Đại thi hào Nguyễn Du đã gửi gắm sự trân trọng, ngợi ca trước vẻ đẹp ngoại hình cũng như tài năng của nàng Tiểu Thanh đồng thời cũng bày tỏ thái độ đau xót trước số phận bất hạnh của nàng, cùng đón đọc dàn ý cảm hứng nhân đạo trong Độc Tiểu Thanh kí để hiểu rõ hơn về điều đó.
I. Dàn ý cảm hứng nhân đạo trong Độc Tiểu Thanh kí
1. Mở bài
Giới thiệu, dẫn dắt vấn đề: Cảm hứng nhân đạo trong bài Độc Tiểu Thanh kí.
2. Thân bài
- Giới thiệu về Nàng Tiểu Thanh.
- Phân tích:
* Hai câu đề:
Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư
- Hoa uyển: Vườn hoa (Vườn hoa Tây Hồ: Một cảnh đẹp cụ thể) - Dịch thơ: Cảnh đẹp: một vẻ đẹp chung chung
- Tẫn: đến cùng, triệt để, hết - Dịch thơ: Hóa => nhẹ hóa đi chưa lột tả hết được sự biến đổi khắc nghiệt của thời gian.
- Câu thơ gợi ra một nghịch cảnh giữa quá khứ và hiện tại: Vườn hoa bên Tây Hồ nay đã thành bãi đất hoang rồi => Gợi sự xót xa trước sự đổi thay, sự tàn phá của thời gian đối với cái đẹp.
- "Nhất chỉ thư" " độc" trong "độc điếu", làm giảm đi ý nghĩa của câu thơ.
→ Cô đơn nhưng tương xứng trong cuộc gặp gỡ này. Một trạng thái cô đơn gặp một kiếp cô đơn bất hạnh.
=> Sự đồng cảm của Nguyễn Du.
* Hai câu thực:
Chi phấn hữu thần liên tử hậu
Văn chương vô mệnh lụy phần dư
- Son phấn: Sắc đẹp
- Văn chương: Tài hoa
→ Ca ngợi sắc đẹp và tài năng của nàng Tiểu Thanh.
- "Chôn", "đốt" là những động từ cụ thể hóa sự ghen ghét, sự vùi dập phũ phàng của người vợ cả đối với nàng Tiểu Thanh => Thái độ của xã hội phong kiến không chấp nhận những con người tài sắc.
→ Triết lí về số phận con người trong xã hội phong kiến: Tài hoa bạc mệnh, tài mệnh tương đố, hồng nhan đa truân...cái tài, cái đẹp thường bị vùi dập → Bên cạnh triết lý đó còn có sự ca ngợi, sự khẳng định trường tồn, bất tử của cái đẹp, tài năng ("vẫn hận, còn vương")
=> Giá trị nhân đạo sâu sắc của Nguyễn Du, sự xót xa cho những người vì sắc vì tài mà bị hủy hoại.
* Hai câu luận:
Cổ kim hận sự thiên nan vấn
Phong vận kì oan ngã tự cư
- "Cổ kim hận sự": Mối hận xưa và nay, mối hận muôn đời, mối hận truyền kiếp.
- Mối hận của những người tài hoa mà bạc mệnh.
→ Nỗi hận kia không phải là nỗi hận của riêng nàng Tiểu Thanh, của Nguyễn Du mà của tất cả những người tài hoa trong xã hội phong kiến.
- Thiên nan vấn: Khó mà hỏi trời được.
→ Đau đớn, phẫn uất cao độ trước một thực tế vô lí: Người có sắc thì bất hạnh, nghệ sĩ có tài thường cô độc.
- Kì oan: Nỗi oan lạ lùng
→ Nỗi oan do "nết phong nhã" gây ra. Vì có "nết phong nhã" mà mắc "oan khiên' thì thật là điều nghịch lý, trái ngang của cuộc đời.
=> Sự đồng cảm sâu sắc của Nguyễn Du với nàng Tiểu Thanh.
* Hai câu kết:
Bất tri tam bách dư niên hậu
Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?
- Nghệ thuật: Câu hỏi tu từ
→ Nguyễn Du khóc nàng Tiểu Thanh và băn khoăn, khóc cho chính mình: Tình cảm, cảm xúc thương thân mình, thân người trào lên mãnh liệt không kìm nén được.
=> Đó là nỗi cô đơn của nghệ sĩ lớn "Tiếng chim cô lẻ giữa trời thu khuya" (Xuân Diệu).
3. Kết bài
Khẳng định giá trị nhân đạo trong bài thơ Độc Tiểu Thanh kí, ngòi bút nhân đạo sâu sắc của Nguyễn Du.
II. Bài văn mẫu cảm hứng nhân đạo trong Độc Tiểu Thanh kí
Đại thi hào Nguyễn Du là nhà văn, nhà thơ nhân đạo và hiện thực lớn của văn học trung đại Việt Nam, thơ văn của ông tập trung thể hiện số phận bi đát của những con người sống trong xã hội phong kiến với những bất công, đau đớn. Có lẽ, đề tài về những con người tài hoa bạc mệnh được Nguyễn Du tập trung khai thác, bên cạnh truyện thơ Nôm Truyện Kiều, Nguyễn Du còn khắc họa hình ảnh của một số phận khác, con người khác, đó là nàng Tiểu Thanh trong "Độc Tiểu Thanh kí".
Độc Tiểu Thanh kí được Nguyễn Du viết trong một lần đi sứ Trung Quốc. Bài thơ chính là lời khóc thương, xót xa của Nguyễn Du dành cho nàng Tiểu Thanh. Tiểu Thanh là một cô gái có tài, có sắc, sống khoảng đầu đời Minh (Trung Quốc). Năm 16 tuổi, nàng làm vợ lẽ một người họ Phùng. Vợ cả ghen ghét đẩy nàng sống một mình trên núi Cô Sơn bên cạnh Tây Hồ đến đau buồn mà chết ở tuổi 18. Nguyễn Du đã sáng tác khi được viếng mộ nàng Tiểu Thanh, biết về con người tài hoa nhưng cuộc đời bạc mệnh đó. Đọc được những vần thơ còn sót lại của Tiểu Thanh, Nguyễn Du đã xót xa, thương cảm thay cho số phận nàng. Mở đầu bài thơ, Nguyễn Du viết:
Tây Hồ hoa uyển tẩn thành khư,
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư
...(Còn tiếp)
>> Xem bài mẫu: Cảm hứng nhân đạo trong Độc Tiểu Thanh kí
---------------------HẾT--------------------
https://thuthuat.taimienphi.vn/dan-y-cam-hung-nhan-dao-trong-doc-tieu-thanh-ki-51260n.aspx
Trong tài liệu Những bài văn hay lớp 10, ngoài dàn ý Cảm hứng nhân đạo trong Độc Tiểu Thanh kí, chúng tôi còn giới thiệu đến các em học sinh một số dàn ý khác như: Dàn ý quan niệm sống Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm qua bài thơ cùng tên; Dàn ý phân tích tác phẩm Bình Ngô đại cáo; Dàn ý phân tích các hình thức biến hóa của Tấm trong truyện Tấm Cám; Dàn ý Phân tích bài thơ Khe chim kêu;...