Trong nội dung soạn bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản trang 12 SGK Ngữ văn 8, tập 1 chúng tôi sẽ hướng dẫn các em tìm hiểu về chủ đề văn bản cũng như tính thống nhất về chủ đề văn bản thông qua hoàn thiện hệ thống bài tập sách giáo khoa.
Soạn bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản, ngắn 1
I. CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Câu 1.
Những kỉ niệm sâu sắc mà tác giả nhớ:
- Cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không những đám mây bàng bạc
- Kỉ niệm trên con đường từ nhà đến trường, khi nhìn thấy ngôi trường mới, khi rời bàn tay mẹ để bước vào lớn và đón chào tiết học đầu tiên
🡪 Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng khó quên của tác giả về ngày tựu trường với biết bao cảm xúc đan xen, hòa quyện, với những hồi hộp, bất ngờ và cả sự lo lắng.
Câu 2.
“Tôi đi học” 🡺 chủ đề của văn bản
Nội dung chủ đề: Truyện ngắn tái hiện lại những kỉ niệm đầu tiên của buổi tựu trường thông qua dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi”
Câu 3. Đối tượng và vấn đề chính mà văn bản muốn đề cập đến chính là chủ đề của văn bản.
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Câu 1.
- Nhan đề tác phẩm: “Tôi đi học”
- Hệ thống các từ ngữ: Buổi tựu trường, sân trường, lớp học, thầy giáo, hai quyển vở mới, ông đốc, bàn, ghế, phấn, bảng đen,…
- Hệ thống các câu:
+ Cảnh vật chung quanh tôi đều có sự thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
+ Sau một hồi trống thúc vang dội cả lòng tôi, mấy người học trò cũ đã đến sắp hàng dưới hiên rồi đi vào lớp.
+ Một thầy trẻ tuổi, gương mặt tươi cười đón chúng tôi trước cửa lớp
+ Tôi vòng tay lên bàn chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm nhẩm đánh vần đọc.
Câu 2.
a. Những từ ngữ: Náo nức, mơn man, rộn rã, tưng bừng,…đã chứng tỏ tâm trạng in sâu trong lòng nhân vật “tôi” suốt cuộc đời.
b.
- Trên đường đi: Thấy cảnh vật chung quanh dường như có sự thay đổi
- Nhìn sân trường: Cao ráo, sạch sẽ hơn so với trường làng
- Khi xếp hàng vào lớp: Tim ngừng đập, òa khóc, ríu cả chân lại
- Khi ngồi trong lớp: Nhìn vật gì cũng thấy hay và lạ, lạm nhận bàn ghế là của riêng mình.
Câu 3.
- Tính thống nhất về chủ đề của văn bản chính là nói tới chủ đề mà văn bản đã xác định, không lạc đề, xa đề
- Để đảm bảo tính thống nhất của một văn bản cần xác định đúng chủ đề giữa các mục, các phần và giữa các từ ngữ then chốt trong văn bản.
III. LUYỆN TẬP
Câu 1.
a.
- Đối tượng của văn bản là “rừng cọ” và vấn đề mà văn bản đề cập chính là tình yêu quê hương, yêu rừng cọ của tác giả
- Các đoạn văn được trình bày theo trình tự không gian
- Trình tự sắp xếp các đoạn không thể thay đổi. Vì, khi thay đổi trình tự mạch văn sẽ trở nên rời rạc, thiếu logic và không nêu bật được chủ đề của văn bản.
b. Rừng cọ quê tôi
c.
- Rừng cọ trập trùng
- Thân cọ vút thẳng trời hai ba chục mét cao, gió bão không thể quật ngã
- Búp cọ vuốt dài như thanh kiếm sắc vung lên
- Cây non vừa trồi, lá đã xòa sát mặt đất
- Lá cọ tròn, xòe ra nhiều phiến nhọn, dài
- Căn nhà núp dưới rừng cọ, ngôi trường cũng khuất trong rừng cọ, đồ vật, thức ăn cũng gắn liền với trái cọ.
d.
