Soạn bài Lời của cây (Trần Hữu Thung) ngắn gọn, Ngữ văn lớp 7, Chân trời sáng tạo

Soạn bài Lời nói của cây (Trần Hữu Thung), Ngữ văn 7, Chân trời sáng tạo

Soạn bài ngữ văn 7 Chân trời sáng tạo: Lời của cây ngắn gọn

I. Chuẩn bị đọc

Em đã bao giờ quan sát quá trình lớn lên của một cái cây, một bông hoa hay một con vật chưa? Điều đó gợi cho em suy nghĩ hoặc cảm xúc gì?
- HS trả lời theo trải nghiệm và cảm nhận của bản thân.
* Gợi ý:
- Em đã từng quan sát quá trình lớn lên của một cây đậu.
- Quá trình lớn lên của một cái cây, một bông hoa, một con vật cũng giống quá trình lớn lên của con người chúng ta. Tất cả đều cần sự chăm sóc, dưỡng dục và trưởng thành, mọi quá trình phát triển diễn ra theo thứ tự và không thể "nhảy cóc".

II. Trải nghiệm cùng văn bản

1. Tưởng tượng: Em hình dung thế nào về hiện tượng nảy mầm qua hình ảnh "nhú lên giọt sữa".
Trả lời:
Những hạt mầm đang dần cởi bỏ lớp áo bên ngoài, nhú ra những chiếc mầm trắng trong, ngọt ngào như giọt sữa.

2. Theo dõi: Chú ý những động từ miêu tả quá trình lớn lên của hạt mầm ở các khổ thơ 2, 3, 4
Trả lời:
Những động từ miêu tả quá trình lớn lên của hạt mầm ở khổ thơ thứ 2: nhú, thì thầm, ghé, nằm, nghe, mở, đón.

III. Suy ngẫm và phản hồi

1. Năm khổ thơ đầu là lời của ai? Khổ thơ cuối là lời của ai? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy?
Trả lời:
- Qua câu thơ "Cầm trong tay mình", ta thấy được năm khổ thơ đầu là lời của nhân vật trữ tình, căn cứ vào việc nhân vật trữ tình có các hành động như "cầm trong tay", "ghé tai", "nghe".
- Khổ thơ cuối là lời của cây, căn cứ vào việc tác giả việc sử dụng ngôi xưng "tôi" trong câu thơ "cây chính là tôi".

2. Tìm một số hình ảnh, từ ngữ đặc sắc mà tác giả đã sử dụng trong bài thơ để miêu tả quá trình từ hạt thành cây và thể hiện quá trình đó bằng sơ đồ.
Trả lời:
Một số hình ảnh, từ ngữ đặc sắc mà tác giả sử dụng trong bài thơ đó là:
- Khổ 1: hạt nằm lặng thinh.
- Khổ 2: nhú lên giọt sữa, thì thầm.
- Khổ 3: mầm tròn, vỏ hạt làm đôi.
- Khổ 4: kiêng, đón tia nắng hồng.
- Khổ 5: nở vài lá bé, bập bẹ.
- Khổ 6: cây chính là tôi.
Sơ đồ thể hiện quá trình từ hạt thành cây:

3. Theo em, những dòng thơ như "Ghé tai nghe rõ", "Nghe mầm mở mắt" thể hiện mối quan hệ như thế nào giữa hạt mầm và nhân vật đang "ghé tai nghe rõ"?
Trả lời:
Những dòng thơ như "Ghé tai nghe rõ", "Nghe mầm mở mắt" thể hiện mối quan hệ gần gũi, giao hòa giữa hạt mầm và nhân vật đang "ghé tai nghe rõ". Với những hình ảnh "ghé tai", "nghe mầm", ta cảm nhận được sự nâng niu, trân trọng của nhân vật với hạt mầm nhỏ bé và mong chờ hạt mầm trưởng thành.

4. Tìm những hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc mà tác giả dành cho những mầm cây. Hãy cho biết đó là tình cảm gì?
Trả lời:
- Một số hình ảnh, từ ngữ thể hiện tình cảm, cảm xúc mà tác giả dành cho những mầm cây: "cầm trong tay mình", "ghé tai nghe rõ", "nghe bàn tay vỗ", "nghe tiếng ru hời".
- Qua những hình ảnh và từ ngữ này, tác giả đã bộc lộ tình cảm yêu mến, trân trọng những hạt mầm tuy nhỏ bé nhưng mang lại nhiều lợi ích cho cuộc đời.

