Phân tích giá trị hiện thực và giá trị tố cáo của Hạnh phúc của một tang gia

Đề bài: Anh/chị hãy Phân tích giá trị hiện thực và giá trị tố cáo của Hạnh phúc của một tang gia

Phân tích giá trị hiện thực và giá trị tố cáo của Hạnh phúc của một tang gia
 

I. Dàn ý Phân tích giá trị hiện thực và giá trị tố cáo của Hạnh phúc của một tang gia (Chuẩn)

1. Mở bài

- Trích đoạn Hạnh phúc của một tang gia cho chúng ta thấy những bộ mặt con người, những giá trị văn hóa bị bóp méo một cách tồi tệ, trở nên vặn vẹo với những trò hết sức lố lăng, đồi bại của một xã hội hỗn tạp.
- Từ đó làm nổi bật nên những giá trị hiện thực và giá trị tố cáo sâu sắc của một ngòi bút trào phúng, một giọng văn hóm hỉnh mang tên Vũ Trọng Phụng.

2. Thân bài

* Tác giả, tác phẩm:
- Vũ Trọng Phụng (1912-1939), cảm hứng chủ yếu trong văn chương của Vũ Trọng Phụng là cảm hứng phê phán, đả kích sâu cay. Một số tác phẩm tiêu biểu trong sự nghiệp sáng tác của ông phải kể đến như các phóng sự: Cạm bẫy (1933), Kỹ nghệ lấy Tây (1939),... các tiểu thuyết: Giông tố, Số đỏ, Vỡ đê (1936), Lấy nhau vì tình (1937),...
- Số đỏ ra đời năm 1936, đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia nằm ở chương thứ XV của tác phẩm, kể về đám tang "thượng lưu" của gia đình nhà ông cố Hồng, sau khi Xuân tóc đỏ vô tình gây ra cái chết của cụ cố...(Còn tiếp)

>> Xem chi tiết Dàn ý Phân tích giá trị hiện thực và giá trị tố cáo của Hạnh phúc của một tang gia tại đây.
 

II. Bài văn mẫu Phân tích giá trị hiện thực và giá trị tố cáo của Hạnh phúc của một tang gia (Chuẩn)

Tiểu thuyết Số đỏ của nhà văn Vũ Trọng Phụng là một tác phẩm được coi là một trong những kiệt tác của nền văn xuôi Việt Nam hiện đại, là tác phẩm tiêu biểu và nổi bật nhất trong nền văn học trào phúng. Nói về Số đỏ nhà văn Nguyễn Khải đã có một lời khen rất hay, rất trân trọng rằng "Đây là một cuốn sách ghê gớm có làm vinh dự cho bất kỳ một nền văn học nào". Một trong những trích đoạn ấn tượng nhất phải kể đến trích đoạn Hạnh phúc của một tang gia, mà ở nơi đó người ta đã thấy những bộ mặt con người, những giá trị văn hóa bị bóp méo một cách tồi tệ, trở nên vặn vẹo với những trò hết sức lố lăng, đồi bại của một xã hội hỗn tạp. Từ đó làm nổi bật nên những giá trị hiện thực và giá trị tố cáo sâu sắc của một ngòi bút trào phúng, một giọng văn hóm hỉnh mang tên Vũ Trọng Phụng.

Vũ Trọng Phụng (1912-1939), mất sớm vì bệnh ho lao do cuộc đời quá lao lực vất vả, thế nhưng số lượng tác phẩm có giá trị cho đời mà ông để lại trong vòng gần chục năm sáng tác ấy lại không khỏi khiến người khác phải nể phục. Sinh ra và lớn lên giữa lòng Hà Nội, thế nên đề tài phản ánh, trào phúng của ông chính là cái xã hội thượng lưu thối nát ở thành, thứ mà ông đã bao lần mắt thấy, tai nghe một cách trần trụi. Cảm hứng chủ yếu trong văn chương của Vũ Trọng Phụng là cảm hứng phê phán, đả kích sâu cay. Một số tác phẩm tiêu biểu trong sự nghiệp sáng tác của ông phải kể đến như các phóng sự: Cạm bẫy (1933), Kỹ nghệ lấy Tây (1939),... các tiểu thuyết: Giông tố, Số đỏ, Vỡ đê (1936), Lấy nhau vì tình (1937),...

Số đỏ ra đời năm 1936, đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia nằm ở chương thứ XV của tác phẩm, kể về đám tang "thượng lưu" của gia đình nhà ông cố Hồng, sau khi Xuân tóc đỏ vô tình gây ra cái chết của cụ cố.

