút.
2. Thân bài:
2.1. Khái quát chung:
- Hoàn cảnh sáng tác: Tùy bút được viết trong chuyến đi thực tế của Nguyễn Tuân đến miền Tây Bắc xa xôi của Tổ Quốc.
2.2. Phân tích nhân vật ông lái đò:
a) Lai lịch, xuất thân:
- Công việc: gắn bó với nghề lái đồ dọc con sông Đà hiểm trở và hung dữ.
=> Đây là công việc nguy hiểm đòi hỏi những phẩm chất đặc biệt ở người lao động.
- Kinh nghiệm:
+ Là quán quân trong nghề sông nước trên sông Đà.
+ Nắm chắc binh pháp của thần sông, đá sông Đà thuộc tất cả những quy luật phục kích của con sông nơi ải nước.
=> Kinh nghiệm lão luyện của người lái đò là kết quả của một quá trình rèn luyện lâu dài, gian khổ, được đánh cược bằng chính sinh mạng của người lái đò trong cuộc chiến giành giật sự sống từ tay những con thác.
b) Vẻ đẹp của người lái đò sông Đà qua ba trùng vi thạch trận:
- Ở trung vi thạch trận thứ nhất:
+ Sông Đà bày ra năm cửa trận, bốn cửa tử, một cửa sinh.
=> "Ăn chết" mọi con thuyền, bày thạch trận như thiên la địa võng, tầng tầng, lớp lớp.
+ Người lái đò như một người dũng tướng chỉ huy một đội quân lao vào trận đồ bát quái sông Đà.
+ Ông Đò: hai tay giữ chặt mái chèo, con thuyền bị hất tung lên khỏi sóng trận địa.
+ Sóng nước giở đủ thủ đoạn tung ra vô số những đòn hiểm: thúc gối, đội thuyền, lật ngửa
+ Ông Đò đau đớn khôn tả, mặt méo bạch đi nhưng vẫn cố nén vết thương, tay vẫn giữ chặt mái chèo, chân kẹp chặt cuống lái.
=> Ở người lái đò: lòng dũng cảm hơn người, sức chịu đựng phi thường và một bản lĩnh không gì có thể khuất phục được.
=> Ở trùng vi thạch trận thứ nhất: người lái đò hiện lên với tài chí và bản lĩnh của một vị dũng tướng, một người anh hùng chinh phục thiên nhiên
- Ở Trùng vi thạch trận thứ hai:
+Sông Đà: thay đổi chiến thuật, biến ảo khôn lường, tăng thêm nhiều cửa tử, cửa sinh ở hữu ngạn để đánh lừa con thuyền.
+ Ông Đò thuộc hết quy luật của thần sông, thần đá nơi ải nước hiểm trở này, cưỡi lên sóng thác nắm chặt cái bờm.
+ Đối với bọn đá hậu vệ, ông nhớ mặt bọn này: đứa ông tránh, rảo bơi chiều, đứa ông đi sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến.
=> Những động tác nhanh, gọn, chính xác và thành thục đến đáng kinh ngạc, tư thế chủ động vững trãi của người lao động như tung hoành trên sóng Đà Giang.
=> Ông Đò hiện lên là một người lao động lão luyện, thành thục trong nghề, yêu nghề và sống chết với nghề.
- Ở trung vi thạch trận thứ ba:
+ Sông Đà với ít cửa hơn, bên trái, bên phải đều là luồng chết, cửa sinh ở giữa.
+ Ông Đò với tốc độ phi phàm, ông đã phóng thẳng thuyền vút qua ba cổng đá hẹp.
+ Thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái.
=> Tất cả dường như chỉ diễn ra trong một cái chớp mắt, cả thuyền và người như tan hòa vào làn hơi nước.
+ Với sự chính xác đến đáng kinh ngạc, ông Đò đưa con thuyền qua trùng vi thạch trận thứ ba chỉ trong một khoảnh khắc.
3. Kết bài:
- Khẳng định lại giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật:
+ Giá trị nội dung: Nhân vật ông lái đò với những vẻ đẹp là tài, dũng, tâm.
+ Giá trị nghệ thuật: Xây dựng sự đối lập, tương phản giữa con người và thiên nhiên, những liên tưởng so sánh thú vị, biện pháp tu từ điệp từ, liệt kê.
