Vận tốc là một trong những đại lượng rất quen thuộc và gần gũi với chúng ta, xảy ra hàng ngay. và đại lượng này được học ở lớp 8 môn Vật Lý. Chúng ta cùng ôn lại cách tính vận tốc dưới đây để trau dồi, bổ sung kiến thức hữu ích này.
Công thức tính vận tốc là một trong những kiến thức quan trọng trong quá trình đi học cũng như đi làm và trong cuộc sống hàng ngày. Để học tập, làm việc liên quan tới vận tốc hiệu quả hơn thì các bạn cùng ôn tập lại cách tính vận tốc ban đầu, tức thời, trung bình.
Công thức tính tốc độ
1. Công thức tính vận tốc
Vận tốc là đại lượng mô tả chuyển động nhanh hay chậm, được xác định dựa vào quãng đường đi được trong đơn vị thời gian. Vận tốc càng lớn thì chuyển động càng nhanh và ngược lại.
Công thức vận tốc là:
V = s/t
Trong đó:
- V: Vận tốc.
- s: Quãng đường đi được.
- t: thời gian để đi được quãng đường s.
- Đơn vị đo vận tốc: m/s hoặc km/h.
Ví dụ: Một người di chuyển từ thành phố A đến thành phố B mất 2 giờ, biết 2 thành phố này cách nhau 100km. Tính vận tốc di chuyển của người đó.
Bài giải
Áp dụng công thức ta có: V = s/t = 100/2 = 50km/h.
2. Công thức tính vận tốc khác
a. Vận tốc trung bình
Vận tốc trung bình là vận tốc thay đổi theo thời gian. Ở trong khoảng thời gian nhất định, vận tốc trung bình chính là tỷ số giữa thay đổi vị trí trong thời gian đang xem xét cùng với khoảng thời gian đó. Do đó, vận tốc trung bình ở trong mỗi khoảng thời gian khác nhau sẽ mang giá trị khác nhau. Khi biết được vận tốc trung bình, chúng ta dễ dàng điều chỉnh thời gian, mức độ làm việc để đảm bảo làm việc hiệu quả và năng suất hơn.
Công thức tính vận tốc trung bình là
Trong đó:
- Vtb: Vận tốc trung bình.
- s: Quãng đường đi được.
- t: thời gian cần để có thể di chuyển được quãng đường s. Thời gian đi hết quãng đường s1, s2, ..., sn.
- v1, v2, ..., vn: vận tốc di chuyển cho quãng đường s1, s2, ..., sn.
Ví dụ: Một chiếc xe di chuyển từ A đến B. Nửa quãng đường đầu đi với vận tốc là v1 = 39km/h, nửa quãng đường sau đi với vận tốc là v2. Tính v2 biết vận tốc trung bình của xe trên cả đoạn đường A tới B là 47km/h.
Bài giải
Gọi đoạn đường AB là S, v là vận tốc trung bình di chuyển từ A - B.
Thời gian di chuyển A - B là t = s/v = s/47 (1)
t = s/2v1 + s/2v2 = s/(2.39) + s/2v2 (2)
Từ (1) và (2), suy ra s/47 = s/(2.39) +s/2v2
<=> v2 = 59km/h.
b. Vận tốc tức thời
Trong quãng đường đi được, vận tốc không cố định mà có sự thay đổi gọi là vận tốc tức thời. Vận tốc này mô tả cho sự nhanh, chậm của chuyển động ở thời điểm nhất định nào đó.
Công thức tính vận tốc tức thời sẽ dựa vào thời điểm tại thời điểm mà ta xét:
Trong đó:
vector vận tốc tức thời.
Vector vị trí như hàm số của thơi gian.
t: thời gian.
Lưu ý: Bạn cần chú ý đến đơn vị mà bài cho để quy đổi cho đúng trước khi bắt đầu giải bài. Đơn vị vận tốc mà km/h hoặc m/s.
https://thuthuat.taimienphi.vn/cong-thuc-tinh-van-toc-62873n.aspx
Vận tốc này cho ta biết được vận tốc vật tại thời điểm cụ thể, còn vận tốc trung bình cho biết cái nhìn tổng quát nhất về tốc độ trong một khoảng thời gian xác định. Do đó, tùy vào mỗi tình huống và yêu cầu trong bài tập, công việc mà bạn áp dụng công thức tính vận tốc tức thời hay trung bình.
=>