- Chẳng nơi nào đẹp như sông Thao quê tôi, rừng cọ trập trùng.
- Căn nhà tôi ở núp dưới rừng cọ
- Cuộc sống quê tôi gắn bó với cây cọ.
Câu 2. Ý (b) và (d) sẽ làm cho bài viết lạc đề
Câu 3. Ý (c) và (h) sẽ làm cho bài viết lạc đề. Cần sắp xếp lại và bổ sung các ý như sau:
- Cứ mùa thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng lại náo nức, rộn rã, xốn xang.
- Con đường vốn đã đi lại nhiều lần nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, cảnh vật chung quanh đều có sự thay đổi
- Muốn thử cố gắng tự mang sách vở như một cậu học trò thực sự
- Sân trường rộng, ngôi trường cao hơn
- Trong lúc ông đốc đọc tên từng người, nhân vật “tôi” cảm thấy như tim mình ngừng đập, nghe gọi đến tên tự nhiên giật mình, lúng túng.
- Ngồi trong lớp, nhân vật “tôi” cảm thấy lớp học vô cùng gần gũi, thân quen, lạm nhận bàn ghế là của riêng mình.
Soạn bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản, ngắn 2
I. Chủ đề của văn bản
Hãy đọc lại văn bản “Tôi đi học” của Thanh Tịnh và trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 12 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
Tác giả nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc trong buổi tựu trường đầu tiên của bản thân mình. Sự hồi tưởng ấy gợi lên những kỉ niệm nao nức khôn nguôi về con đường tới trường, trường Mĩ Lí, lớp học, ông đốc, thầy cô, bạn mới.
Câu 2 ( trang 12 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
Chủ đề văn bản: Những kỉ niệm sâu sắc về buổi tựu trường đầu tiên
Chủ đề của văn bản là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản hướng tới và thể hiện.
Câu 3 (trang 12 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
Chủ đề của văn bản bản chính là đối tượng mà văn bản đề cập và thể hiện
II. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
Câu 1 (trang 12 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
Văn bản Tôi đi học nói lên những kỉ niệm của tác giả về buổi tự trường đầu tiên
- Nhan đề tác phẩm: Tôi đi học
- Nhiều câu văn nhắc tới kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên:
+ Hằng năm, cứ vào cuối thu…
+ Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy…
+ Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
b, Văn bản Tôi đi học là dòng hồi tưởng của nhân vật tôi về “cảm giác trong sáng” nảy nở trong buổi tựu trường đầu tiên.
Câu 2 ( trang 12 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
- Các từ ngữ chứng tỏ tâm trạng in sâu vào trong lòng nhân vật “tôi” suốt cuộc đời
+ Nao nức, quên thế nào được, tưng bừng, rộn rã, rụt rè, trang trọng, đứng đắn, âu yếm, non nớt, ngây thơ, ngập ngừng, thút thít…
- Những từ ngữ, chi tiết nêu bật cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật tôi khi cùng mẹ tới trường, khi cùng các bạn đi vào lớp (chú ý phân tích những cảm giác khác biệt về cùng một sự vật, sự việc trước và trong buổi tựu trường đầu tiên)
+ Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần,lần này tự nhiên thấy lạ
+ Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, hôm nay tôi đi học
+ Không lội qua sông thả diều, không đi ra đồng nô đùa
+ Cảm thấy mình trang trọng
+ Trước đó, trường đối với tôi là một nơi xa lạ
+ Cũng như tôi mấy cậu học trò bỡ ngỡ
+ Cảm thấy mình chơ vơ…
Câu 3 ( trang 12 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
Tính thống nhất của chủ đề văn bản là sự thể hiện tập trung chủ đề đã xác định trong văn bản ấy, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác. Để đảm bảo tính thống nhất đó, từ nhan đề đến các đề mục, nhiều câu trong văn bản đề thể hiện ý nghĩa của chủ đề văn
III. Luyện tập
Câu 1 (trang 12 sg Ngữ Văn 8 tập 1)
- Văn bản trên nói về rừng cọ quê tác giả về nỗi nhớ rừng cọ. Các đoạn văn đã trình bày đối tượng và vấn đề theo trình tự:
- Nêu khái quát về vẻ đẹp của rừng cọ
+ Rừng cọ trập trùng
- Miêu tả hình dáng cây cọ (thân, lá)
+ Thân cọ, búp cọ, cây non, lá cọ.