II. Bài văn mẫu tham khảo: Nhân vật ông lái đò trong thiên tùy bút Người lái đò sông Đà siêu hay:
1. Cảm nhận hình tượng người lái đò sông Đà qua 3 trùng vi thạch trận hay số 1
Nguyễn Tuân là nhà văn có phong cách nghệ thuật độc đáo. Ông không chỉ tiếp cận và khám phá con người trong đời sống bình dị ngày thường mà còn ở phương diện tài hoa nghệ sĩ. Tiêu biểu cho phong cách sáng tác đó phải kể đến tùy bút "Người lái đò sông Đà". Tác phẩm đã làm nổi bật hình ảnh ông lái đò trong cuộc vượt thác đầy hiểm nguy.
Tùy bút "Người lái đò sông Đà" được viết trong chuyến đi thực tế của Nguyễn Tuân đến miền Tây Bắc xa xôi của Tổ quốc. Đây là kết quả của quá trình lao động vô cùng nghiêm túc và đầy gian khổ của Nguyễn Tuân. Và còn là giọt mật quý giá mà Nguyễn Tuân chắt chiu cho đời từ "vạn chuyến ong bay".
Ông là người lao động bình dị và vô danh trên con sông Đà. Công việc của ông gắn bó với nghề lái đò dọc con sông hiểm trở và hung dữ. Đây là công việc nguy hiểm đòi hỏi những phẩm chất đặc biệt ở người lao động thì mới có thể làm được. Qua miêu tả của Nguyễn Tuân, người lái đò hiện lên là người lão luyện trong nghề. Ông nắm chắc binh pháp của thần sông, thần đá và thuộc tất cả những quy luật phục kích của con sông nơi ải nước. Trí nhớ của ông được rèn luyện cao độ bằng cách "lấy mắt mà nhớ", tỉ mỉ như đóng đinh vào lòng tất cả những con thác hiểm trở. Kinh nghiệm của người lái đò không có sẵn mà đó là kết quả của một quá trình rèn luyện lâu dài, gian khổ, phải đánh cược bằng cả sinh mạng.
Hình ảnh ông lái đò được thể hiện rõ hơn trong cuộc vượt thác. Ở trùng vi thạch trận thứ nhất, sông Đà bày ra năm cửa trận, bốn cửa tử, một cửa sinh. Nó muốn "ăn chết" mọi con thuyền. Lúc này, ông đò như một người dũng tướng chỉ huy một đội quân lao vào trận đồ bát quái. Khi sóng nước hò la vang dậy và vào bẻ gãy cán chèo thì người lái đò hai tay giữ chặt mái chèo. Sóng nước giở đủ thủ đoạn tung ra vô số những đòn hiểm: thúc gối, đội thuyền, lật ngửa khiến người lái đò đau đớn khôn tả. Mặt méo bạch đi nhưng vẫn cố nén vết thương, tay vẫn giữ chặt mái chèo, chân kẹp chặt cuống lái. Trên con thuyền sáu bơi chèo vẫn vang lên tiếng chỉ huy ngắn gọn, tỉnh táo. Ở trùng vi thạch trận thứ nhất, người lái đò hiện lên với lòng dũng cảm hơn người, sức chịu đựng phi thường và một bản lĩnh không gì có thể khuất phục được. Đây chính là cái "dũng" của một vị tướng.
Đến trùng vi thạch trận thứ hai, sông Đà thay đổi chiến thuật, biến ảo khôn lường, tăng thêm nhiều cửa tử, cửa sinh ở hữu ngạn để đánh lừa con thuyền. Nhưng ông Đò thuộc hết quy luật của thần sông, thần đá nơi ải nước hiểm trở này, cưỡi lên sóng thác "như là cưỡi hổ", nắm chặt cái "bờm sóng". Đối với bọn đá hậu vệ, ông nhớ mặt bọn này: đứa ông tránh, rảo bơi chiều, đứa ông đi sấn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến. Qua đây, người đọc thấy được những động tác nhanh, gọn, chính xác và thành thục đến đáng kinh ngạc cùng tư thế chủ động vững trãi của người lao động như tung hoành trên sóng Đà Giang. Ở trùng vi thạch trận thứ hai, ông Đò hiện lên là một người lao động lão luyện, thành thục trong nghề, yêu nghề và sống chết với nghề.
Đến trùng vi thạch trận thứ ba, sông Đà với ít cửa hơn, bên trái, bên phải đều là luồng chết, cửa sinh ở giữa. Ông Đò với tốc độ phi phàm, ông đã phóng thẳng thuyền vút qua ba cổng đá hẹp. Lúc này, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái. Tất cả dường như chỉ diễn ra trong một cái chớp mắt, cả thuyền và người như tan hòa vào làn hơi nước Với sự chính xác đến đáng kinh ngạc, ông Đò đưa con thuyền qua trùng vi thạch trận thứ ba chỉ trong một khoảnh khắc.
