Phân tích bài thơ Con chào mào

Phân tích bài thơ Con chào mào

Phân tích bài thơ Con chào mào
 

I. Dàn ý Phân tích bài thơ Con chào mào

1. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả và tác phẩm.

- Nêu khái quát cảm xúc của bản thân về bài thơ.

2. Thân bài:

a. Phân tích nội dung bài thơ:

* Hình ảnh chim chào mào:

- Vị trí chim xuất hiện: ở trên cây cao.

- Mài sắc của chim: lông có đốm trắng, mũi đỏ.

- Âm thanh: hót "triu... uýt... huýt... tu hìu...".

-> Bức tranh thiên nhiên được gợi tả chân thực thông qua hình ảnh, màu sắc và âm thanh.

=> Ba câu thơ mở ra không gian yên bình của thiên nhiên đất trời.

* Tâm trạng, cảm xúc của nhân vật "tôi" sau khi nghe thấy tiếng chim:

- "Tôi" say mê, thích thú tiếng hót của chim -> vội vẽ chiếc lồng trong ý nghĩ nhằm mong muốn giữ lại tiếng chim bên mình "Sợ chim bay đi".

- Chiếc lồng được vẽ xong thì chim lại bay đi -> "tôi" vội vã mang theo hương sắc của thiên nhiên để đuổi theo.

- Cuối cùng, "trong vô tăm tích", "tôi" chợt nghĩ đến hình ảnh chim chào mào sẽ mổ "những con sâu", "trái cây chín đỏ" và "từng giọt nước".

-> "Tôi" cảm thấy mình có thể níu giữ chim chào mào bởi chính "chiếc lồng trong ý nghĩ".

* Nhận thức đúng đắn của nhân vật "tôi":

- Dù chim chào mào đã bay đi nhưng "tôi" vẫn có thể nghe rõ tiếng hót của nó.

-> Tôi vẫn luôn say đắm, yêu thích âm thanh trong trẻo ấy và cất giữ nó trong kí ức.

-> Thay vì tìm cách độc chiếm tiếng chim, "tôi" đã biết cảm nhận bằng tấm lòng đong đầy yêu thương.

b. Phân tích nghệ thuật bài thơ

- Sử dụng các hình ảnh gần gũi, thân thuộc.

- Ngôn từ cô đọng, hàm súc.

- Biện pháp tu từ điệp ngữ "triu... uýt... huýt... tu hìu...".

3. Kết bài:

- Khẳng định lại giá trị bài thơ.

Bài văn mẫu lớp 6: Phân tích thơ Con chào mào
 

II. Bài văn mẫu Phân tích bài thơ Con chào mào

"Con chào mào" là một sáng tác tiêu biểu của tác giả Mai Văn Phấn. Với những đặc sắc trong nội dung và hình thức nghệ thuật, bài thơ đã mở ra cho bạn đọc một bức tranh thiên nhiên khoáng đạt, yên bình thông qua âm thanh trong trẻo của tiếng chim chào mào.

Mở đầu bài thơ, nhà thơ tái hiện chân thực hình ảnh chim chào mào:

"Con chào mào đốm trắng mũ đỏ

Hót trên cây cao chót vót

triu... uýt... huýt... tu hìu..."

Khoác trên mình bộ lông điểm đốm trắng cùng chiếc mũ đỏ, chào mào trở nên vô cùng nổi bật. Chú chim ấy đang vươn mình "trên cây cao chót vót", cất vang tiếng hót trong trẻo. Có thể thấy, nhà thơ thật tài tình khi sử dụng từ láy "chót vót", vừa gợi tả hình dáng cao lớn của cây xanh, vừa mở ra biên độ cao xa của không gian. Từ đây, bức tranh thiên nhiên hiện lên rõ nét với sự khoáng đạt, yên bình. Và cảnh sắc đó càng trở nên tươi đẹp nhờ âm thanh trong trẻo "triu... uýt... huýt... tu hìu...". Tiếng hót trong trẻo của chào mào giống như những nốt nhạc vang vọng khắp đất trời. Như vậy, bằng cảm nhận tinh tế qua nhiều giác quan, thi sĩ đã mang đến khung cảnh thiên nhiên hài hòa giữa màu sắc, hình ảnh và âm thanh.

Lắng nghe âm thanh huyền diệu của chim chào mào, nhân vật trữ tình - "tôi" không khỏi say mê ngất ngây:

"Tôi vội vẽ chiếc lồng trong ý nghĩ

Sợ chim bay đi"

Tâm hồn "tôi" trở nên rạo rực, xao xuyến bởi tiếng hót trầm bổng. "Tôi" thoải mái tận hưởng, đắm chìm theo thứ âm thanh tuyệt diệu ấy. Nhưng trong khoảnh khắc bất chợt, "tôi" lo sợ chim sẽ bay đi nên đã nảy ra ý định "vẽ chiếc lồng trong ý nghĩ". Nhân vật trữ tình mong muốn những gì tinh túy nhất của thiên nhiên đất trời sẽ luôn bên cạnh mình. Vì vậy, tôi khao khát được giữ lại tiếng ca của chào mào.

