Suy nghĩ của em về bài thơ Sang thu

Đề bài: Suy nghĩ của em về bài thơ Sang thu

3 bài văn Cảm nhận của em về bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh

I. Dàn ý Suy nghĩ về bài thơ Sang thu

1. Mở bài

- Cảm hứng mùa thu trong thi ca.
- Dẫn vào tác phẩm Sang thu của Hữu Thỉnh.

2. Thân bài

a. Tác giả, tác phẩm (Sách giáo khoa).

b. Khổ thơ thứ nhất:

- Dấu hiệu của mùa thu bắt đầu bằng “hương ổi”, lần đầu xuất hiện trong thơ ca, dân dã và bình dị.
- Hương thơm ấy không thoang thoảng mà “phả vào trong gió se” tạo cảm giác nồng đượm, ngọt ngào, cơn gió cũng mang cảm giác hơi lạnh và khô ráo của mùa thu.
- “Sương chùng chình qua ngõ”: Từ láy “chùng chình” tạo cảm giác chậm rãi, vương vấn, thong thả chưa muốn bước hẳn sang thu.
=> Nhà thơ đón nhận những dấu hiệu đầu tiên của mùa thu bằng sự linh hoạt của các giác quan, với sự bất ngờ, ngỡ ngàng nên câu thơ cuối “Hình như thu đã về” vừa như một câu hỏi cũng như là câu khẳng định.

c. Khổ thơ thứ hai:

- Mùa thu được miêu tả trong một không gian rộng lớn của đất và trời.
- Nghệ thuật đối lập giữa dòng sông “dềnh dàng” chậm rãi, thong thả với cánh chim “vội vã” gấp gáp đi tránh rét càng làm nổi bật khoảnh khắc giao mùa.
- Hình ảnh “Có đám mây mùa hạ/Vắt nửa mình sang thu” thể hiện rõ nét sự lưu luyến, chần chừ trong khoảnh khắc hạ vừa qua gần hết và thu cũng chỉ mới bắt đầu.

d. Khổ thơ cuối:

- “Vẫn còn bao nhiêu nắng/Đã vơi dần cơn mưa”: Khoảnh khắc giao mùa được cảm nhận bằng sự chiêm nghiệm, suy tư của tác giả bằng cách so sánh giữa hai mùa thu và hạ, nắng vẫn còn nhưng bớt chói chang, mưa cũng trở nên thưa thớt và sắp ngừng hẳn.
- “Sấm cũng bớt bất ngờ/Trên hàng cây đứng tuổi”: Linh hồn của cả bài thơ, không chỉ gợi ra khoảnh khắc chuyển mùa mà còn gợi ra tầng nghĩa ẩn dụ về một đời người dần sang thu, đã trải nghiệm nhiều thế nên những vang động của cuộc đời cũng trở nên bất ngờ, họ có thể bình tĩnh mà đón nhận.

3. Kết bài

- Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật.

II. Bài văn mẫu Suy nghĩ về bài thơ Sang thu

1. Cảm nhận của em về bài thơ Sang thu, mẫu số 1 (Chuẩn)

Hữu Thỉnh là một trong số những gương mặt nhà thơ tiêu biểu thuộc tầng lớp các nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Với cảm xúc tinh tế, lãng mạn cùng những hình ảnh thơ mộc mạc, giản dị, những sáng tác của Hữu Thỉnh luôn nhẹ nhàng đi vào lòng người đọc. Bài thơ “Sang thu” - sáng tác vào năm 1977 là một trong số những sáng tác xuất sắc và tiêu biểu cho phong cách thơ Hữu Thỉnh.

Trước hết, bài thơ đã gợi nên những tín hiệu giao mùa đầy tinh tế của thiên nhiên, đất trời.

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.

