Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt (trích, Vũ Bằng) ngắn gọn, Ngữ văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống

Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt (trích, Vũ Bằng), Ngữ văn lớp 7 - Kết nối tri thức với cuộc sống

Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt ngắn gọn SGK Ngữ văn 7

I. Trước khi đọc

1. Em biết những bài hát hay bức tranh, bức ảnh nào về mùa xuân? Hãy chia sẻ cùng các bạn.
HS chia sẻ ý kiến của bản thân.
Gợi ý: Một số bài hát về mùa xuân: "Ước nguyện đầu xuân" - Hoàng Trang, "Xuân đã về" - Minh Kỳ, "Đón xuân" - Phạm Đình Chương, "Điệp khúc mùa xuân" - Quốc Dũng.
2. Em thích nhất điều gì ở mùa xuân.
HS chia sẻ ý kiến của bản thân.
Gợi ý: Mỗi khi xuân về báo hiệu Tết sắp đến. Em được bố mẹ mua sắm quần áo mới và được về quê thăm họ hàng.

II. Đọc văn bản

1. Kết nối: Có phải "ai" cũng chuộng mùa xuân không?
Trong bài tùy bút "Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt", theo ý kiến của tác giả "ai cũng chuộng mùa xuân".

2. Hình dung: Những loài cây sắp trổ lá đơm hoa vào mùa xuân.
- Các loài cây sắp trổ lá, đơm hoa: mai, đào, mận.
=> Những loài cây sắp trở lá đơn hoa gợi khung cảnh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp, vạn vật sinh sôi.

3. Hình dung: Không gian đặc trưng của mùa xuân ở miền Bắc.
Không gian đặc trưng của mùa xuân miền Bắc: có mưa riêu riêu, gió lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo, có câu hát huê tình.

4. Theo dõi: Chú ý những cảm giác của tác giả trong mùa xuân.
Cảm giác của tác giả trong mùa xuân: "nghe lòng mình say sưa", "tim người ta hình như cũng trẻ hơn ra và đập mạnh hơn", ""sống" lại và thèm khát yêu thương thực sự", "muốn yêu thương", "thấy yêu thương", "cảm như có không biết bao nhiêu là hoa nở, bướm trắng ra ràng mở hội liên hoan".
=> Tác giả thể hiện niềm hân hoan, mong nhớ và tình yêu thiên nhiên, quê hương sâu sắc.

5. Hình dung: Bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp thời điểm sau rằm tháng Giêng.
- Bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp thời điểm sau rằm tháng Giêng:
+ đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong
+ cỏ không mướt nhưng lại nức mùi hương man mác
+ trời hết nồm
+ mưa xuân thay thế cho mưa phùn
+ nền trời không còn đùng đục như màu pha lê mờ
+ sáng, có những vệt xanh hiện lên bầu trời
+ trên giàn hoa lí, những con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa
+ khoảng tám, chín giờ sáng, trên nền trời có những làn sáng hồng hồng rung động như cánh con ve mới lột
=> Không gian mùa xuân có sự chuyển mình rõ rệt, mang đậm đặc trưng của mùa xuân.

6. Hình dung: Khung cảnh đêm trăng tháng Giêng.
Khung cảnh đêm trăng tháng Giêng: "đêm không mưa, trời sáng lung linh như ngọc, chỉ chừng mười giờ tối trăng đã mọc cao lên đỉnh đầu".
=> Khung cảnh đêm trăng tháng Giêng đẹp, thơ mộng, bộc lộ tình cảm yêu mến thiên nhiên của nhà văn.

Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt (trích, Vũ Bằng) ngắn nhất, Ngữ văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống

III. Sau khi đọc

1. Mạch cảm xúc của tác giả được khơi dậy qua sự hồi tưởng về không gian. Tìm chi tiết miêu tả không gian đặc trưng của mùa xuân Hà Nội (vào đầu tháng Giêng và sau rằm tháng Giêng) và chi tiết miêu tả không gian gia đình.
- Không gian đặc trưng vào đầu tháng Giêng:
+ "... mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng...".
+ "đường sá không còn lầy lội nữa mà cái rét ngọt ngào, chớ không còn tê buốt căm căm nữa".
- Không gian đặc trưng vào sau rằm tháng Giêng:
+ "... đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong".
+ "... cỏ không mướt xanh như cỏ cuối đông, đầu Giêng, nhưng trái lại lại nức một mùi hương man mác".
+ "Thường thường vào khoảng đó trời đã hết nồm, mưa xuân bắt đầu thay thế cho mưa phùn, không còn làm cho nền trời đùng đục như màu pha lê mờ".
+ "... những vệt xanh tươi hiện ở trên trời".
+ "trên giàn hoa lí, vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa".
+ "Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên nền trời trong trong có những làn sóng hồng hồng rung động như cánh ve con mới lột".
+ "Đêm xanh biêng biếc, tuy có mưa dây, nhưng nhìn lên thấy rõ từng cánh sếu bay".
+ "Về khuya, trời vẫn rét một cách tình tứ nên thơ".
+ "Cuối tháng Giêng có những đêm không mưa, trời sáng lung linh như ngọc, chỉ chừng mười giờ tối thì trăng mọc cao lên đỉnh đầu".
- Chi tiết miêu tả không gian gia đình:
+ "Nhang trầm, đèn nến, và nhất là bầu không khí gia đình đoàn tụ êm đềm, trên kính dưới nhường, trước những bàn thờ Phật, bàn thờ Thánh, bàn thờ Tổ tiên".
+ "... bữa cơm giản dị có cà om với thịt thăn điểm những lá tía tô thái nhỏ hay bát canh trứng cua vắt chanh ăn mát như quạt vào lòng".
+ "Cánh màn điều treo ở trước bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm "hóa vàng" và các trò vui ngày Tết cũng tạm thời kết thúc để nhường chỗ cho cuộc sống êm đềm thường nhật".