Bằng những liên tưởng, so sánh thú vị kết hợp với biện pháp tu từ liệt kê, điệp ngữ, Nguyễn Tuân đã làm nổi bật hình ảnh ông lái đò với cái tài, dũng, tâm. Để khắc họa vẻ đẹp của người lái đò sông Đà, Nguyễn Tuân đã dồn hết bút lực, dồn hết tinh hoa của một đời văn để miêu tả một trận thủy chiến trên sông Đà. Qua đó giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Tây Bắc.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Nhân vật ông lái đò trong thiên tùy bút Người lái đò sông Đà tiêu biểu cho vẻ đẹp của người lao động Tây Bắc. Để có thêm những cảm nhận về tác phẩm, các em có thể tham khảo thêm nhiều bài khác trên Taimienphi.vn như: Phân tích thứ vàng mười trong Người lái đò sông Đà, Cảm nhận về hình tượng người lái đò sông Đà trong cảnh vượt thác.
2. Bài văn Nhân vật ông lái đò trong thiên tùy bút Người lái đò sông Đà hay nhất số 2
Với mười lăm bài tùy bút và một bài thơ phác thảo sau chuyến thực tế ngược miền Tây Bắc điệp trùng mà đầy kỳ thú, tập "Tùy bút sông Đà" của nhà văn Nguyễn Tuân ra đời (1960) đã góp cho văn học nước nhà một tác phẩm giá trị khẳng định cuộc sống và con người Tây Bắc trong sự nghiệp dựng xây đất nước "Người lái đò sông Đà" là một thiên tùy bút đặc sắc trong tập tùy bút của Nguyễn Tuân. Đặc biệt hình ảnh ông lái đò dũng cảm và tài ba đã để lại ấn tượng khó phai mờ trong tâm trí người đọc. Cùng với hình tượng này, phong cách nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Tuân càng rõ thêm, ấn tượng thêm.
Nhân vật ông lái chắc chắn sẽ bị mờ nhạt nếu như tác giả chỉ miêu tả ông trong cuộc mưu sinh phẳng lặng trên sông nước hiền hòa. Người lái đò trong tác phẩm thực sự trở thành hình tượng chân thật và sông động là sự ký thác ý tưởng thẩm mỹ của Nguyễn Tuân, văn sĩ suốt một đời say mê kiếm tìm và khẳng định cái đẹp. Hình tượng ông lái đò đẹp một cách kiêu hãnh trong mối tương quan đồng hiện với nhân vật sông Đà dữ dằn mà kỳ vĩ ! Đấy cũng chính là dụng ý tư tưởng và nghệ thuật của Nguyễn Tuân, khi ông muốn "ghi ở đoạn này cái hình ảnh chiến đấu gian lao của người lái đò trên chiến trường sông Đà, trên một quãng thủy chiến ở mặt trận sông Đà.
Vẻ đẹp đầy ấn tượng về ông lái đò là sự lồn tại sống động trước thử thách ghê gớm của dòng sông Đà. Ta hình dung như cả một "thạch trận trên sông" dàn giăng muốn bổ chụp hòng nuốt lấy con thuyền và ông lái. Trong tình thế ấy, sông Đà mới dữ dội và kỳ quái làm sao: "Nó bầy thạch trận trên sông. Đám tảng, đám hòn chia làm ba hàng chặn ngang trên sông đòi ăn chết cái thuyền một cái thuyền đơn độc...". Trong trận đồ bát quái đó "với đá, nước thác reo hò làm thanh viện... những hòn đá bệ vệ oai phong lẫm liệt", sông nước mà dữ dằn như quỷ dữ. Nhưng cũng chính từ cảnh tượng dữ dội mà kỳ vĩ ấy, hình tượng ông lái hiện lên rõ ràng trong vẻ đẹp của sức mạnh và bản lĩnh cao cường.
Thiên nhiên muốn lấn át, muốn nuốt sống, ông lái đò bình tĩnh và quả cảm vượt lên sóng dữ: "Ông lái đò hai tay giữ mái chèo khỏi bị hắt lên khỏi sóng trận địa phóng thẳng vào mình". Bao nhiêu thử thách của sông nước ông lái phải vượt qua. Không có nghị lực phi thường và sự bình tĩnh chủ động làm sao ông qua được con quỷ dữ sóng nước: "có lúc chúng muốn đội cả thuyền lên. Nước bám lấy thuyền như đồ vật túm thắt lưng ông lái đò đòi lật ngửa mình ra giữa trận nước vang trời thanh la não bạt...".
