Phong cảnh thiên nhiên Tây Bắc luôn là nguồn cảm hứng dồi dào trong văn học Việt Nam. Ngoài bài phân tích bài thơ Tây Tiến, hãy cùng khám phá thêm vẻ đẹp của vùng đất này qua bài Phân tích 8 câu thơ đầu Tây Tiến, Ngữ văn 12, học kì I do đội ngũ Taimienphi.vn biên soạn nhé!
Đề bài: Phân tích 8 câu thơ đầu bài "Tây Tiến" của Quang Dũng.
Dàn ý chi tiết 8 câu thơ đầu Tây Tiến của Quang Dũng để thấy nỗi nhớ của người lính Tây Tiến
Mẹo Phương pháp phân tích đoạn văn, đoạn thơ hay, chuẩn bố cục
I. Dàn ý Phân tích 8 câu thơ đầu Tây Tiến ngắn gọn hay nhất:
1. Mở bài:
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.
- Khái quát về 8 câu thơ đầu: Nỗi nhớ của nhà thơ về núi rừng Tây Bắc và kí ức về con đường hành quân đầy gian khổ.
2. Thân bài:
a, Nội dung:
* Hai câu thơ đầu: nỗi nhớ da diết được cất lên trực tiếp thành lời:
- "Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi":
+ "Sông Mã", "Tây Tiến" đều là những tên gọi quen thuộc với người lính.
+ Tiếng gọi thân thương, chứa đầy hoài niệm.
- "Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi":
+ Điệp từ "nhớ": nhấn mạnh nỗi nhớ là cảm xúc chủ đạo, xuyên suốt tác phẩm.
+ "Nhớ chơi vơi" là nỗi nhớ luôn thường trực, bao trùm lên không gian và con người -> Tạo ra không gian vô tận, sâu thẳm của nỗi nhớ.
+ Dấu phẩy ngăn đôi câu thơ, gợi sự chia ly, tách rời.
* Sáu câu thơ tiếp: con đường hành quân gian khổ, đầy chông gai:
- "Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi/Mường Lát hoa về trong đêm khơi":
+ Các địa danh được nhắc đến: "Sài Khao", "Mường Lát" -> Những địa điểm quen thuộc trên cung đường hành quân của binh đoàn Tây Tiến.
+ Cảm giác mệt mỏi của người lính được xua tan bởi khung cảnh thiên nhiên thơ mộng.
- "Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm/Heo hút cồn mây súng ngửi trời":
+ Điệp từ "dốc": nhấn mạnh sự trùng điệp của núi non.
+ Các từ láy giàu tính tạo hình được sử dụng nối tiếp nhau: "khúc khuỷu", "thăm thẳm", "heo hút" -> Địa hình hiểm trở, gập ghềnh, đầy hiểm nguy.
+ Hình ảnh nhân hóa "súng ngửi trời": diễn tả độ cao, sự nguy hiểm của vùng núi non mà người lính phải vượt qua -> Thể hiện tâm hồn lãng mạn, hóm hỉnh của người lính.
- "Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống/Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi":
+ "Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống": nhịp thơ như bị bẻ đôi một các đột ngột -> Sự nguy hiểm tột cùng của con đường hành quân.
+ "Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi": Câu thơ toàn thanh bằng, nhịp thơ chậm, đối lập hẳn với những câu thơ trước gần như đều là thanh trắc -> Sự bình yên của không gian cùng thái độ lạc quan, tự tin, không quản ngại gian khó của những người lính.
b, Nghệ thuật:
- Bút pháp tả thực kết hợp lãng mạn.
- Các biện pháp tu từ được sử dụng khéo léo: điệp từ, đảo ngữ, nhân hóa,...
- Ngôn ngữ giản dị mà giàu sức gợi.
- Cách ngắt nhịp tinh tế, gây ấn tượng mạnh với độc giả.
3. Kết bài:
- Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của 8 câu thơ đầu.
- Liên hệ mở rộng.