Có thể thấy, Sang thu là một khoảnh khắc thật đặc biệt của thiên nhiên bởi đó là lúc hạ chưa qua mà hương vị của mùa thu đâu đó đã về. Nhà thơ Hữu Thỉnh đã khéo léo lựa chọn “hương ổi” làm tín hiệu đầu tiên cho khoảnh khắc giao mùa tuyệt vời ấy. “Hương ổi” kết hợp với tình thái từ “bỗng “ đặt ở câu thơ đã gợi lên cảm giác bất ngờ, đột ngột, ngỡ ngàng của chủ thể trữ tình. Cùng với đó, “hương ổi” lại đi liền với động từ “phả” ở phía sau đã diễn tả một làn hương ngọt ngào, sâu đậm khắp mọi nẻo không gian. Và có lẽ “hương ổi” chính là cái điệu hồn riêng của thơ Hữu Thỉnh. Cùng với “hương ổi”, “gió se” chính là tín hiệu thứ hai tác giả lựa chọn để diễn tả khoảnh khắc giao mùa. “Gió se” chính là loại gió rất riêng, đặc trưng cho mùa thu miền Bắc, đó là thứ gió khô xen lẫn chút se lạnh. Chính những làn này đã làm dịu bớt đi cái gay gắt, oi ả của cái nắng mùa hè và làm cho “hương ổi” trở nên ngọt ngào và sâu đậm hơn. Song có lẽ với tác giả, “hương ổi” và “gió se” chưa đủ để lột tả hết thiên nhiên lúc giao mùa, bởi vậy, tác giả đã gợi thêm một tín hiệu khác nữa, đó chính là những giọt sương. Nghệ thuật nhân hóa “sương chùng chình” đã gợi dáng vẻ lãng đãng như đợi chờ, đầy lưu luyến của màn sương. Cụm từ “qua ngõ” gợi liên tưởng đến đường làng, ngõ xóm hay cũng là cửa ngõ của thời gian thông giữa hai mùa xuân và mùa hạ. Để rồi, trước khoảnh khắc giao mùa ấy, tác giả đã phải giật mình bối rối. Sự kết hợp hàng loạt các từ ngữ “bỗng”, “phả”, “hình như” đã thể hiện tâm trạng ngỡ ngàng, vui mừng, hạnh phúc của tác giả trong giây phút giao mùa.

Những bài Suy nghĩ về bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh hay nhất

Không chỉ gợi ra những tín hiệu giao mùa, tác giả còn miêu tả quang cảnh thiên nhiên lúc giao mùa bằng những hình ảnh thật đơn giản nhưng cũng thật sống động qua những hình ảnh đặc trưng.

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã

Hai câu thơ với cấu trúc đối tự nhiên song lại hết sức chặt chẽ đã diễn tả vẻ đẹp thiên nhiên và lòng người trong phút giây giao mùa. Hình ảnh “dòng sông” được nhân hóa thông qua việc sử dụng từ láy “dềnh dàng” như gợi lên hình ảnh dòng sông đang tĩnh lặng nghỉ ngơi sau một mùa hạ nóng nực. Cùng với đó, hình ảnh loài chim cũng được tác giả nhân hóa qua từ láy “vội vã” làm cho người đọc có cảm giác như những chú chim kia đang bắt đầu bay nhanh hơn, vội vàng hơn khi đón nhận được những đợt gió heo may lạnh về. Nghệ thuật đối được tác giả sử dụng thật độc đáo qua hình ảnh “dềnh dàng” - “vội vàng” đã làm nổi bật hai động thái trái cực của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa. 

Cùng với đó, quang cảnh thiên nhiên còn được tác giả tiếp tục tái hiện thông qua những sáng tạo vô cùng độc đáo và đầy ấn tượng.

Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Nghệ thuật nhân hóa, đặc biệt là qua cụm từ “vắt nửa mình” vừa gợi lên một không gian với bầu trời cao rộng, trong trẻo lúc thu về vừa gợi liên tưởng đến bước chuyển của thời gian, những đám mây trên bầu trời như đang biến thành một cây cầu đặc biệt để nối liền những ngày cuối hạ với những ngày đầu thu. Thêm vào đó, hình ảnh “đám mây” còn mang nghĩa thế sự, gợi sự giao thời của đời sống, xã hội khi đất nước cũng đang chuyển mình từ chiến tranh sang hòa bình.

