Soạn bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh

Soạn bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh

Soạn bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh, Ngắn 1

Soạn bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh, Ngắn 2

I. KẾT CẤU CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH

a. Đối tượng và mục đích thuyết minh

- Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân:

+ Đối tượng thuyết minh: hội thổi cơm thi ở Đồng Vân.

+ Mục đích thuyết minh: giới thiệu cho người đọc về thời gian, địa điểm, diễn biến của hội thổi cơm thi và ý nghĩa của lễ hội này đối với đời sống tinh thần của người lao động vùng đồng bằng Bắc Bộ.

- Bưởi Phúc Trạch:

+ Đối tượng thuyết minh: bưởi Phúc Trạch - một loại quả ở Hà Tĩnh

+ Mục đích thuyết minh: giúp người đọc có them kiến thức về hình dáng, màu sắc, hương vị và giá trị dinh dưỡng của loại trái cây này.

b. Ý chính tạo thành nội dung thuyết minh:

- Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân:

+ Thời gian, địa điểm diễn ra lễ hội

+ Diễn biến của lễ hội:

• Thi nấu cơm: làm thủ tục bắt đầu cuộc thi, lấy lửa trên ngọn cây chuối cao, nấu cơm

• Chấm thi: tiêu chuẩn chấm thi, cách chấm thi để đảm bảo tính chính xác, công bằng.

- Bưởi Phúc Trạch:

+ Hình dáng bên ngoài

+ Hương vị đặc sắc

+ Sự hấp dẫn và bổ dưỡng

+ Danh tiếng

c. Cách sắp xếp ý và cơ sở của cách sắp xếp ấy:

- Cách sắp xếp ý:

+ Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân: theo trình tự thời gian, xen lẫn lời kể và lời tả

+ Bưởi Phúc Trạch: quan hệ không gian và quan hệ logic

- Cơ sở của những cách sắp xếp này: do quá trình hình thành, phát triển; do đặc điểm vốn có và dựa trên các mối quan hệ khác nhau.

d. Các hình thức kết cấu chủ yếu của văn bản thuyết minh:

- Theo trình tự thời gian

- Theo trình tự không gian

- Theo trình tự logic

- Theo trình tự hỗn hợp

Luyện tập

Câu 1 (trang 168 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Nếu thuyết minh bài Tỏ lòng (Thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão, ta có thể kết cấu như sau:

- Mở bài: Giới thiệu, dẫn dắt vào bài thơ.

- Thân bài:

- Tác giả - vị trí văn học sử

- Tác phẩm:

+ Phân tích chung về tác phẩm, hoàn cảnh ra đời dựa trên các kiến thức đã có.

+ Đánh giá: - Giá trị nội dung: hào khí, sức mạnh của quân đội nhà Trần, chí làm trai theo quan niệm Nho giáo.

- Giá trị nghệ thuật: sự cô đọng, đạt tới độ súc tích cao, nhấn mạnh tính kì vĩ về thời gian, không gian và con người

+ Bài học nhân sinh cho hậu thế

- Kết bài: Khẳng định vai trò của tác phẩm, bài học đối với người đọc.

Câu 2 (trang 168 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1): Nếu phải thuyết minh một di tích, một thắng cảnh của đất nước, ta có thể giới thiệu những nội dung sau:

- Mở bài: Giới thiệu về cảnh đẹp quê hương để dẫn đến địa danh mình sẽ trình bày

- Thân bài:

- Vị trí

- Quang cảnh

- Sự tích, những câu chuyện liên quan

- Sức hấp dẫn: thu hút lượng khách du lịch trong và ngoài nước.

- Giá trị của di tích, thắng cảnh: đối với người dân địa phương, cho cộng đồng và tầm quan trọng của địa danh đó đối với dân tộc.

- Kết bài: Các bảo vệ và phát huy giá trị của địa danh

Trong chương trình học Ngữ Văn 10 phần Phân tích những câu Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa là một nội dung quan trọng các em cần chú ý chuẩn bị trước.

Tìm hiểu chi tiết nội dung phần Phân tích bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi để học tốt môn Ngữ Văn 10 hơn.

Soạn bài Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh, Ngắn 3

Câu 1. a). Xác định đối tượng và mục đích thuyết minh của từng văn bản

- Đối tượng:

+ Trong văn bản "Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân": Người viết tập trung thuyết minh về một hiện tượng, một nếp sống văn hóa của dân tộc Việt Nam.