Giá trị hiện thực hiện lên trước hết là ngay ở nhan đề "Hạnh phúc của một tang gia", sự mâu thuẫn kỳ lạ ấy đã mở ra nội dung của toàn bộ đoạn trích, đó là cái hiện thực phũ phàng, thối nát của xã hội thượng lưu với những con người mang trên mình cái vỏ bọc bóng bẩy nhưng thực chất lại có một nhân cách xấu xí và tệ hại. Một đám tang nhưng lại đem đến hạnh phúc cho bao nhiêu con người, bởi những cái lợi ích riêng mà chính bản thân họ đạt được, cái chết của ông cụ cố trở thành niềm vui sướng, mãn nguyện của cả nhà ông cố Hồng. Nó hiện thực ở chỗ "Ba hôm sau ông cụ già chết thật", hóa ra người ta lại mong đợi cái chết của ông cụ cố đến thế, chỉ sợ rằng ông già không chết thật, nên mới có câu văn có phần thấp thỏm và kết bằng một điệu bộ nhẹ nhõm "chết thật" như thế. Cả gia đình ấy đã nhao lên, rối rít ra chiều lo lắng thế nhưng thực chất là đang mở cờ trong bụng mà mỗi người một cách để thể hiện ra cái lòng "lo lắng" của mình bằng việc gọi hết thầy này ông nọ cho đúng với cái lý thuyết "nhiều thầy thối ma". Và càng mâu thuẫn một cách hài hước ở chỗ kẻ thủ phạm làm ông già chết lại bỗng nhiên trở thành người ban ơn, "danh dự của Xuân lại càng to thêm", bởi nó không chịu ra tay chữa vì giận nên đã "quên mất lương tâm nhà nghề", người ta đã tự bào chữa cho tên Xuân như thế.

Người ta càng thêm ngỡ ngàng hơn với hiện thực tha hóa nhân cách của con người đến sự vô cảm của một gia đình thượng lưu rằng "Cái chết kia đã làm cho nhiều người sung sướng lắm". Họ sung sướng bởi những thứ mà họ được nhận và có thể được nhận sau khi ông cụ cố chết chẳng có ai trong cái gia đình thượng lưu ấy thấy có chút nào đau xót. Có một sự thật rằng đồng tiền và lợi ích đã vượt lên trên tất cả những giá trị đạo đức, khi ông Phán con rể ông cố Hồng đã mặc nhiên vứt bỏ tất cả lòng tự trọng, liêm sỉ khi không ngờ rằng "cặp sừng hươu vô hình trên đầu ông ta" đáng giá đến vài ngàn đồng. Ông ta đã lập tức nghĩ ngay đến một cuộc giao thương mới với Xuân tóc đỏ, chứ chẳng thèm đoái hoài đến cái chết của kẻ xấu số là ông cố tổ. Ông ta cũng lộ cái bản chất giả tạo khi khóc lóc trong lúc hạ huyệt cốt chỉ để thiên hạ nhìn vào mà "để ý đến ông cháu rể quý hóa". Còn bản thân Xuân tóc đỏ, vốn dĩ là kẻ hạ lưu, hắn tự nhận thế, cũng chẳng còn sợ hãi bởi sự vô tình làm chết người của mình, mà vẫn ngang nhiên "dũng cảm" đi đưa ma, ngang nhiên nhận năm đồng bạc gấp tư mà ông Phán dúi cho nó với vẻ mặt bình tĩnh. Còn Văn Minh, phận là cháu nhưng ông ta cũng chỉ băn khoăn "thế là từ nay trở đi, cái chúc thư kia sẽ vào thời kỳ thực hành chứ không còn là lý thuyết viển vông nữa". Riêng ông cố Hồng lại thầm vui sướng bởi cái viễn cảnh bản thân "mặc đồ xô gai, lụ khụ chống gậy, vừa ho khạc vừa khóc mếu..." cốt chỉ để được vài lời khen ngợi chỉ trỏ của thiên hạ, cho thỏa cái lòng ham hư vinh của ông ta. Và hơn thế nữa, từ nay trở đi ông đã chính thức trở thành người làm chủ gia đình, có thực quyền, cái câu "Biết rồi, khổ lắm, nói mãi" được lặp lại tới 1782 lần đã chứng minh cái hiện thực đáng buồn ấy. Người ta cũng thấy cái hiện thực về bộ mặt ích kỷ, ham hư vinh của một loạt những con người, ví như cụ bà thì thầm tâm đắc về một đám ma danh giá của một gia đình thượng lưu. Bà Văn Minh lại sốt ruột vì mãi không được mặc "những đồ xô gai tân thời", cậu Tú Tân thì cứ mãi "điên người lên vì sẵn sàng mấy cái máy ảnh mà vẫn chưa được dùng đến". Chỉ riêng cô Tuyết buồn, nhưng ngặt nỗi cái buồn của cô Tuyết chẳng phải vì ông nội mình chết, mà buồn vì mãi chẳng thấy bóng tình lang là Xuân đến. Cái bản chất lẳng lơ, dâm đãng của cô con gái thứ ba nhà này đã thôi thúc cô mặc bộ áo voan có tên "Ngây thơ" nhưng "trông như hở cả nách và nửa vú" trong đám tang ông mình, cốt để chứng minh cho "cả thiên hạ biết rằng mình chưa đánh mất cả chữ trinh", lố bịch và đồi bại đến thế là cùng.