Trước khung cảnh thiên nhiên lúc giao mùa, lúc chuyển mình “sang thu” tác giả đã thể hiện những suy ngẫm của mình về đời người. Trước hết, tác giả đã thể hiện những chuyển biến của thiên nhiên, đất trời.

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa

Nghệ thuật đối được thể hiện qua hàng loạt các hình ảnh “còn” - “vơi”, “nắng” - “mưa” đã tái hiện sự vận động trái chiều, đối lập nhau của thiên nhiên. Đồng thời, tác giả đã mượn những hiện tượng tự nhiên gần gũi cùng quy luật vận động của nó để diễn tả một cách chân thực khoảnh khắc thiên nhiên lúc giao mùa. Để rồi, khi đối diện với thiên nhiên lúc giao mùa, trong lòng nhà thơ dạt dào bao suy ngẫm về đời người qua những hình ảnh giàu sức gợi.

Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi

“Sấm” là một hiện tượng tự nhiên thường thấy trong những cơn mưa mùa hạ nhưng nó còn là hình ảnh mang ý nghĩa ẩn dụ, biểu tượng cho những biến động bất thường, những thử thách trong cuộc đời của mỗi người. Thêm vào đó, hình ảnh “sấm” đi liền với “bớt bất ngờ” và hình ảnh “hàng cây đứng tuổi” vừa là hình ảnh tả thực cho thiên nhiên nhưng đồng thời nó còn là hình ảnh ẩn dụ về những con người từng trải, giờ tuổi đã già thì càng trở nên vững vàng, ung dung và tự tin hơn trước những thay đổi, biến động và thử thách của cuộc đời. 

Tóm lại, với ngôn ngữ giản dị, hình ảnh thơ tự nhiên, giàu sức gợi, bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh đã thể hiện những cảm nhận tinh tế của tác giả về vẻ đẹp và những tín hiệu thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa. Đồng thời, qua đó còn thể hiện tâm trạng và những suy ngẫm của tác giả trước thời khắc tuyệt vời ấy.
 

2. Nghị luận về bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh, mẫu số 2 (Chuẩn):

Hữu Thỉnh là một nhà thơ nổi tiếng với những vần thơ viết về mùa thu. Trong những câu thơ ấy hàm chứa nhiều cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến về chuyến biến của đất trời khi giao mùa. Một trong những bài thơ nổi tiếng của ông viết về đề tài mùa thu chính là bài thơ " Sang thu" ( 1977). Bài thơ đã để lại nhiều dấu ấn sâu đậm cùng với bao cảm xúc mang đến người đọc.

Bài thơ " Sang thu" được Hữu Thỉnh sáng tác vào cuối năm 1977 và được rút ra từ tập " Từ chiến hào đến thành phố" xuất bản năm 1991. Bài thơ là những rung cảm, cảm nhận tinh tế của tác giả về những biến chuyển của khoảng khắc giao mùa từ hạ sang thu. Để qua đó tác giả đã rút ra được những suy ngẫm về đời người vô cùng sâu sắc.

Trước hết đó là cảm nhận về không gian giao mùa của làng quê Việt Nam được tả giả cảm nhận bằng những hình ảnh và tín hiệu đặc trưng của mùa thu. Đầu tiên tác giả " bỗng" nhận ra " hương ổi", đây là một phát hiện bất ngờ, ngỡ ngàng. Hương ổi ngọt, nhẹ, thơm vàng giòn phả vào trong gió thu. Đây là thứ gió se se lạnh, đặc trưng của gió thu miền Bắc. Thu đến mà chẳng báo trước khiến ông bất ngờ nhận ra chỉ qua mùi hương. Không chỉ cảm nhận mùa thu qua giác quan khứu giác và thị giác, Hữu Thỉnh còn cho chúng ta cảm nhận tín hiệu mùa thu qua hình ảnh " Sương chùng chình qua ngõ". Sương thu cũng là những nét đặc trưng riêng, đó là làn khói mong manh bay vờn nhè nhẹ. Bằng biện pháp nhân hóa, làn sương ấy được cảm nhận không hề vô cảm, mà lại có hồn. Sương mà có tâm trạng " chùng chình", như đang cố ý đi chậm lại, đợi chờ một ai đó mà lưu luyến. " Hình như" là biểu hiện cảm xúc không chắc chắn, không rõ ràng của Hữu Thỉnh. Có thể nói, bằng một tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên, Hữu Thỉnh đã có cảm nhận sự giao mùa từ hạ sang thu thật tinh tế.