- Kỉ niệm gắn bó với cây cọ
+ Căn nhà núp dưới lá cọ
+ Trường học khuất trong rừng cọ
+ Đi trong rừng cọ
- Cuộc sống ở quê gắn bó với cây cọ
- Khẳng định nỗi nhớ về cây cọ
Trật tự sắp xếp như trên là hợp lí, không nên thay đổi
b, Chủ đề văn bản Rừng cọ quê tôi là: Rừng cọ quê tôi
c, Chủ đề ấy được thể hiện trong toàn bộ văn bản, từ việc miêu tả rừng cọ đến cuộc sống của người dân. Điều này thể hiện rõ nét trong cấu trúc văn bản.
Bài 2 ( trang 14 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
b, Văn chương lấy ngôn từ làm phương tiện biểu hiện
c, Văn chương làm ta thêm tự hào về vẻ đẹp của quê hương đất nước, truyền thống tốt đẹp của ông cha ta.
Câu 3 (trang 14 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)
a, Cứ mùa thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng lại nao nức, rộn rã, xốn xang.
b, Con đường đến trường trở nên kì lạ do lòng nhân vật “tôi” đang có sự thay đổi lớn.
c, Mẹ âu yếm dắt tay “tôi” đi trên con đường làng dài và hẹp.
d, Muốn thử sức mình tự mang sách vở như một cậu học trò thực sự
e, Sân trường rộng dày đặc cả người
g, Ông đốc và thầy giáo trẻ trìu mến đón tiếp học trò
h, Sợ hãi, chơ vơ trong hàng người bước vào lớp.
-----------------------------HẾT BÀI 1----------------------------------
Tính thống nhất về chủ đề của văn bản là bài hay trong SGK Ngữ Văn 8. Sau Soạn bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản chúng ta tiếp tục chuẩn bị trả lời câu hỏi, Soạn bài Trong lòng mẹ cùng với phần Soạn bài Trường từ vựng để học tốt Ngữ Văn 8 hơn
Soạn bài Tính thống nhất về chủ đề của văn bản, ngắn 3
I. Chủ đề của văn bản
Câu 1:Trong văn bản Tôi đi học của Thanh Tịnh, tác giả nhớ và kể lại những kỉ niệm trong ngày đầu tiên tựu trường
Câu 2: Những cảm xúc trong trẻo, hồn nhiên của nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên đi học.
Câu 3: Chủ đề của một văn bản là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
II. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
Câu 1: Văn bản Tôi đi học nói lên những kỉ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên căn cứ vào:
- Nhan đề:
- Các từ ngữ: kỉ niệm, buổi tựu trường, lần đầu tiên đi đến trường, sách vở, bút thước, trường Mĩ Lí, …
- Các câu: "Hằng năm… nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.", "Buổi mai hôm ấy…trên con đường dài và hẹp.", "Trước sân trường làng Mĩ Lí … vui tươi và sáng sủa.", "Ông đốc trường Mĩ Lí cho gọi mới đến đứng tôi đi vào lớp năm.", "Một mùi hương lạ xông lên trong lớp.", "Nhưng tiếng phấn của thầy tôi gạch mạnh lên bảng đen đã đưa tôi về cảnh thật. Tôi vòng tay lên bàn…"
Tất cả đều thể hiện chủ đề của văn bản.
