Cách viết bài văn nghị luận xã hội

Đề bài: Cách viết bài văn nghị luận xã hội

Cách viết bài văn nghị luận xã hội

Dạng bài nghị luận xã hội nhằm kiểm tra hiểu biết, vốn sống và những suy nghĩ của người học trước những vấn đề xã hội nổi bật. Văn nghị luận xã hội thường tập trung vào những vấn đề xã hội đang được quan tâm, những vấn đề mang giá trị giáo dục, hình thành, phát triển nhân cách cho con người. Qua việc nhận định, đánh giá những vấn đề xã hội, người học sẽ có thêm những nhận thức đúng đắn cũng như những kinh nghiệm sống cần thiết.

I. Các dạng đề nghị luận xã hội thường gặp

Có 2 dạng đề nghị luận xã hội thường gặp:

+ Nghị luận về một hiện tượng đời sống: Là bài viết nêu quan điểm, ý kiến, bàn luận về những hiện tượng xã hội nổi bật, đang được xã hội quan tâm.

Ví dụ: Hiện tượng hút thuốc lá, bạo lực học đường, mê tín dị đoan,...

+ Nghị luận về một tư tưởng đạo lí:Là bài viết nêu quan điểm, bàn luận, đánh giá về một vấn đề thuộc lĩnh vực đạo đức, tư tưởng, quan niệm nhân sinh.

Ví dụ: Lòng khoan dung, tình đoàn kết, nghị lực sống,...

II. Các bước làm bài văn nghị luận xã hội

- Bước 1: Xác định yêu cầu đề bài

Cần đọc kĩ, xác định yêu cầu đề bài để biết được đề yêu cầu nghị luận về một tư tưởng đạo lí hay một hiện tượng của đời sống.

- Bước 2: Lập dàn ý

Mục đích:

+ Ghi lại những ý tưởng cho bài viết, tránh quên ý, bỏ sót ý.

+ Giúp trình bày khoa học, mạch lạc với nội dung thống nhất.

+ Chủ động trong việc triển khai các ý chính/luận điểm của bài viết, tập trung vào những luận điểm quan trọng, tránh được tình trạng lan man, dài dòng ở những nội dung chưa thực sự quan trọng.

- Bước 3: Viết bài:

Dựa trên những luận điểm chính đã xây dựng trong phần dàn ý, các em có thể viết thành một bài văn hoàn chỉnh. Tuy nhiên, để bài văn có sức hấp dẫn, thuyết phục với người đọc, các em cần chú ý những điểm sau:

+ Tạo ra sự liên kết giữa các luận điểm, các ý nhằm làm nổi bật đối tượng, nội dung cần nghị luận.

+ Đưa vào những dẫn chứng phù hợp, đảm bảo tính thực tế, khách quan.

+ Lập luận chặt chẽ, cô đọng

+ Cần đưa vào những quan điểm, đánh giá của bản thân (đồng tình, không đồng tình, ca ngợi, phê phán...)

+ Chỉ ra bài học trong nhận thức và kêu gọi hành động.

III. Phương pháp làm bài nghị luận với từng dạng đề cụ thể:

Hướng dẫn cách viết nghị luận xã hội với từng dạng bài cụ thể

1. Cách viết văn Nghị luận về tư tưởng đạo lí:

a. Mở bài:

- Giới thiệu về tư tưởng đạo lí cần nghị luận (Có thể giới thiệu trực tiếp hoặc dẫn dắt qua một câu chuyện hay suy nghĩ của người viết). Tham khảo hướng dẫn Cách mở bài nghị luận xã hội để có nhiều cách mở bài hay, cuốn hút.

Ví dụ: Đề bài: Nghị luận xã hội về hạnh phúc.

- Mở bài trực tiếp: Ai cũng hi vọng cuộc sống của mình sẽ hạnh phúc, viên mãn. Thế nhưng không phải ai cũng hiểu hết, hiểu đúng ý nghĩa của hạnh phúc trong cuộc sống của chính mình.