Không chỉ cảm nhận thiên nhiên qua không gian gần và hẹp, Hữu Thỉnh còn cảm nhận những chuyển biến của đất trời sang thu trong không gian dài, rộng cao.

" Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu"

Bài văn mẫu nêu cảm nhận của em về bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh có dàn ý

Hai hình ảnh đối lập đầu tiên " sông dềnh dàng" và " chim vội vã" được tác giả quan sát thật tinh tế làm sao! Dòng sông đã được nhân hóa như một con người đang trôi chậm chạp như đang suy nghĩ một điều gì đó. Đối lập với hình ảnh dòng sông đó là hình ảnh đàn chim đang vội vã bay về phương nam tránh rét bởi chúng đã cảm nhận được chút gió se se lạnh. Có một hình ảnh vô cùng độc đáo được Hữu Thỉnh cảm nhận trong khổ này chính là " đám mây". Tác giả vẫn sử dụng nghệ thuật nhân hóa, đám mây mùa hạ " vắt" nửa mình chứ không phải vắt hết. Từ " vắt" đã cho chúng ta cảm nhận đám mây kia giống như một dải lụa mỏng treo trên bầu trời. Nó đang vắt một nửa để tạo nên ranh giới chia cắt hai mùa, nửa nghiêng về mùa hạ, nửa nghiêng về mùa thu. Qua khổ thơ, tác giả thể hiện cảm xác say xưa, ngây ngất trước thiên nhiên.

Bốn câu cuối bài thơ " Sang thu" vừa thể hiện những biến chuyển âm thầm của tạo vật cũng vừa mang suy ngẫm về đời người khi chớm thu. " Vẫn còn bao nhiêu nắng/ Đã vơi dần cơn mưa/ Sấm cũng bớt bất ngờ" những chi tiết như là " nắng, mưa, sấm" là đặc trưng của mùa thu. Các từ chỉ mức độ như là " vẫn còn, bớt, vơi" đã thẻ hiện sự chuyển biến của tự nhiên hạ đã nhạt dàn và thu đậm nét hơn. Hai câu cuối mang ý nghĩa biểu tượng cao: " Sấm cũng bớt bất ngờ/ Trên hàng cây đứng tuổi". Sấm là hình ảnh của thiên nhiên những nó cũng mang biểu tượng cho sự vang động, bất biến của đất trời tác động vào con người. Còn " hàng cây đứng tuổi" là hàng cây đã bao mùa thay lá, hàng cây đã trải qua nhiều thu, nhiều hạ, nay đã vững vàng, già dặn. Nhưng qua hai hình ảnh này, Hữu Thỉnh đã gửi cho chúng ta một triết lí về cuộc đời vô cùng sâu sắc: con người từng có nhiều trải nghiệm, từng gặp nhiều thử thách đã có nhiều kinh nghiệm sẽ có sự vững vàng, sẵn sàng đón nhận những biến cố thử thách của cuộc đời, họ sẽ hiểu đời nhiều hơn. Qua hình ảnh này, chúng ta cũng nghĩ đến hình ảnh con người Việt Nam đã trải qua bao cuộc chiến tranh xâm lược của kẻ thù, đã có sự hi sinh, mất mát những giờ đây họ vẫn kiên cường để bảo vệ được thành quả của ông cha và những người đi trước.

Có thể nói, Hữu Thỉnh là một nhà thơ vô cùng tài ba khi có những cảm nhận về đất trời vào thời điểm chớm thu. Những câu thơ của ông đã đi vào lòng người và để lại có người đọc bao cảm xúc. Phải có một tình yêu thiên nhiên, quê hương, ông mới có thể cảm nhận được vẻ đẹp thiên nhiên bước chuyển từ mùa hạ sang thu hay đến như vậy.