II. Bài văn Phân tích 8 câu thơ đầu Tây Tiến hay nhất
1. Bài văn mẫu Phân tích 8 câu đầu Tây Tiến ngắn nhất siêu hay - Mẫu 1
"Tây Tiến" là một trong những bài thơ vô cùng tiêu biểu của văn học thời kì chống Pháp. Toàn bộ tác phẩm được bao trùm bởi nỗi nhớ, sự hoài niệm mà Quang Dũng dành cho đơn vị cũ cũng như thiên nhiên núi rừng Tây Bắc. Điều này đã được thể hiện rất rõ trong tám câu đầu của bài. Đoạn trích chính là lời thổ lộ, bộc bạch nỗi nhớ nhung của tác giả với quân đoàn Tây Tiến cùng những kí ức khó phai về con đường hành quân gian khổ năm xưa.
Vừa đến với tác phẩm, người đọc đã được thấy cảm xúc nhung nhớ mãnh liệt của thi sĩ:
"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi"
"Sông Mã" và "Tây Tiến" đều là những cái tên vô cùng quen thuộc với những người lính. Tiếng gọi thân thương, tha thiết xuất phát từ sâu trong trái tim con người đã gợi ra cảm xúc mãnh liệt, da diết. Sông Mã ở đây không chỉ đơn thuần là một địa danh trong tự nhiên. Nó đã trở thành một chứng nhân lịch sử, theo bước đoàn quân Tây Tiến suốt mọi nẻo đường. Lúc này, tác giả trực tiếp bộc lộ cảm xúc qua điệp từ "nhớ" cùng từ láy "chơi vơi". Nỗi nhớ ấy cứ da diết khôn nguôi trong lòng thi nhân, dần phủ lên cả không gian, cảnh vật một màu hoài niệm.
Những câu thơ tiếp theo đã khắc họa vô cùng rõ nét con đường hành quân gian khổ, đầy chông gai mà những người lính phải vượt qua:
"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi"
Ở đây, độc giả được giới thiệu đến những địa danh cụ thể: Sài Khao và Mường Lát. Đó đều là địa bàn hoạt động của quân đoàn Tây Tiến - nơi có địa hình hiểm trở cùng thời tiết vô cùng khắc nghiệt. Ngay đầu tác phẩm, ta đã thấy làn sương mờ ảo phủ kín lối đi, cản trở bước đường hành quân của những người lính. Có lẽ bởi vậy mà đoàn quân đã "mỏi". Hoàn cảnh sống, chiến đấu và nhiệm vụ quá gian khổ, vắt kiệt những người lính về thể chất. Vậy nhưng tinh thần của họ thì vẫn sục sôi, không bao giờ chịu từ bỏ. Sự kiên cường, bất khuất ấy được khơi nguồn từ lòng yêu nước cùng quyết tâm chiến đấu để bảo vệ quê nhà, bảo vệ những đồng bào thân thương. Bỏ qua khó khăn khi di chuyển, người chiến sĩ vẫn hiện lên với tâm hồn lãng mạn, cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên với "hoa về trong đêm hơi". Đây cũng chính là chi tiết đề cao sự tinh tế, nhạy cảm trong con mắt của thi nhân.
Con đường hành quân ấy dần hiện ra rõ hơn, trải đầy những dốc với đèo, như đang thách thức bản lĩnh của người lính Tây Tiến:
"Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời"
Điệp từ "dốc" không chỉ tạo nhịp điệu cho câu thơ mà còn góp phần vẽ nên bức họa chân thực về địa hình núi non Tây Bắc. Hết ngọn núi này đến ngọn núi kia, cứ vậy nối tiếp nhau, chạm đến cả mây trời. Các từ láy được sử dụng liên tiếp "khúc khuỷu", "thăm thẳm", "heo hút" đã tái hiện những con dốc không chỉ cao mà còn sâu, dễ dàng nuốt chửng người lính bất cứ lúc nào. Ở đây, Quang Dũng đã đưa vào một hình ảnh rất đặc biệt: "súng ngửi trời". Nó không chỉ nói lên được về độ cao nơi quân đoàn đang đứng mà còn thể hiện khí thế oai phong, lẫm liệt của người lính ở chốn rừng núi hoang sơ. Đồng thời, đem đến cái nhìn đầy trẻ trung, hài hước cho độc giả.
