Soạn bài Hê-ra-clét đi tìm táo vàng ngắn gọn (Trích thần thoại Hy Lạp), Ngữ văn lớp 10, Cánh Diều

Soạn bài Hê-ra-clét đi tìm táo vàng (Trích thần thoại Hy Lạp), Ngữ văn lớp 10 - Cánh Diều

Soạn văn Hê-ra-clét đi tìm táo vàng ngắn gọn (Thần thoại Hy Lạp)

I. Chuẩn bị

1. Tóm tắt nội dung bao quát của văn bản (Câu chuyện kể lại sự kiện gì? Xảy ra trong bối cảnh thời gian, không gian như thế nào? Có chi tiết thần kì nào?).

Trả lời:

Tóm tắt nội dung bao quát của văn bản:

Câu chuyện "Hê-ra-clét đi tìm táo vàng" kể lại hành trình đi tìm những quả táo vàng - chiến công thần kì cuối cùng của Hê-ra-clét. Ơ-ri-xtê giao cho Hê-ra-clét là phải đoạt được những quả táo vàng của những tiên nữ E-xpê-rít đem về. Nhưng những quả táo vàng nằm trong khu vườn của thần Hê-ra được canh giữ bởi con rồng La-đông không bao giờ ngủ và những nàng tiên E-xpê-rít. Trên hành trình đi tìm những quả táo vàng, Hê-ra-clét phải vượt qua rất nhiều thử thách như giao đấu với hai cha con thần chiến tranh A-rét, đi tìm thần biển Nê-rê hỏi đường, đi ngược lên miền cực Bắc, băng qua vùng sa mạc nóng như thiêu đốt, phải chiến đấu với gã khổng lồ độc ác Ăng-tê. Đến Ai Cập, Hê-ra-clét suýt bị vua Ai Cập bắt làm vật hiến tế, người anh hùng đã chiến đấu để giải thoát cho mình và tiếp tục lên đường. Cuối cùng chàng tới được vùng Cô-ca-dơ và giải cứu cho Prô-mê-tê bị xiềng khỏi con đại bàng, trả lại tự do cho Prô-mê-tê. Hê-ra-clét tới xứ sở của những thần tiên và gặp Át-lát đang khom người đội cả bầu trời. Hê-ra-clét đã thay thần Át-lát đội trời để Át-lát đi lấy những trái táo hộ mình. Lấy được táo về, Át-lát toan tính để Hê-ra-clét gánh bầu trời thay mình nhưng Hê-ra-clét đã nhanh trí dùng mưu để thoát khỏi bẫy và mang táo về Mi-xen.

2. Nhân vật chính là ai? Có điểm gì nổi bật?

Trả lời:
- Nhân vật chính là Hê-ra-clét.
- Điểm nổi bật của nhân vật này là:
+ Bản lĩnh, không chịu khuất phục trước khó khăn, nguy hiểm.
+ Sức mạnh phi thường.
+ Trí tuệ thông minh.
+ Trái tim nhân hậu.

3. Câu chuyện gửi gắm thông điệp gì?

Trả lời:

Câu chuyện gửi gắm thông điệp về sự dũng cảm, không ngại khó khăn, nguy hiểm và tinh thần quyết tâm của con người.

4. Đọc trước đoạn trích "Hê-ra-clét đi tìm táo vàng. Tìm hiểu thêm những chiến công khác của Hê-ra-clét và các thông tin về thần thoại Hy Lạp từ các nguồn khác nhau (sách, báo, Internet,...); lựa chọn và ghi chép lại một số thông tin quan trọng liên quan đến đoạn trích này.

Trả lời:
- Những chiến công khác của Hê-ra-clét:
+ Hê-ra-clét bóp chết hai con rắn khi còn nằm trong nôi
+ Hê-ra-clét diệt trừ quái vật, lập công lớn được vua thành Tê-bê gả công chúa cho.
+ Hê-ra-clét lập nên mười hai chiến công lớn: giết con sư tử ở Nê-mê, giết mãng xà Hi-đrơ ở Léc-nơ, bắt sống bò mộng ở đảo Crét,...