3. Nghị luận về bài thơ Sang thu, mẫu số 3:

Có lẽ mùa thu là mùa gợi ra nhiều xúc cảm sâu lắng, vừa lãng mạn, vừa man mác một nỗi niềm gì đó nên nó đã trở thành đề tài muôn thuở trong thi ca Việt Nam cũng như thế giới, và trở thành niềm say mê của giới văn nghệ sĩ, mà đặc biệt là các nhà thơ lại càng yêu thu hơn cả. Và trong đôi mắt của mỗi thi nhân mùa thu lại mang những dáng vẻ khác nhau, những cảm xúc khác nhau có vần thơ vui, nhưng cũng có những vần thơ mang cái buồn man mác, buồn điêu tàn. Ví như Lưu Trọng Lư viết về thu lại chú ý đến cảnh lá vàng xào xạc, để độc giả lạc cả vào một rừng thu ngập lá với cảm giác phiêu bồng lãng mạn trong Tiếng thu, hay Thế Lữ cũng từng có lúc cảm khái mênh mang với mùa thu trong Giây phút chạnh lòng, rồi một Huy Cận buồn bã với cái thu điêu tàn, xơ xác từ nông thôn đến thành thị trong Thu rừng. Nhưng thu đâu chỉ buồn vu vơ, buồn lãng mạn mà cũng có những lúc thu vui vẻ rộn ràng biết mấy, ví như Nguyễn Khuyến với chùm thơ Thu Điếu, Thu Ẩm, Thu Vịnh mang âm hưởng yêu đời, thoải mái, hoặc Nguyễn Đình Thi với một mùa thu Hà Nội rộn ràng, dưới ngọn cờ cách mạng tháng tám thành công trong Đất Nước,… Và Hữu Thỉnh cũng có một mùa thu cho riêng mình, một mùa thu thật khác một mùa thu bắt đầu bằng hương ổi vấn vương trong cơn gió heo may.

Hữu Thỉnh tên đầy đủ là Nguyễn Hữu Thỉnh, sinh năm 1942 tại Can Dương, tỉnh Vĩnh Phúc, trực tiếp tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ, từng đảm nhiệm nhiều trọng trách trong Hội nhà nhà văn Việt Nam. Ông là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ, có nhiều đóng góp trong việc đổi mới nền văn học Việt Nam. Nhìn chung có thể nhận thấy rằng Hữu Thỉnh viết nhiều, viết hay về con người và cuộc sống ở nông thôn cũng như là mùa thu ở trên đất nước Việt Nam đặc biệt là vùng đồng bằng Bắc Bộ, nhiều vần thơ thu của ông mang cảm xúc bâng khuâng vấn vương giữa đất trời trong trẻo đang biến chuyển một cách nhẹ nhàng. Sang thu chính là tiêu biểu cho phong cách sáng tác và xu hướng phác họa trong thơ của Hữu Thỉnh như thế. Bài thơ được sáng tác vào gần cuối năm 1977, in lần đầu trên báo Văn nghệ sau được đưa vào nhiều tập thơ của Hữu Thỉnh. Sang thu là những cảm nhận tinh tế của tác giả trước những biến chuyển của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu qua đó nhà thơ bộc lộ tình yêu thiên tha thiết, cùng với tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ cũng như thể hiện những nỗi niềm suy tư về cái khoảnh khắc sang thu của đời người.