Thế nhưng, khi "tôi" vừa vẽ xong chiếc lồng thì chim không còn ở đó:

"Vừa vẽ xong nó cất cánh

Tôi ôm khung nắng, khung gió

Nhành cây xanh hối hả đuổi theo"

Chú chim đã cất cánh bay đi ngay trong giây phút chiếc lồng được hoàn thành. Quá lo sợ vẻ đẹp thiên nhiên sẽ vụt mất khỏi tầm tay, "tôi" vội vàng mang theo nắng, gió cùng nhành cây xanh đuổi theo chào mào. Nhân vật trữ tình tha thiết níu giữ chú chim và tiếng hót của nó.

Cuối cùng, sau cuộc rượt đuổi gay cấn ấy, "tôi" nghĩ tới:

"Trong vô tăm tích tôi nghĩ

Lát nữa chào mào sẽ mổ những con sâu

Trái cây chín đỏ

Từng giọt nước

Thanh sạch của tôi"

Lạc mất bóng dáng của chim, "tôi" chợt thức tỉnh về sự sống vạn vật. Trong khoảnh khắc không gian chẳng còn lưu giữ chút dấu vết nào, "tôi" nghĩ về chào mào sẽ "mổ những con sâu". Nó sẽ vui vẻ tận hưởng hương vị "trái cây chín đỏ", "giọt nước thanh sạch" của "tôi". Lúc này đây, "tôi" cảm thấy mình có thể níu giữ chim chào mào bởi chính "chiếc lồng trong ý nghĩ".

Âm thanh trong trẻo của chim chào mào được tác giả nhắc lại qua dòng thơ:

"triu...uýt...huýt...tu hìu..."

Biện pháp điệp ngữ cùng hình thức độc đáo đã góp phần nhấn mạnh vẻ đẹp ở tiếng chim. Chuỗi âm thanh đó vừa đi qua một hành trình dài trong cảm xúc, tâm trạng của nhân vật "tôi". Tiếng chim đã đánh thức tâm hồn nhân vật trữ tình:

"Chẳng cần chim lại bay về

Tiếng hót ấy giờ tôi nghe rất rõ.".

Giờ đây, cánh chim chào mào đã vươn cao trên bầu trời trong xanh, trở về với thiên nhiên bao la và thế giới tự do của mình. Đứng trước cảnh tượng ấy, "tôi" không còn tiếc nuối, buồn bã mà trở nên thấu hiểu. "Tôi" đã biết lưu giữ vẻ đẹp của thiên nhiên bằng trái tim, bằng tâm trí. "Tôi" biết ứng xử, cảm nhận thiên nhiên bằng sự tôn trọng và tấm lòng yêu mến chứ không phải là mong muốn ích kỉ, hẹp hòi. Nhờ đó, tâm hồn nhân vật trữ tình được rộng mở, tràn đầy tình yêu cùng niềm vui.

Bằng việc sử dụng hình ảnh gần gũi, thân thuộc, ngôn từ cô đọng, súc tích và các biện pháp tu từ liệt kê "Tôi ôm khung nắng, khung gió/ Nhành cây hối hả đuổi theo", điệp ngữ "triu...uýt...huýt...tu hìu...", nhà thơ đã khắc họa rõ nét vẻ đẹp của chim và âm thanh huyền diệu. Qua đó, thể hiện tình yêu tha thiết với thiên nhiên.

Bài thơ "Con chào mào" đã mang đến những cảnh sắc tươi đẹp, sống động trong tự nhiên thông qua hình ảnh chim chào mào và âm thanh huyền diệu của nó. Không chỉ vậy, bài thơ còn là lời nhắc nhở mỗi người hãy biết ứng xử đúng cách, phù hợp với thiên nhiên. Mong rằng, những ý nghĩa sâu sắc, tốt đẹp của tác phẩm sẽ sống mãi trong lòng bạn đọc.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Để có thể phân tích được một văn bản, em cần nắm chắc những đặc sắc về nội dung và hình thức nghệ thuật của tác phẩm đó. Taimienphi.vn rất vui khi có thể đồng hành cùng em trong quá trình học môn Ngữ văn 6. Em hãy tham khảo một số bài văn mẫu lớp 6 khác như:
- Soạn bài Con chào mào
- Con chào mào: thể loại, tóm tắt, bố cục, nội dung, nghệ thuật

Chúc em đạt nhiều kết quả cao trong học tập.

https://thuthuat.taimienphi.vn/phan-tich-bai-tho-con-chao-mao-72153n.aspx