+ Trong văn bản "Bưởi Phúc Trạch", người viết tập trung thuyết minh về bưởi Phúc Trạch và giá trị của bưởi Phúc Trạch.

- Mục đích:

+ Trong văn bản "Hội thi thổi cơm ở làng Đồng Vân", người viết tập trung thuyết minh giúp người đọc hiểu được quy trình của hội thi thổi cơm, cách thức thổi cơm thi, cách đánh giá của Ban Giám Khảo. Từ đó, văn bản cũng giúp người đọc ý thức được những nét đặc sắc và gìn giữ những nét đẹp cổ truyền trong sinh hoạt văn hóa thời hiện đại.

+ Văn bản "Bưởi Phúc Trạch" giúp người đọc hình dung đặc điểm, hương vị của loại bưởi nổi tiếng - bưởi Phúc Trạch, giúp bạn đọc thấy được công dụng của loại bưởi này từ xưa đến nay.

b. Tìm các ý chính tạo thành nội dung thuyết minh của từng văn bản Các ý chính tạo thành nội dung của từng văn bản: -

Văn bản "Hội thổi cơm thi ở làng Đồng Vân" được cấu tạo dựa trên các ý chính sau:

+ Thời gian tổ chức hội thổi cơm thi

+ Diễn biến và cách thức tiến hành của các đối tượng tham gia hội thi.

+ Cách đánh giá về kết quả của các nồi cơm tham gia hội thi.

+ Ý nghĩa của hội thi. - Văn bản "Bưởi Phúc Trạch" được hình thành từ các ý sau:

+ Giới thiệu về hình dáng, màu sắc của loại bưởi Phúc Trạch.

+ Cách thức gọt bưởi và đặc điểm của những múi bưởi Phúc Trạch.

c. Phân tích cách sắp xếm các ý trong từng văn bản. Giải thích cơ sở của cách sắp xếp ấy.

- Văn bản "Hội thổi cơm thi ở làng Đồng Vân".

+ Cách thức sắp xếp các ý theo trình tự thời gian, từ quá trình bắt đầu cho đến khi kết thúc cuộc thi thổi cơm.

+ Cơ sở: Dựa vào nội dung của văn bản (miêu tả)..

d. Nêu các hình thức kết cấu chủ yếu của văn bản thuyết minh Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh bao gồm:

- Kết cấu theo trình tự thời gian

- Kết cấu theo trình tự không gian

- Kết cấu theo trình tự logic

- Kết cấu theo trình tự hỗn hợp

II. Luyện tập

Câu 1. Nếu cần thuyết minh bài "Tỏ lòng" (Thuật hoài) của Phạm Ngũ Lão, anh (chị) định chọn hình thức kết cấu nào?

Khi thuyết minh bài "Tỏ lòng" của Phạm Ngũ Lão nêu chọn hình thức kết cấu hỗn hợp.

Các ý chính:

- Giới thiệu về tác giả

- Thuyết minh về thời điểm ra đời của bài thơ

- Nội dung của bài thơ

+ Câu 1, 2: Niềm tự hào về mình và quân đội của mình .

+ Câu 3,4: Khát vọng lập công trả nợ công danh của tác giả.

- Vẻ đẹp của từ ngữ, hình ảnh, giọng điệu bài thơ.

Câu 2. Nếu phải thuyết minh một di tích, một thắng cảnh của đất nước thì anh (chị) sẽ giới thiệu những nội dung nào?

Sắp xếp chúng ra sao?

- Khi giới thiệu một di tích, một thắng cản của đất nước, có thể dựa trên các nội dung sau:

+ Địa điểm, nguồn gốc lịch sử của di tích

+ Miêu tả vẻ đẹp của di tích

+ Ý nghĩa, giá trị của di tích

- Có thể sắp xếp theo trình tự như trên, nhưng khi miêu tả vẻ đẹp của di tích, có thể sắp xếp theo trình tự không gian: xa - gần, ngoài - trong...

Ngoài ra, Phân tích bài ca dao sau: “Khăn thương nhớ ai...Lo vì một nỗi không yên một bề...” là một bài học quan trọng trong chương trình Ngữ Văn 10 mà các em cần phải đặc biệt lưu tâm.

https://thuthuat.taimienphi.vn/soan-bai-cac-hinh-thuc-ket-cau-cua-van-ban-thuyet-minh-39757n.aspx