Bên cạnh bức tranh hiện thực về một gia đình thượng lưu thì đoạn trích cũng là hiện thực về một bức tranh xã hội thượng lưu lắm những trò lố bịch, con người đã trở nên tha hóa về đạo đức, sống vô cảm và ích kỷ. Đám bạn thân của ông cụ cố Hồng dường như đi để khoe những huy chương treo đầy trên ngực áo, thấy cảm động khi ngó thấy làn da trắng thập thò sau làn áo voan của cô Tuyết, họ lộ ra cái bản chất ham hư vinh cùng với cái đạo đức bại hoại dâm đãng ngay trước vong linh của ông bạn thân xấu số. Rồi hai viên cảnh sát Min Đơ và Minh Toa thì vỡ òa trong sung sướng bởi cuối cùng cũng có công ăn việc làm. Cả một sư cụ pháp danh Tăng Phú thì "sung sướng và vênh váo ngồi trên một chiếc xe", đến đây người ta đã không còn dám tin, không còn lời nào để diễn tả về một xã hội mà các giá trị văn hóa, đạo đức đã bị đảo lộn hết cả. Cái xã hội bát nháo, loạn xạ ấy càng hiện lên một cách chân thực và sâu sắc ở trong đám đưa tang, thật không thể tưởng tượng được cái sự lố bịch và lộn xộn đến cực điểm của một đám ma mang trong mình cả ba phong cách Tây, Tàu, Ta chồng chéo lên nhau. Một đám ma mà tiếng máy ảnh tách tách như phường hội chợ, một đám ma mà người xem lại chỉ chú ý vào mấy kiểu quần áo đưa tang thời thượng, còn người đi đưa thì mải mê buôn chuyện lông gà, vỏ tỏi với nhau một cách "nghiêm chỉnh", họ "chim nhau", "cười tình với nhau", rồi cả ghen tuông với nhau, chứ chẳng ai quan tâm hay thương xót đớn đau gì đến kẻ nằm trong quan tài kia. Thậm chí người ta vô văn hóa, vô đạo đức đến mức nhảy cả lên mả, lên mộ người chết để chụp ảnh, cậu tú Tân thì mải mê bắt bẻ từng người "chống gậy, gục đầu, cong lưng, lau mắt,..." cho đúng kiểu để cậu "chụp ảnh kỉ niệm lúc hạ huyệt".

Từ những hiện thực xã hội phũ phàng và đau xót ấy Vũ Trọng Phụng đã tố cáo sự vô nhân tính, vô đạo đức của những kẻ mang danh "thượng lưu", những kẻ đã đánh mất nhân cách, lương tâm của bản thân trước ma lực của đồng tiền và quyền lực. Đồng thời châm biếm, trào phúng một cách gay gắt và mạnh mẽ cái xã hội thượng lưu, tự nhận mình là văn minh, nhưng điều cốt yếu nhất là tình người lại không có, thay vào đó là sự tha hóa, đi xuống cả về nhân cách, lẫn văn hóa với thói ham hư vinh, ích kỷ, dâm đãng. Tố cáo cả một xã hội lố lăng, đồi bại, sự lộn xộn trong trật tự với sự tiếp thu văn hóa một cách tràn lan, bậy bạ, dẫn đến những trò lố bịch, mà kẻ trong cuộc lại cứ u mê tưởng là văn minh, đúng mốt.

Hạnh phúc của một tang gia, tuy chỉ là một phần trích rất nhỏ nằm trong tiểu thuyết Số đỏ thế nhưng bằng ngòi bút trào phúng, nghệ thuật châm biếm sâu cay thông qua những mâu thuẫn nực cười từ một đám tang của một gia đình thượng lưu, Vũ Trọng Phụng đã vẽ nên một bức tranh hiện thực đau xót, phũ phàng về thực trạng xã hội ở thành thị Việt Nam giai đoạn trước cách mạng. Đồng thời lên án, tố cáo cái xã hội thối nát, đồi bại ấy đã làm tha hóa nhân cách và đạo đức con người, bào mòn đi lương tâm và tình yêu thương, đổi lại bằng những thói hám của, ham hư vinh, dâm đãng, vô cảm với cuộc sống.

---------------------HẾT------------------------

Trên đây là nội dung bài Phân tích giá trị hiện thực và giá trị tố cáo của Hạnh phúc của một tang gia, bên cạnh đó để có những hiểu biết sâu sắc về đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia, các em có thể tham khảo thêm: Phân tích nhân vật Xuân Tóc Đỏ trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia, Cảm nhận về tiếng khóc của Phán mọc sừng trong Hạnh phúc của một tang gia, Phân tích cảnh đám ma gương mẫu trong Hạnh phúc của một tang gia, Nghệ thuật trào phúng của Vũ Trọng Phụng trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia

https://thuthuat.taimienphi.vn/phan-tich-gia-tri-hien-thuc-va-gia-tri-to-cao-cua-hanh-phuc-cua-mot-tang-gia-48193n.aspx