Quả là nhà văn Nguyễn Tuân đã huy động một binh chủng ngôn ngữ thật đa dạng, ở nhiều lĩnh vực để miêu tả đầy kịch tính, đầy ấn tượng về cuộc giao tranh giữa con người (ông lái đò) và thiên nhiên (sông Đà). Những cảm giác mạnh luôn đến với ta đấy là cái dữ dội mà kỳ vĩ của dòng nước ấy là cái bình tĩnh chủ động đầy quả cảm, đầy bản lĩnh của ông lái đò. Con người dũng cảm tài ba và thiên nhiên dữ tợn kỳ quái cùng lao vào trong cuộc quyết chiến. Và hình tượng ông lái đò càng về sau càng trở nên kiêu dũng, quyết liệt đến tận cùng trong cuộc giao đấu. Ông lái vượt lên sóng dữ bằng dũng khí tuyệt vời bởi ông "cưỡi lên thác sông Đà, phải cưỡi đến cùng như cưỡi hổ... Ông lái đò ghì cương lái bám chắc lấy luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh, mà miết một đường chèo về phía cửa đá ấy".
Một đặc điểm của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân là "thiên nhiên hay con người đều được chú ý khám phá ở phướng diện văn hóa, mĩ thuật của nó". Vì thế, ta còn bắt gặp ở đây hình ảnh một ông lái đò rất mực tài hoa, nghệ sĩ bên cạnh vẻ đẹp của lòng dũng cảm và bản lĩnh cao cường trước thử thách của thiên nhiên.
Một tư thế tuyệt đẹp của ông lái lúc "ghì cương" mà "phóng nhanh vào cửa sinh" cho ta thấy ấn tượng về một chàng kỵ sĩ dũng mãnh và rất đỗi hào hoa. Một phong thái bình thản, tự tin khi ông lái ứng chiến với sóng dữ"... đè sắn lên mà chặt đôi ra để mở đường tiến". Và hình ảnh con thuyền vượt lên "như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước..." đem đến cho ta một cảm giác vừa sảng khoái, vừa hả hê trước sự chiến thắng của ông lái - nghệ sĩ. Và đây - hình ảnh cuối của người lái đò cũng là hình ảnh tập trung của sự ký thác tâm tình và nghệ thuật của Nguyễn Tuân.
"...Trên thác hiên ngang một người lái đò sông Đà có tư do, vì người lái đò ấy đã nắm được cái quy luật tất yếu của dòng nước sông Đà. Hình tượng ông lái đò một con người lao động bình dị mà phi thường được Nguyễn Tuân khắc họa như một biểu tượng đẹp của con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng đất nước. Đây là một cách nhìn, cách khám phá và khẳng định con người Việt Nam trong thời đại mới! Chính vì thế tùy bút "Người lái đò sông Đà" nói riêng và mười lăm thiên tùy bút về sông Đà của Nguyễn Tuân nói chung đã góp phần khẳng định vẻ đẹp của cuộc sống mới và con người mới trên đất nước Việt Nam chúng ta.
Bài tùy bút "Người lái đò sông Đà" mà ấn tượng mạnh mẽ là cuộc vượt thác sông Đà của ông lái đò giúp chúng ta nhận ra một điều lý thú: vẻ đẹp hào hùng tài hoa của những người lao động bình thường nơi có dòng sông ngọn thác hoang vu kia là có thật. Chủ nghĩa anh hùng cách mạng đâu chì có ở nơi chiến trường với tiếng súng tiếng bom gầm.
Đọc hết "Người lái đò sông Đà" mà tâm tri ta vẫn như hiển hiện hình ảnh ông lái đò dũng mãnh và hào hoa với con thuyền nhỏ cưỡi lên sóng dữ mà đi tới mà chiến thẳng, vẻ đẹp ấy huy hoàng và tráng lệ làm sao !
https://thuthuat.taimienphi.vn/nhan-vat-ong-lai-do-trong-thien-tuy-but-nguoi-lai-do-song-da-42394n.aspx
Các em xem thêm các bài văn mẫu trong bài Phân tích Người lái đò sông đà để có thể hiểu rõ hơn, vận dụng trong cách làm bài văn của mình.