II. Đọc hiểu

1. Chú ý điểm đặc biệt của khu vườn có cây táo vàng.

Trả lời:

- Điểm đặc biệt của khu vườn có cây táo vàng là:
+ Cây táo vàng được trồng ở khu vườn của thần Hê-ra, một khu vườn rất thâm nghiêm cách không xa nơi thần Át-lát giơ vai chống đội bầu trời.
+ Nữ thần Hê-ra giao khu vườn cho con rồng La-đông không bao giờ ngủ canh giữ và ba chị em tiên nữ Nanh-phơ trông coi.

2. Cuộc giao đấu giữa Hê-ra-clét với Ăng-tê được miêu tả như thế nào?

Trả lời:

- Cuộc giao đấu giữa Hê-ra-clét với Ăng-tê được miêu tả diễn ra vô cùng quyết liệt:
+ Ba lần Hê-ra-clét quật Ăng-tê ngã xuống đất nhưng chỉ thoáng một cái Ăng-tê lại bật dậy tiếp tục giao đấu với Hê-ra-clét do được Đất mẹ Gai-a tiếp sức.
+ Hê-ra-clét đã lừa một miếng sơ hở gồng mình nhấc bổng Ăng-tê cho chân lìa khỏi mặt đất rồi xoay ngược đầu Ăng-tê khiến Ăng-tê chết thật.

3. Chú ý hình ảnh mang tính biểu tượng Prô-mê-tê bị xiềng là gì?

Trả lời:

Ý nghĩa của hình ảnh mang tính biểu tượng Prô-mê-tê bị xiềng là hình ảnh của vị anh hùng không bao giờ chịu khuất phục trước cường quyền, bạo lực. Prô-mê-tê đã dũng cảm chịu đựng mọi cực hình mà thần Dớt trừng phạt. Hình ảnh buồng gan của Prô-mê-tê chính là hình ảnh biểu trưng cho sự gan dạ, bản lĩnh của con người trước mọi gian khổ, hiểm nguy của cuộc sống. Đó là vẻ đẹp của người anh hùng thời đại với sức mạnh, tài năng, phẩm chất và vẻ đẹp phi thường.

Soạn bài Hê-ra-clét đi tìm táo vàng (Trích thần thoại Hy Lạp) ngắn nhất, Ngữ văn lớp 10, Cánh Diều

4. Chú ý chi tiết Hê-ra-clét giơ lưng chống đỡ bầu trời thay cho Át-lát.

Trả lời:
- Chi tiết Hê-ra-clét giơ lưng chống đỡ bầu trời thay cho Át-lát:
+ Gân cốt trong người như căng ra.
+ Cơ thể loạng choạng, mồ hôi đổ ra như tắm.
+ Dưới sự giúp sức của nữ thần A-tê-na, Hê-ra-clét đã đứng vững cho đến khi Át-lát trở về.

5. Cuộc đấu trí giữa Hê-ra-clét và thần Át-lát có ý nghĩa gì?

Trả lời:

Cuộc đấu trí giữa Hê-ra-clét và thần Át-lát có ý nghĩa quan trọng trong việc thể hiện sự mưu trí và tư duy nhanh nhạy của Hê-ra-clét trước lời đề nghị khôn ngoan của thần Át-lát.

6. Tại sao trong môn Địa lí, các tập bản đồ được gọi là Át-lát?

Trả lời:
- Các tập bản đồ trong môn Địa lí được gọi là Át-lát - tên của một vị thần trong "Thần thoại Hy Lạp".
- Tập bản đồ được đặt tên theo vị thần Át-lát là vì: Trong "Thần thoại Hy Lạp", hình ảnh thần Át-lát gánh trên vai bầu trời thể hiện cách lí giải của người cổ đại về vũ trụ, tự nhiên.

III. Trả lời câu hỏi

1. Văn bản "Hê-ra-clét đi tìm táo vàng" gồm bốn phần, mỗi phần kể về sự kiện gì?

Các đoạn tóm tắt nội dung lược trích cho biết Hê-ra-clét đã phải trải qua những cuộc thử thách nào nữa?