“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về”

Bài văn nêu Cảm nhận của em về bài thơ Sang thu, văn mẫu tuyển chọn lớp 9

Mùa thu đã xuất hiện biết bao lần trong thi ca với đủ mọi sắc thái, và có lẽ quen thuộc nhất vẫn là cảnh lá vàng rơi xao xác, cái se se lạnh của cơn gió heo may, một bầu trời cao và xanh ngắt, một rặng liễu đứng chịu tang, một cây ngô rụng lá, hoặc kinh điển đó chính là mùi hương cốm mới,… Chỉ riêng mình Hữu Thỉnh lại nhận biết dấu hiệu bắt đầu của màu thu bằng hương ổi chín, một thứ cây, thứ quả dân dã bình thường, vốn chẳng bước vào thi ca bao giờ. Khoảnh khắc giao mùa của thiên nhiên được thi nhân cảm nhận trước hết là bằng khứu giác, đối với nhà thơ khi cuối hạ đầu thu, ổi bắt đầu chín cái mùi hương ngọt ngào náo nức truyền đi theo gió se đã chính thức mở đầu một mùa thu mới, trong cảm giác trong lành, yên ả, đậm hương quê. Hương ổi là một thứ hương rất quê kiểng, vốn dĩ không lạ đối với mỗi người dân trên đất Việt chúng ta nhưng nó lại là nhân tố mới lần đầu hiện diện trong thơ ca. Nó không phải là mùi hương cốm chỉ có nơi Hà Nội mà xa lạ với những vùng miền khác, thế nên mượn hương ổi làm dấu hiệu mùa thu đến là một lựa chọn hết sức tinh tế và thông thái, dễ dàng mường tượng. Đặc biệt rằng hương ổi ở đây không phải là thứ hương thoang thoảng mà đó là thứ hương thơm nồng nàn “phả vào trong gió se”, chỉ một từ “phả” đã đủ làm nổi bật cái sự sánh quyện, đậm đà của hương ổi mùa thu. Sở dĩ hương ổi dường dường như sánh lại cũng bởi vì gió đã bắt đầu “se”, chớm lạnh cái lạnh hơi khô của mùa thu. Mà nếu như không có một tâm hồn tinh tế và nhạy cảm có lẽ tác giả sẽ chẳng bao giờ cảm nhận được cái không khí mùa thu bằng hương ổi hòa quyện trong cơn gió heo may se lạnh một cách độc đáo, mới lạ đến vậy. Tâm trạng của nhà thơ đối với mùa thu cũng đặc biệt bởi nó mang một cái gì đó ngỡ ngàng, bất ngờ chứ không hề chậm rãi hoặc thản nhiên như ta từng thấy trong nhiều bài thơ khác. Và từ cái cảm giác bất ngờ ấy nhà thơ đã nhanh chóng mở lòng ra đón nhận tất cả sắc thu, trời thu và hương thu bằng một tâm hồn rất đỗi tinh tế và nhạy cảm. Thiên nhiên được cảm nhận từ những yếu tố vô hình như một mùi hương, một làn gió đến những yếu tố hữu hình như sương sớm dẫu vẫn còn hơi mơ hồ, bằng sự chuyển đổi linh hoạt giữa các giác quan. Hình ảnh “sương chùng chình qua ngõ” cũng là một hình ảnh rất đẹp, rất lạ của màu thu, chưa khi nào mà người ta lại thấy một kiểu sương lạ lẫm như thế, không phải kiểu mù mịt, tản mát, bồng bềnh mà thay vào đó là cảm giác “chùng chình” mang điệu bộ của một con người với dáng vẻ chậm rãi, thong thả, thậm chí có chút vấn vương như đang giăng tơ, mắc võng trước con ngõ nhỏ nhắn của thôn quê. Tổng hòa các yếu tố hương ổi chín, gió se lạnh và cả màn sương chầm chậm trôi đã đưa đến cho tác giả một kết luận có vẻ hơi mơ hồ như chính những gì mà ông cảm nhận được “Hình như thu đã về”, một khoảnh khắc chuyển mùa chậm rãi chưa thật sự sâu sắc và rõ nét trong đất trời. Bởi ngay cả màn sương “chùng chình” dường như cũng còn có cái gì đó lưu luyến với mùa hạ, chưa muốn chuyển hẳn mình sang thu.

“Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu”

Sau những cảm nhận về những dấu hiệu đầu tiên của mùa thu, thì sang khổ thơ thứ hai Hữu Thỉnh lại bắt đầu say sưa cảm nhận những sự biến chuyển của đất trời trong một cái không gian khác cao hơn, xa hơn không còn là con ngõ nhỏ với hương ổi trong vườn, với màn sương chậm rãi nữa. Hữu Thỉnh nhìn sang dòng sông, gợi đến một không gian ở dưới thấp, ngược lại “chim” mà “đám mây” lại đem đến không gian rộng lớn, bao la của bầu trời ở trên cao. Nghệ thuật tương phản đã được sử dụng một cách nhuần nhuyễn trong hai câu thơ “Sông được lúc dềnh dàng/Chim bắt đầu vội vã”, trái ngược với hình ảnh dòng sông cứ “dềnh dàng”, từ tốn chậm rãi chảy trôi một cách hiền hòa khi mùa thu đến, thì cánh chim trời lại bắt đầu “vội vã”, hối hả, gấp gáp bay về phương Nam để tránh rét. Có thể thấy rằng mỗi sự vật sự việc đều được nhà thơ nhân hóa, mang những sắc thái dáng vẻ của con người, in đậm những dấu ấn tâm hồn và cách cảm nhận chủ quan của nhà thơ. Tuy nhiên mọi thứ đều thể hiện một cách rõ nét rằng mùa thu mới chỉ chớm bắt đầu thông qua các từ “được lúc”, “bắt đầu”. Và có lẽ diễn tả đặc sắc nhất bước đi của mùa thu thì phải để đến hai câu thơ “Có đám mây mùa hạ/Vắt nửa mình sang thu”, có thể liên tưởng rằng đám mây mềm mại ấy đang lửng lơ giữa hai khoảng trời của mùa hạ và mùa thu, mà lẽ rằng cơn gió heo may vẫn chưa hoàn toàn kịp cuốn theo nó sang thu hẳn chăng? Hoặc đôi lúc người ta vẫn nghĩ đám mây trắng ấy vẫn còn lưu luyến cái ánh nắng ấm áp, rỡ của mùa hạ nên chưa đành lòng bước hẳn sang thu để đón nhận sự lạnh lẽo của tiết trời mùa thu.

“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.”