5. Xác định các biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng trong văn bản. Phân tích tác dụng của chúng.
Trả lời:
- Biện pháp nhân hóa: "mầm thì thầm", "mầm mở mắt".
=> Tác dụng:
+ Khắc họa hình ảnh hạt mầm như những cậu bé, cô bé ngày ngày thì thầm, tâm sự với mọi người về sự trưởng thành của bản thân.
+ Góp phần miêu tả sống động quá trình sinh trưởng và phát triển của một hạt mầm bé nhỏ vươn lên thành cây "góp xanh đất trời".
- Biện pháp ẩn dụ "giọt sữa".
=> Tác dụng:
+ Gợi tả rõ nét hình ảnh hạt cây nảy mầm và nhú ra khỏi sự bảo bọc, khoác lên mình một bộ áo màu trắng đục như giọt sữa.
+ Thể hiện cái nhìn tinh tế, tấm lòng yêu thương, trân trọng của tác giả dành cho hạt mầm.

Soạn bài Lời của cây (Trần Hữu Thung) ngắn nhất, Ngữ văn lớp 7, Chân trời sáng tạo

6. Nhận xét về cách gieo vần, ngắt nhịp trong bài thơ trên và cho biết vần và nhịp đã có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện "lời của cây".
Trả lời:
- Bài thơ chủ yếu được gieo vần chân (mầm - thầm, mình - thinh, giông - hồng, bé - bẹ, ơi - trời).
- Về nhịp, các câu thơ chủ yếu được ngắt theo nhịp 2/2.
=> Tác dụng: tạo nên sự nhịp nhàng trong tiết tấu của bài thơ, từ đó gợi tả được quá trình lớn lên từng ngày của hạt mầm.

7. Xác định chủ đề và thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.
Trả lời:
- Chủ đề của bài thơ: thể hiện tình cảm yêu thương, nâng niu những mầm xanh của thiên nhiên, đất trời.
- Thông điệp mà văn bản muốn gửi gắm:
+ Hãy lắng nghe thiên nhiên, vạn vật quanh chúng ta để từ đó biết yêu thương, trân trọng những thứ tuy nhỏ bé nhưng mang đến đóng góp lớn cho cuộc đời.
+ Một một cây xanh, một bông hoa, một con vật đều mang sự sống và chúng xứng đáng được sinh trưởng và trân trọng.

8. Hãy tưởng tượng mình là một cái cây, một bông hoa hoặc một con vật cưng trong nhà và viết khoảng năm câu thể hiện cảm xúc của mình khi hóa thân
Một số cảm xúc của bản thân khi hóa thân: vui mừng, ngạc nhiên, yêu thích,...
Chú ý: viết theo ngôi kể thứ nhất
* Gợi ý: Ngày hôm nay, trời trong xanh, nắng còn rực rỡ như ngày hôm qua, gió vẫn thổi trên nội đồng, trên các thảo nguyên rộng lớn, mình - một bông hoa nhỏ đang tận hưởng và đắm chìm trong không khí tươi mát, ngọt ngào ấy. Từ một hạt mầm bé nhỏ, mình nhận được những dinh dưỡng của thần đất, sự ấm áp của mặt trời, sự yêu thương của đồng bọn "cỏ non" mà trở nên cứng cáp và trưởng thành hơn. Mình yêu cuộc sống đầy màu sắc mà thiên nhiên ban tặng. Mình cũng tự hào bởi đã mang đến hương thơm ngọt ngào cho đời, đóng góp một phần nhỏ vào cuộc sống sắc màu.

https://thuthuat.taimienphi.vn/soan-bai-loi-cua-cay-tran-huu-thung-ngu-van-lop-7-chan-troi-sang-tao-70955n.aspx
Bài thơ đã gợi tả một sách sống động quá trình lớn lên từng ngày của hạt mầm, từ đó bày tỏ tấm lòng thương yêu, trân trọng thiên nhiên của tác giả. Để có thể chuẩn bị cho các tiết học sau, em có thể tham khảo thêm các bài soạn văn mẫu lớp 7 khác:
- Soạn bài Sang thu (Hữu Thỉnh), Ngữ văn lớp 7, Chân trời sáng tạo
- Soạn bài Ông Một (Vũ Hùng), Ngữ văn lớp 7, Chân trời sáng tạo