2. Trong cái rét ngọt đầu xuân, sức sống của thiên nhiên và con người được khơi dậy như thế nào?
- Sức sống của thiên nhiên:
+ "rạo rực nhựa sống trong cành mai, gốc đào, chồ mận ở ngoài vườn".
+ "đồi núi chuyển mình, sông hồ rung động".
+ "sông xanh, núi tím".
+ "máu cũng căng lên trong lộc của loài nai"
+ "mầm non của cây cối nằm im mãi không chịu được, phải trỗi ra thành những cái lá nhỏ tí ti giơ tay vẫy vẫy những cặp uyên ương đứng cạnh".
+ "những con vật nằm thu mình một nơi trốn rét thấy nắng ấm trở về thì lại bò ra để nhảy nhót kiếm ăn".
- Sức sống của con người:
+ "Nhựa sống ở trong người căng lên".
+ "tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra, và đập mạnh hơn trong những ngày đông tháng giá".
+ ""sống" lại và thèm khát yêu thương thực sự".
+ "ai cũng muốn được yêu thương, về đến nhà lại cũng thấy yêu thương nữa".
+ "trong lòng thì cảm như không biết bao nhiêu là hoa mới nở, bướm ra ràng mở hội liên hoan".

3. Nêu nhận xét của em về cách tác giả diễn tả cảm giác của lòng mình khi mùa xuân đến.
Nhà văn diễn tả cảm giác của lòng mình khi mùa xuân đến qua những từ ngữ, hình ảnh chỉ sức sống của thiên nhiên và qua những từ ngữ bộc lộ cảm xúc trực tiếp "Mùa xuân của tôi", "tôi yêu", "thèm khát yêu thương", "muốn yêu thương", thấy yêu thương".
=> Cách diễn tả ấy khiến chúng ta cảm nhận được ông là người nhạy cảm, có sự quan sát, cảm nhận tinh tế và tình yêu thiên nhiên tha thiết.

4. Tác giả đã triển khai bài tùy bút theo mạch chủ đề về mùa xuân bắt đầu từ "ai cũng chuộng mùa xuân" như thế nào?
Tác giả đã triển khai bài tùy bút theo mạch chủ đề về mùa xuân bắt đầu từ "ai cũng chuộng mùa xuân":
- Khẳng định "ai cũng chuộng mùa xuân".
- Những cảm xúc và suy nghĩ của nhà thơ về "xuân" cụ thể là tháng Giêng:
+ Sức sống của thiên nhiên và con người đầu tháng Giêng.
+ Thiên nhiên tươi sáng và cuộc sống êm đềm thường nhật ngày rằm tháng Giêng.
+ Đêm trăng cuối tháng Giêng.
5. Trong đoạn trích, khi nói về mùa xuân, tác giả dùng các cụm từ như "mùa xuân của tôi", "mùa xuân thần thánh của tôi", "mùa xuân của Hà Nội thân yêu". Cách viết này cho em hiểu điều gì về cuộc sống và tình cảm thiêng liêng của người viết.
- "mùa xuân của tôi": thể hiện sự gắn bó, gần gũi.
- "mùa xuân thần thánh của tôi": thể hiện sự trân trọng, thiêng liêng.
- "mùa xuân của Hà Nội thân yêu": thể hiện nỗi nhớ thương, xao xuyến.
=> Các cách viết này khiến ta cảm nhận được nỗi nhớ, sự gắn bó của người con xa quê với quê nhà.

6. Chọn một câu văn cho thấy lời văn của bài tùy bút như lời trò chuyện tâm tình. Theo em, đặc điểm đó của lời văn có tác động như thế nào đến cảm nhận của người đọc?
- Câu văn "Ấy đấy, cái mùa xuân thần thánh của tôi nó làm cho người ta muốn phát điên lên ấy".
=> Câu văn khiến ta cảm nhận được sự gần gũi, sự sẻ chia của nhà văn với người đọc, làm khoảng cách của người viết và người đọc thu lại hẹp hơn.

IV. Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) nêu cảm nhận của em về cảnh sắc và không khí mùa xuân.
Đông qua là xuân tới. Mùa xuân mang trong mình sức sống tràn đầy thay cho cái lạnh giá, yên ả của mùa đông. Không khí mùa xuân ấm áp và dịu dàng. Thỉnh thoảng, có những cơn mưa xuân lất phất bay trên đường phố. Mùa xuân đem tới sự sống cho vạn vật, cây cối đâm chồi, nảy lộc, khắp nơi đều được phủ một sắc xanh dịu ngọt. Từng đàn chim én liệng bay trên bầu trời báo hiệu Tết sắp về. Nhà nhà nô nức sắm sửa đồ đạc, trẻ em được may quần áo mới đón Tết. Mùa xuân đem đến cho em những rung động sâu sắc và sự yêu thương chân thành, thiết tha.

https://thuthuat.taimienphi.vn/soan-bai-thang-gieng-mo-ve-trang-non-ret-ngot-trich-vu-bang-ngu-van-lop-7-ket-noi-tri-thuc-voi-cuoc-song-71010n.aspx
Tuy chỉ là đoạn trích ngắn nhưng qua đây, ta càng thêm khâm phục ngòi bút tài hoa cùng quan sát tinh tế của nhà văn Vũ Bằng khi viết về mùa xuân. Ngoài ra, em có thể tham khảo thêm các bài soạn mà Taimienphi.vn đã biên soạn và tổng hợp các bài soạn văn mẫu lớp 7 khác:
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 110, Ngữ văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống
- Soạn bài Chuyện cơm hến (Hoàng Phủ Ngọc Tường), Ngữ văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống