Với những hướng dẫn soạn bài Thuật ngữ dưới đây, các em sẽ có thêm những gợi ý hay để giải quyết hệ thống bài tập SGK Ngữ văn 9 tập 1 trang 89, qua đó hiểu được thế nào là thuật ngữ, đặc điểm của thuận ngữ.
Soạn bài Thuật ngữ trang 89 SGK Ngữ văn 9 tập 1
Soạn bài Thuật ngữ, mẫu 1
Câu 1:
- Cách 1: nêu những dấu hiệu bên ngoài, có thể quan sát được trực tiếp bằng giác quan. Các từ muối, nước ở cách 1 là từ thông thường.
- Cách 2: nêu những tính chất đặc trưng bên trong. Những tính chất này là kết quả nghiên cứu khoa học. Các từ muối, nước ở đây là thuật ngữ.
Câu 2:
- Thạch nhũ: thuật ngữ môn Địa lí.
- Bơ-dơ: thuật ngữ môn Hóa học.
- Ẩn dụ: thuật ngữ môn Ngữ văn.
- Phân số thập phân: thuật ngữ môn Toán
II. Đặc điểm của thuật ngữ:
Câu 1: Các thuật ngữ ở mục 2 nói trên chỉ có một nghĩa.
Câu 2:
- Từ muối trong câu (a) là nghĩa thuật ngữ.
- Từ muối thứ hai trong câu (b) là từ thông thường ở đây được dùng theo sắc thái biểu cảm.
Luyện tập
Câu 1:
- Lực là tác dụng đẩy, kéo của vật này lên vật khác. (Vật lí)
- Xâm thực là hiện tượng làm hủy hoại dần dần lớp đất đá phủ trên mặt đất do các tác nhân: gió, băng hà, nước chảy,… (Địa lí)
- Hiện tượng hóa học là hiện tượng trong đó có sinh ra chất mới. (Hóa học)
- Trường từ vựng là tập hợp của những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa. (Ngữ văn)
- Di chỉ là nơi có dấu vết cư trú và sinh sống của người xưa. (Lịch sử)
- Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp cúc với đầu nhụy. (Sinh học)
- Lưu lượng là lượng nước chảy qua mặt cắt ngang lòng sông ở một điểm nào đó, trong một giây đồng hồ. (Địa lí)
- Trọng lực là lực hút của Trái Đất. (Vật lí)
- Khí áp là sức ép của khí quyển lên bề mặt Trái Đất. (Địa lí)
- Đơn chất là những chất do một nguyên tố hóa học cấu tạo nên. (Hóa học)
- Thị tộc phụ hệ là thị tộc theo dòng họ người cha, trong đó nam có quyền hơn nữ. (Lịch sử)
- Đường trung trực là đường thẳng vuông góc với một đoạn thẳng tại điểm giữa của đoạn ấy. (Toán học)
Câu 2: Điểm tựa là một thuật ngữ vật lí, có nghĩa là điểm cố định của một đòn bẩy, thông qua đó lực tác động được truyền tới lực cản. Nhưng trong đoạn trích này nó không được dùng như một thuật ngữ. Ở đây, điểm tựa chỉ nơi làm chỗ dựa chính (ví như điểm tựa của đòn bẩy).
Câu 3:
Trong trường hợp (a), từ hỗn hợp được dùng như một thuật ngữ, còn trong trường hợp (b) từ hỗn hợp được dùng như một từ thông thường.
Câu 4: Thuật ngữ cá của sinh học: động vật có xương sống, sống ở dưới nước, bơi bằng vây, thở bằng mang. Theo cách hiểu thông thường của người Việt cá không nhất thiết phải thở bằng mang.
Câu 5: Hiện tượng đồng âm giữa thuật ngữ thị trường của kinh tế học và thuật ngữ thị trường của quang học không vi phạm nguyên tắc một thuật ngữ - một khái niệm.
Soạn bài Thuật ngữ, mẫu 2
I, Thuật ngữ là gì?
Câu 1 (trang 87 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Cách giải thích thứ nhất ai cũng hiểu được. Cách giải thích thứ hai nếu ai không có kiến thức về hóa học thì sẽ rất khó hiểu
Câu 2 (trang 88 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
a, Môn Địa lí, Hóa học, Ngữ văn, Toán
b, Những từ được in đậm chủ yếu được dùng cho văn bản khoa học
II, Đặc điểm của thuật ngữ
Câu 1 (trang 88 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Các thuật ngữ ở trên chỉ có một nghĩa, không có nghĩa nào khác
Câu 2 (trang 88 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Ví dụ b muối màng sắc thái biểu cảm. Nó ẩn dụ cho sự gắn bó, đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau
Luyện tập
Câu 1 (trang 89 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Những từ cần điền theo thứ tự: Lực, Xâm thực, Hiện tượng hóa học, Trường từ vựng, Di chỉ, Thụ phấn, Lưu lượng, Trọng lực, Khí áp, Đơn chất, Thị tộc phụ hệ, Đường trung trực
Câu 2 (trang 90 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Điểm tựa ở đây không được dùng như một thuật ngữ của Vật lí
- Nó có ý nghĩa là nơi gửi gắm niềm tin và hi vọng của tác giả, của nhân dân trong sự nghiệp giải phóng dân tộc
Câu 3 (trang 90 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Trường hợp a hỗn hợp được dùng như thuật ngữ. Trường hợp b “hỗn hợp” được dùng theo nghĩa thông thường
- Thức ăn gia súc hỗn hợp
Câu 4 (trang 90 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Định nghĩa từ “cá”: Cá là động vật có xương sống, ở dưới nước, bơi bằng vây, thở bằng mang
- Khi chúng ta gọi “cá voi, cá heo” đấy là dựa trên đặc điểm sống dưới nước của chúng mà gọi
Câu 5 (trang 90 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Hai thuật ngữ “thị trường” không vi phạm nguyên tắc “một thuật ngữ - một khái niệm” vì đây là hai từ dùng trong hai lĩnh vực khoa học khác nhau. Đây đơn giản chỉ là hiện tượng đồng âm khác nghĩa.
Xem trước và xem lại các bài học gần đây để học tốt Ngữ Văn lớp 9 hơn
https://thuthuat.taimienphi.vn/soan-bai-thuat-ngu-37724n.aspx
- Soạn bài Kiều gặp Từ Hải
- Soạn bài Miêu tả trong văn tự sự
- soạn bài Kiều ở lầu Ngưng Bích, trích Truyện Kiều, Nguyễn Du