Không chỉ vậy, Quang Dũng còn thể hiện vẻ đẹp trữ tình, lãng mạn nơi núi rừng:
"Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi"
Lại một lần nữa, biện pháp điệp từ được sử dụng. Sự hùng vĩ, chênh vênh của địa hình núi non được khắc họa ngày càng rõ nét hơn. Câu thơ "Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống" được ngắt làm đôi, tái hiện sự lên xuống đột ngột của địa hình vùng đồi núi Tây Bắc. Chỉ đến câu thơ cuối: "Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi", độc giả mới cảm nhận được sự nhẹ nhàng, êm ả. Cơn mưa cũng là một yếu tố làm chậm bước chân người lính. Tuy vậy, Quang Dũng lại miêu tả nó một cách vô cùng thi vị. Bằng việc sử dụng hầu hết các vần bằng, ông đã khiến cho câu thơ như được trải dài ra, xoa dịu đi cái dữ dội, hiểm nguy của thiên nhiên hùng vĩ. Đồng thời, gợi ra trong tâm trí thi nhân bao kỉ niệm từ những ngày xa xưa.
Đoạn thơ tuy ngắn gọn nhưng đã thể hiện được rất rõ sự tài hoa của ngòi bút Quang Dũng. Ông không chỉ sử dụng được nhuần nhuyễn các biện pháp tu từ mà còn đem vào tác phẩm của mình rất nhiều hình ảnh giàu sức liên tưởng. Các từ ngữ giản dị qua bàn tay ông lại mang theo bao liên tưởng hấp dẫn. Bên cạnh đó, ngay đến việc gieo vần, ngắt nhịp cũng được thi nhân sắp xếp chỉn chu, góp phần tái hiện chân thực hơn khung cảnh thiên nhiên và núi rừng Tây Bắc.
Bằng tài năng của mình, nhà thơ Quang Dũng đã thành công bày tỏ nỗi nhớ dành cho đơn vị cũ. Đồng thời ngợi ca vẻ đẹp núi rừng chốn Tây Bắc hoang sơ cùng hình tượng cao cả, lớn lao của những người chiến sĩ thời kì chống Pháp. Tác phẩm đã, đang và sẽ luôn là một kiệt tác đáng trân trọng, một khúc anh hùng ca của nền văn học Việt Nam.
2. Bài văn mẫu Phân tích 8 câu thơ đầu Tây Tiến hay ngắn - Mẫu số 2
Quang Dũng là một trong những nhà thơ chiến sĩ tiêu biểu cuả thời kì kháng chiến chống Pháp. Ông đặc biệt thành công khi viết về đề tài người lính trí thức tiểu tư sản hào hoa, phong nhã. Một trong những bài thơ nổi tiếng viết về người lính là bài thơ Tây Tiến.
Cảm hứng chủ đạo trong suốt bài thơ là cảm hứng về nỗi nhớ. Đó là nỗi nhớ khó phai cuả đời người lính Tây Tiến được khắc hoạ thành công ở tám câu đầu cuả bài thơ
"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi"
Tây Tiến là 1 trong những bài thơ hay, tiêu biểu của Quang Dũng. Nhắc đến nhà thơ, ko ai không thể ko nhớ đến Tây Tiến. Bài thơ đượ sáng tác cuối năm 1948 khi nhà thơ đóng quân ở Phù Lưu Chanh - 1 làng ven bờ sông Đáy, nhớ về đơn vị cũ ông đã viết nên bài thơ. Lúc đầu, ông đặt bài thơ là Nhớ Tây Tiến nhưng về sau đổi lại thành Tây Tiến vì nhà thơ cho rằng chỉ với 2 từ Tây Tiến cũng đủ đã gợi lên nỗi nhớ là cảm hứng chủ đạo chứ ko cần đến từ "nhớ"
Là 1 người lính trẻ hào hoa, lãng mạn ra đi theo tiếng gọi cuả tổ quốc, sống và chiến đấu nơi núi rừng gian khổ nhưng chất thi sĩ vẫn trào dâng mãnh liệt trong lòng nhà thơ. 1 thời gắn bó sâu đậm với Tây Tiến, với đồng đội, với núi rừng đã làm cho ông ko khỏi bồi hồi, xúc động khi nỗi nhớ về Tây Tiến dâng trào trong kí ức cuả nhà thơ.
"Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi"
Câu thơ như tiếng gọi chân thành , tha thiết xuất phát từ trái tim và tâm hồn người thi sĩ. Bằng cách sử dụng câu cảm thán mở đầu bài thơ, Quang Dũng đã gọi tên cảm hứng chủ đạo cuả bài thơ là nỗi nhớ cồn cào, da diết về núi rừng Tây Bắc. bằng thủ pháp nghệ thuật nhân hoá, câu thơ trở nên đẹp diệu kỳ. "Sông Mã" ko đơn thuần là 1 con sông mà nó đã trở thành 1 hình ảnh hiện hữu, 1 chứng nhân lịch sử trong suốt cuộc đời người lính Tây Tiến với bao nỗi vui_buồn, được_mất. "Tây Tiến" ko chỉ để gọi tên 1 đơn vị bộ đội mà nó đã trở thành 1 người bạn " tri âm tri kỉ" để nhà thơ giãi bày tâm sự
"Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi"
Câu thơ thứ 2 với điệp từ "nhớ" được lặp lại 2 lần đã diễn tả nỗi nhớ quay quắt, cồn cào đang uà vào tâm trí Quang Dũng. tính từ "chơi vơi" kết hợp với từ "nhớ" đã khắc sâu được tình cảm nhớ nhung da diết cuả nhà thơ và nỗi nhớ đó như 1 cơn thác lũ tràn vào tâm trí nhà thơ đã đẩy ông vào trạng thái bồng bềnh, hư ảo. 2 câu đầu với cách dùng từ chọn lọc, gợi hình gợi cảm đã mở cưả cho nỗi nhớ trào dâng mãnh liệt trong tâm hồn nhà thơ
"Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời"
Quang Dũng đã liệt kê hàng loạt các địa danh như: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông... Đó là địa bàn hoạt động cuả binh đoàn Tây Tiến, những nơi họ đi qua và dừng chân trên bước đường hành quân gian khổ, mệt nhọc. Nói đến Tây Bắc, là nói đến vùng đất có điạ hình hiểm trở, khí hậy khắc nghiệt. Có những đêm dài hành quân người lính Tây Tiến vất vả đi trong đêm dày đặc sương giăng, ko nhìn rõ mặt nhau. "Đoàn quân mỏi" nhưng tinh thần ko "mỏi". Bởi ý chí quyết tâm ra đi vì tổ quốc đã làm cho những trí thức Hà thành yêu nước trở nên kiên cường, bất khuất hơn. Quang Dũng đã rất tài tình khi đưa hình ảnh "sương" vào đây để khắc hoạ hơn sự khắc nghiệt cuả núi rừng Tây Bắc trong những đêm dài lạnh lẽo. Cũng miêu tả về "sương", Chế Lan Viên cũng đã viết trong "Tiếng hát con tàu":
"Nhớ bản sương giăng, nhớ đèo mây phủ
Nơi nao qua lòng lại chẳng yêu thương
Khi ta ở chỉ là nơi đất ở
Khi ta đi đất đã hoá tâm hồn"
Có lẽ thiên nhiên rất gắn bó với người lính Tây Bắc nên nó đã trở thành 1 kí ức khó phai trong lòng nhà thơ. Thiên nhiên tuy có đẹp nhưng cũng rất hiểm trở. Có những lúc người lính Tây Tiến phải vất vả để trèo lên đỉnh chạm đến mây trời. Quang Dũng đã khéo léo sử dụng từ "thăm thẳm" mà ko dùng từ chót vót" bởi nói "chót vót" người ta còn có thể cảm nhận và thấy được bề sâu cuả nó nhưng "thăm thẳm" thì khó có ai có thể hình dung được nó sâu thế nào. Bằng những từ láy gợi hình ảnh rất cao như "khúc khuỷu", "thăm thẳm", "heo hút", nhà thơ đã làm cho người đọc cảm nhận được cái hoang sơ, dữ dội cuả núi rừng Tây Bắc. Nhà thơ cũng rất trẻ trung, tinh nghịch khi đưa hình ảnh nhân hoá, ẩn dụ " súng ngửi trời" để cho ta thấy bên cạnh thiên nhiên hiểm trở còn hiện lên hình ảnh người lính với tư thế oai phong lẫm liệt nơi núi rừng hoang vu. Câu thơ sử dụng nhiều thanh trắc đã tạo nên vẻ gân guốc, nhọc nhằn đã nhấn mạnh được cảnh quang thiên nhiên Tây Bắc thật cheo leo, hiểm trở
"Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống"
Điệp từ "ngàn thước" đã mở ra 1 ko gian nhìn từ trên xuống cũng như từ dưới lên thật hùng vĩ, giăng mắc. Bên cạnh cái hiểm trở, hoang sơ ta cũng thấy được vẻ đẹp trữ tình nơi núi rừng:
"Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi"
Có những cơn mưa rừng chợt đến đã để lại bao giá rét cho người lính Tây Tiến. Nhưng dưới ngòi bút cuả Quang Dũng, nó trở nên lãng mạn, trữ tình hơn. Nhà thơ đã thông minh , sáng tạo khi nói đến mưa rừng bằng cụm từ "mưa xa khơi". Nó gợi lên 1 cái gì đó rất kì bí, hoang sơ giưã chốn núi rừng. Câu thơ thứ 8 nhiều thanh bằng như làm dịu đi vẻ dữ dội, hiểm trở cuả núi rừng và mở ra 1 bức tranh thiên nhiên nơi núi rừng đầy lãng mạn. 8 câu thơ đầu cuả bài thơ Tây Tiến là nhỗi nhớ về núi rừng Tây Bắc, về đồng đội Tây Tiến nhưng qua những chi tiết đặc tả về thiên nhiên núi rừng Tây Bắc, nó đã trở thành 1 kí ức xa xôi trong tâm trí nhà thơ. Đó là 1 nỗi nhớ mãnh liệt cuả người lính Tây Tiến nói riêng và cuả những người lính nói chung.
Bài thơ "Tây Tiến" dưới ngòi bút cuả lãng mạn, trữ tình cuả Quang Dũng đã trở thành 1 kiệt tác cuả mọi thời đại. Cảm hứng chủ đạo xuyên suốt bài thơ đó là cảm hứng về nỗi nhớ. Quang Dũng đã miêu tả nỗi nhớ đó bằng ngòi bút tài tình giàu chất nhạc, chất hoạ và đậm chất thơ. Bài thơ là 1 khúc nhạc cuả tâm hồn, cuả cuộc sống. Bởi thế, Xuân Diện thật chính xác khi cho rằng đọc bài thơ "Tây Tiến" như đang ngậm âm nhạc trong miệng. Bài thơ hay bởi lẽ nó được viết nên từ ngòi bút hào hoa, lãng mạn và cuả 1 người lính Tây Tiến nên nó có 1 cái rất riêng và đẹp. Mang chất lính nên Quang Dũng mới có thể viết nên những vần thơ hay như thế.
"Tây Tiến" là 1 bài thơ hay được viết nên bởi tâm hồn , tài hoa, lãng mạn cuả người lính trí thức tiểu tư sản Quang Dũng. Bài thơ như 1 bức tượng đài bất tử đã tạc vào nền văn học Việt Nam hình ảnh những người lính trí thức yêu nước vô danh. Bài thơ xứng đáng được xem là kiệt tác của Quang Dũng khi viết về người lính trí thức tiểu tư sản hào hoa, phong nhã.
----------------- HẾT-------------------
Tám câu thơ đầu trong bài "Tây Tiến" đã giúp chúng ta thấy rõ hơn hoàn cảnh khó khăn, gian khổ mà người lính phải trải qua vào thời kháng chiến chống Pháp. Như vậy chúng tôi đã chia sẻ cho các em bài phân tích 8 câu thơ đầu của bài Tây Tiến. Để rèn luyện kiến thức, chuẩn bị tốt cho các bài học tiếp theo, các em có thể tham khảo thêm các bài văn hay lớp 12 khác như phân tích Chất lãng mạn trong bài thơ Tây Tiến và cùng với phần Chất lãng mạn trong bài thơ Tây Tiến để có thể hiểu rõ hơn về nội dung này.
https://thuthuat.taimienphi.vn/phan-tich-8-cau-tho-dau-tay-tien-42293n.aspx