Trả lời:
- Văn bản "Hê-ra-clét đi tìm táo vàng" gồm bốn phần, mỗi phần kể về sự kiện sau:
+ Phần đầu: Kể về nguồn gốc và đặc điểm của khu vườn có cây táo vàng.
+ Phần hai: Cuộc giao đấu giữa Hê-ra-clét với Ăng-tê.
+ Phần ba: Hê-ra-clét giải cứu thần Prô-mê-tê bị xiềng.
+ Phần bốn: Hê-ra-clét chống đỡ bầu trời thay cho thần Át-lát đi lấy táo và cuộc đấu trí giữa Hê-ra-clét và thần Át-lát.
- Các đoạn tóm tắt nội dung lược trích cho biết Hê-ra-clét đã phải trải qua những cuộc thử thách:
+ Giao đấu với hai cha con thần Chiến tranh A-rét.
+ Đi tìm thần Biển Nê-rê để hỏi đường.
+ Phải đi ngược lên tận miền cực Bắc, phải băng qua vùng sa mạc nóng như thiêu đốt.
+ Phải chiến đấu với gã khổng lồ độc ác Ăng-tê.
+ Hê-ra-clét đặt chân đến Ai Cập và suýt bị vua Ai Cập bắt làm vật hiến tế.

2. Chỉ ra những chi tiết hoang đường, tưởng tượng trong đoạn trích. Em hiểu ý nghĩa của mỗi chi tiết ấy như thế nào?

Trả lời:
- Những chi tiết hoang đường, tưởng tượng trong đoạn trích:
+ Con rồng La-đông có một trăm cái đầu, nhưng đặc biệt là nó không lúc nào ngủ và gã khổng lồ Ăng-tê mỗi lần ngã xuống đất được tiếp thêm sức mạnh.
=> Tượng trưng cho khó khăn, thử thách mà Hê-ra-clét phải đối mặt.
+ Prô-mê-tê bị xiềng và hình ảnh buồng gan bất tử của Prô-mê-tê trước sự tấn công của con quạ
=> Đại diện cho ý chí, quyết tâm của con người.
+ Thần Át-lát chống vai đội cả bầu trời.
=> Lí giải cho sự phân chia của trời đất trong tư duy của người cổ đại.
+ Hê-ra-clét có thể chống vai đội trời thay cho Át-lát.
=> Thể hiện khát vọng về người anh hùng có sức mạnh phi thường.

3. Nhân vật Hê-ra-clét trong đoạn trích là người như thế nào? Hãy phân tích đặc điểm của nhân vật này qua một số biểu hiện cụ thể.

Trả lời:
- Nhân vật Hê-ra-clét trong đoạn trích là người anh hùng có:
+ Bản lĩnh, không chịu khuất phục trước thử thách, khó khăn: trên đường đi tìm quả tác vàng, Hê-ra-clét gặp nhiều thử thách: giao đấu với vơi cha con thần Chiến tranh A-rét, đi tìm thần Biển Nê-rê để hỏi đường,... nhưng Hê-ra-clét vẫn quyết tâm vượt qua.
+ Mang hình dáng của con người nhưng có sức mạnh phi thường của thần linh: chiến đấu với cha con thần Chiến tranh, giết chết Ăng-tê, giơ lưng chống đỡ bầu trời thay cho thần Át-lát.
+ Trí tuệ thông minh: cuộc đấu trí với thần Át-lát để tiếp tục cuộc hành trình trở về Mi-xen dâng những quả táo cho Ơ-ri-xtê.|
+ Trái tim nhân hậu: chứng kiến cảnh tượng Prô-mê-tê bị xiềng đầy xót thương, tàn nhẫn, Hê-ra-clét không đắn đo suy nghĩ giết chết con đại bàng và chặt tung xiềng giải thoát cho Prô-mê-tê.

4. Đoạn trích phản ánh nhận thức và cách lí giải của con người thời cổ đại về điều gì? Theo em, ngày nay câu chuyện "Hê-ra-clét đi tìm táo vàng" có còn sức hấp dẫn không? Tại sao?