Câu 2:Các từ ngữ, chi tiết
- Nao nức, mơn man, những cảm giác trong sáng ấy, tưng bừng rộn rã,…
- Trang trọng, đứng đắn, lo sợ vẩn vơ, bỡ ngỡ, ngập ngừng e sợ, rụt rè, chơ vơ, vụng về lúng túng, run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp, như thấy quả tim tôi ngừng đập, giật mình và lúng túng, nặng nề một cách lạ, thấy xa mẹ, …
- Chi tiết đánh rơi vở; con đường quen nhưng tự nhiên lại thấy lạ; cảm nhận khác nhau về ngôi trước buổi tựu trường và trong buổi tựu trường; khóc nức nở khi ông đốc trường gọi tên; hình ảnh con chim con; …
Câu 3:
- Văn bản phải có tính mạch lạc, có đối tượng xác định. Tất cả những yếu tố đó đều tập trung thể hiện ý đồ và cảm xúc của tác giả.
- Tính thống nhất về chủ đề còn thể hiện ở nhan đề và quan hệ giữa các phần của văn bản qua các câu văn và từ ngữ thể hiện.
III. Luyện tập
Bài 1:
a.
* Đối tượng và vấn đề của văn bản:
- Đối tượng: rừng cọ quê tôi
- Vấn đề: sự gắn bó giữa cuộc sống người dân sông Thao với rừng cọ.
* Trình tự trình bày của văn bản:
- Phần đầu của bài văn miêu tả đời sống của cây cọ.
- Phần sau nói đến mối quan hệ giữa cây cọ và cuộc sống, sinh hoạt của con người; nhấn mạnh sự gắn bó bằng cách lặp lại nhiều lần từ ngữ rừng cọ.
- Phần cuối nói về sự gắn bó giữa con người và cây cọ.
* Các phần ý lớn trong phần thân bài đã được sắp xếp rất rành mạch, liên tục.
Vì vậy, theo em không thể thay đổi được sự sắp xếp này.
b. Chủ đề của văn bản trên là: rừng cọ và sự gắn bó giữa cuộc sống người dân sông Thao đối với rừng cọ.
c. Văn bản Rừng cọ quê tôi toát lên tình cảm gắn bó giữa người dân sông Thao với rừng cọ, thể hiện ở hai câu trực tiếp nói về tình cảm đó:
- "Chẳng có nói nào đẹp như sông Thao quê tôi…"
- "Người sông Thao đi đâu rồi cũng nhớ về rừng cọ quê mình…"
d.Các từ ngữ, các câu tiêu biểu thể hiện chủ đề của văn bản: rừng cọ, cây cọ, thân cọ, búp cọ, lá cọ, chổi cọ, nón lá cọ, mành cọ, làn cọ, trái cọ,…
Bài 2:
Trong các ý đã cho, ý (a), (c) phù hợp với chủ đề: "Văn chương làm cho tình yêu quê hương đất nước trong ta thêm phong phú và sâu sắc.".
Sẽ không đảm bảo tính thống nhất chủ đề nếu chúng ta triển khai các ý (b), (d), (e) khi tạo lập văn bản với chủ đề "Văn chương làm cho tình yêu quê hương đất nước trong ta thêm phong phú và sâu sắc.".
Bài 3:
Các ý không phù hợp với chủ đề được nêu ra trong đề bài là (c), (g);
------------------------HẾT-----------------------------
Cô bé bán diêm là bài học nổi bật trong Bài 6 của chương trình học theo SGK Ngữ Văn 8, học sinh cần Soạn bài Cô bé bán diêm, đọc trước nội dung, trả lời câu hỏi trong SGK.
Trong chương trình học Ngữ Văn 8 phần Soạn bài Chương trình địa phương, phần Văn, bài 14 là một nội dung quan trọng các em cần chú ý chuẩn bị trước.
Tìm hiểu chi tiết nội dung phần Soạn bài Bài toán dân số để học tốt môn Ngữ Văn 8 hơn.
https://thuthuat.taimienphi.vn/soan-bai-tinh-thong-nhat-ve-chu-de-cua-van-ban-38432n.aspx