Nếu như hai khổ đầu của bài thơ là những cảm nhận thiên về giác quan thì đến khổ thơ thứ 3 lại chủ yếu là những nỗi niềm trầm lắng, suy tư của Hữu Thỉnh trước khoảnh khắc thu sang. Nhà thơ tiếp tục sử dụng nghệ thuật tương phản ở ở hai câu thơ “Vẫn còn bao nhiêu nắng/Đã vơi dần cơn mưa” để thầm so sánh mùa thu vừa mới chớm với một mùa hạ đã gần qua hết. Trong khoảnh khắc giao mùa ấy, hạ đã tàn, thu đang kéo tới nên có những hình ảnh rất đặc trưng, nắng vẫn còn khá chói chang, nhưng những cơn mưa mùa hạ thì đã dần thưa thớt. Như vậy cùng với những cảm nhận say sưa bằng giác quan khi khoảnh khắc mùa thu chậm đến, thì cái nhìn và cảm nhận của nhà thơ ở khổ thơ này dường như đã lắng lại, trở nên trầm tĩnh với những trải nghiệm sâu sắc, bức tranh thu đến đây hoàn tất, thêm phần đậm đà và chất chứa những suy tư, có hồn thu hơn rất nhiều so với những dòng thơ trước đó. Bởi khi đã đi qua một mùa hạ với ánh nắng chói chang, với những cơn mưa trút nước và tiếng sấm uỳnh uỳnh giận dữ thì con người ta mới cảm nhận được sâu sắc cái khoảnh khắc giao mùa khi mà nắng, mưa và sấm chớp đều bớt lại, không gian đất trời trở nên dần yên ả, ổn định và chậm rãi hơn. “Sấm cũng bớt bất ngờ/Trên hàng cây đứng tuổi” hai câu thơ kết bài tưởng chừng cũng đơn giản như những câu thơ khác, thế nhưng nó lại là linh hồn của cả bài thơ. Hữu Thỉnh tiếp tục sử dụng biện pháp nhân hóa quen thuộc , dùng thiên nhiên để gợi lên hình ảnh của con người, mà ở đây “hàng cây đứng tuổi” chính là một hàng cây đã lớn, đã trải qua quá trình trưởng thành đầy mưa gió, đã qua bao đợt chuyển mùa, cho nên hàng cây ấy đã không còn bị giật mình bởi tiếng sấm nữa. Hình ảnh thiên nhiên này mang nhiều sức gợi vừa thể hiện khoảnh khắc sang thu đồng thời còn ẩn dụ, chất chứa những suy tư của tác giả về cuộc đời của một con người trong đó. “Hàng cây đứng tuổi” chính là đại diện cho hình ảnh một con người đã trưởng thành, đã từng đi qua biết bao nhiêu khó khăn, đã có nhiều trải nghiệm sâu sắc trước biến chuyển của cuộc đời, còn tiếng sấm ở đây chính là những vang động bất thường của cuộc sống, những khó khăn buộc con người phải trải qua trong cuộc đời. Như vậy khi con người ta đã đứng tuổi, đã có nhiều kinh nghiệm sống thì những tiếng sấm của cuộc đời dường như cũng bớt đi phần bất ngờ, bởi vốn họ đã không còn xem những vang động ấy là thứ gì quá ghê gớm, hay mới mẻ, bước chân họ đã đủ vững vàng trên cuộc đời đầy biến động. Chính vì tầng nghĩa ẩn dụ này nên khi lật lại cả bài thơ ta mới chợt nhận ra tầm suy tư của tác giả, bởi không chỉ có đất trời mới sang thu và dường như cuộc đời cũng đang dần sang thu, đang bước về phía bên kia của con dốc của cuộc đời. Lúc này ta mới chợt vỡ lẽ vì sao tác giả có những cảm xúc lưu luyến về một mùa hạ đã qua, bởi đó là sự lưu luyến về một thời trai trẻ rực rỡ, đồng thời cũng hiểu sao ông thấy vội vã, bởi thời gian trôi nhanh quá, mới thoáng cái mà trời đã sang thu, đời cũng sang thu. Khi con người quá tất bật với cuộc sống bận rộn, vô tình bắt gặp cảnh thu sang bằng hương ổi chín, họ mới giật mình nhìn lại cuộc đời, mới thế thôi mà đã hết mấy mươi năm cuộc đời, cảm giác lưu luyến, suy tư cũng từ đó mà tràn đầy trong tâm trí.

Toàn bộ bài thơ Sang thu đã thể hiện những cảm nhận vô cùng đặc sắc và tinh tế của Hữu Thỉnh trước sự biến đổi của đất trời lúc cuối hạ sang đầu thu, về sự lịch lãm, điềm tĩnh của con người khi đã đứng tuổi, đồng thời bộc lộ tình yêu thương thiên nhiên tha thiết của tác giả. Cùng với nội dung sâu sắc sự thành công của bài thơ còn đến từ nghệ thuật, với thể thơ 5 chữ, hình ảnh thơ đặc sắc, giàu sức biểu cảm, ngôn ngữ trong sáng giàu sức gợi thể hiện được những trạng thái cảm xúc khác nhau.

----------------HẾT-------------------

https://thuthuat.taimienphi.vn/suy-nghi-cua-em-ve-bai-tho-sang-thu-41842n.aspx
Bài thơ Sang thu là một trong số những tác phẩm nổi bật trong chương trình ngữ văn lớp 9, không chỉ có bài làm văn Suy nghĩ của em về bài thơ Sang thu, các bạn học sinh và thầy cô có thể tham khảo thêm nhiều hơn những bài văn mẫu hay khác như Phân tích khổ thơ đầu tiên trong bài thơ Sang thu, Nghị luận về bài thơ Sang thu, Cảm nhận của em về bức tranh thu trong bài thơ Sang thu, Nét đẹp chuyển thu trong bài thơ Sang thu hay các bài Bình giảng hai khổ thơ đầu bài Sang thu và cả phần Soạn bài Sang thu, soạn Văn lớp 9.