Trả lời:
- Đoạn trích phản ánh nhận thức và cách lí giải của con người thời cổ đại về các hiện tượng trong thế giới tự nhiên và xã hội.
- Theo em, ngày nay, câu chuyện "Hê-ra-clét đi tìm táo vàng" vẫn còn sức hấp dẫn bởi:
+ Cốt truyện hấp dẫn, sử dụng nhiều yếu tố hoang đường.
+ Hệ thống nhân vật có hình dạng, hành động phi thường, có khả năng biến hóa khôn lường như hình ảnh con rồng La-đông, các nàng tiên Chiều hôm, thần Đất Gai-a, thần Dớt, thần Hê-ra, thần Át-lát,... Nhân vật trung tâm là Hê-ra-clét mang dáng dấp của con người nhưng chứa đựng sức mạnh có thần linh, sánh ngang với thần linh.
=> Phản ánh tư duy của con người cổ đại về hiện tượng tự nhiên và khát vọng chinh phục thế giới tự nhiên, đề cao sức mạnh của con người chính nghĩa. Những bài học, ý nghĩa về sự dũng cảm, trí thông minh, không ngại khó khăn, nguy hiểm và tinh thần quyết tâm của con người.

5. Chi tiết, hình ảnh nào của văn bản "Hê-ra-clét đi tìm táo vàng" để lại ấn tượng đặc biệt đối với em? Hãy vẽ hoặc mô tả bằng lời chi tiết, hình ảnh đó.

Trả lời:
- Chi tiết, hình ảnh của văn bản "Hê-ra-clét đi tìm táo vàng" để lại ấn tượng đặc biệt đối với em là chi tiết Hê-ra-clét giơ lưng chống đỡ bầu trời thay cho thần Át - lát.
- Mô tả:
Hê-ra-clét ghé vai vào giơ lưng ra chống đỡ bầu trời cho thần Át-lát. Sức nặng của bầy trời khiến gân cốt trong người chàng căng ra, tay chân loạng choạng, mồ hôi đổ ra như tắm. Được sự tiếp sức của thần A-tê-na, Hê-ra-clét đứng vững đến khi thần Át-lát trở về.

6. Từ đoạn trích trên, em hãy giải thích ý nghĩa của các điển tích: Ăng-tê và Đất Mẹ; Prô-mê-tê bị xiềng.

- Ý nghĩa của điển tích Ăng-tê và Đất Mẹ: Ăng-tê là con quái vật bất khả chiến bại, nếu chân chạm vào đất không một ai địch nổi. Mối liên hệ giữa Ăng-tê với Đất Mẹ cũng chính là ẩn dụ cho mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên. Vạn vật đều được nuôi dưỡng từ đất, gọi đất là mẹ vì đất khiến vạn vật sinh sôi, nảy nở, đơm hoa kết trái. Điển tích này khuyên con người phải biết coi trọng, giữ gìn và cải tạo đất.

- Ý nghĩa của điển tích Prô-mê-tê bị xiềng: Ý nghĩa của hình ảnh mang tính biểu tượng Prô-mê-tê bị xiềng là hình ảnh của vị anh hùng không bao giờ chịu khuất phục trước cường quyền, bạo lực. Prô-mê-tê đã dũng cảm chịu đựng mọi cực hình mà thần Dớt trừng phạt. Hình ảnh buồng gan của Prô-mê-tê chính là hình ảnh biểu trưng cho sự gan dạ, bản lĩnh của con người trước mọi gian khổ, hiểm nguy của cuộc sống. Đó là vẻ đẹp của người anh hùng thời đại với sức mạnh, tài năng, phẩm chất và vẻ đẹp phi thường.

Tác phẩm "Hê-ra-clét đi tìm táo vàng" đã được đội ngũ Taimienphi.vn phân tích chi tiết, các em học sinh có thể tham khảo dàn ý Phân tích Hê-ra-clét đi tìm táo vàng để viết các bài văn nghị luận, phân tích và đánh giá về đoạn trích này.

https://thuthuat.taimienphi.vn/soan-bai-he-ra-clet-di-tim-tao-vang-trich-than-thoai-hy-lap-ngu-van-lop-10-canh-dieu-70940n.aspx
Thông qua văn bản Hê-ra-clét đi tìm táo vàng (Trích thần thoại Hy Lạp), Ngữ văn lớp 10, Cánh Diều, người Hy Lạp cổ đại thể hiện khát vọng chinh phục thế giới tự nhiên, đề cao sức mạnh của con người chính nghĩa. Các em có thể tham khảo thêm một số bài soạn văn mẫu lớp 10 tương tự như:
- Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây (Trích sử thi Đăm Săn), Ngữ văn lớp 10, Cánh Diều
- Soạn bài Thần Trụ trời (Thần thoại Việt Nam), Ngữ văn lớp 10, Cánh Diều