- Mở bài gián tiếp: Có những người dành cả tuổi thanh xuân, cả cuộc đời để đi tìm câu trả lời cho sự hạnh phúc, nhưng đến cuối cùng khi gối đã mỏi, lưng đã còng, nhìn lại con đường mình đi qua họ lại chẳng cảm thấy bản thân mình đã đi đúng hướng. Cũng có những người sống đơn giản chỉ là sống và hưởng thụ cuộc đời, họ không quá kén chọn hay khắt khe về khái niệm hạnh phúc, thì đến khi tóc đã bạc, da đã có những vết đồi mồi họ lại mỉm cười thật mãn nguyện. Điều đó khiến chúng ta luôn có một thắc mắc hạnh phúc là gì, làm thế nào để hạnh phúc, hay tôi đã hạnh phúc chưa,... Đó luôn luôn là vấn đề nan giải, giống như khi người ta hỏi về tình yêu vậy, nhưng có lẽ hạnh phúc chỉ đơn giản là cách mà chúng ta nhìn nhận vấn đề và cuộc sống - Hạnh phúc sẽ đến từ tâm hồn của mỗi cá nhân.

>> Xem bài mẫu chi tiết TẠI ĐÂY.

b. Thân bài:

- Giải thích rõ nội dung tư tưởng đạo lí:

+ Cắt nghĩa các từ ngữ, thuật ngữ, tìm ra nghĩa gốc, nghĩa hàm ẩn (nếu có).

+ Khái quát ý nghĩa chung của của tư tưởng, đạo lí hoặc trình bày quan điểm, đánh giá của người viết về tư tưởng, đạo lí ấy.

- Phân tích, chứng minh:

+ Chỉ ra tính đúng đắn của tư tưởng, đạo lí

+ Chứng minh bằng những phân tích, dẫn chứng cụ thể.

+ Nhấn mạnh tầm quan trọng của tư tưởng đạo lí với cuộc sống con người.

- Bình luận, mở rộng, liên hệ thực tế:

+ Chỉ ra và phê phán những biểu hiện sai lệch đang tồn tại trong xã hội.

+ Đưa vào những dẫn chứng cụ thể.

- Rút ra bài học nhận thức và hành động.

c. Kết bài:

- Khái quát lại giá trị của tư tưởng đạo lí vừa nghị luận.

2. Cách viết văn Nghị luận về một hiện tượng xã hội:

a. Mở bài:

Giới thiệu hiện tượng xã hội cần nghị luận.

b. Thân bài:

- Giải thích ngắn gọn về hiện tượng được nêu ra ở đầu bài.

- Giải thích nguyên nhân dẫn đến hiện tượng xã hội đang nghị luận (nguyên nhân chủ quan, nguyên nhân khách quan).

- Nêu thực trạng của hiện tượng trong đời sống.

- Chỉ ra tác động, ảnh hưởng của hiện tượng ấy đối với cuộc sống của con người.

- Đề xuất giải pháp khắc phục (đối với hiện tượng tiêu cực) hoặc giải pháp phát triển (đối với hiện tượng tích cực).

- Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân. 

c. Kết bài:

- Khái quát lại vấn đề cần nghị luận.

---------------------HẾT-------------------------

https://thuthuat.taimienphi.vn/cach-viet-bai-van-nghi-luan-xa-hoi-58769n.aspx
Củng cố thêm những phương pháp làm bài cho những dạng đề tập làm văn mà các em chưa thực sự tự tin, bên cạnh bài Cách viết bài văn nghị luận xã hội trên đây, các em có thể tham khảo thêm: Cách viết bài cảm nhận về một tác phẩm thơ, văn, Cách làm bài văn thuyết minh hay, Phương pháp phân tích bài thơ, đoạn thơ đạt điểm cao, Cách viết một bài văn miêu tả hay.