Mẹo Phương pháp phân tích đoạn văn, đoạn thơ hay, đặc sắc
1. Mở bài
Giới thiệu khái quát về bài thơ Sóng: Bài thơ "Sóng" là một thi phẩm đặc sắc của hồn thơ Xuân Quỳnh, chỉ với những dòng thơ ngắn nhưng đầy đặn, ta thấy được những tình cảm lớn lao, mọi vẻ đẹp trong tâm hồn của người phụ nữ đang yêu được bộc lộ thật tinh tế, ý nhị mà đầy duyên dáng.
2. Thân bài
- Người phụ nữ đang yêu ví mình là sóng biển, những cảm xúc đầy dạt dào và mãnh liệt trong tình yêu cho thấy được nỗi khát khao yêu và được yêu trong trái tim "em"...(Còn tiếp)
>> Xem chi tiết Dàn ý Phân tích vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu qua bài thơ Sóng tại đây.
1.1. Dàn ý phân tích vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong bài thơ Sóng:
1.1.1. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
- Khái quát về vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong tác phẩm: chân thành, say đắm, nồng nàn, mãnh liệt, vừa truyền thống vừa hiện đại.
1.1.2. Thân bài:
a, Phân tích:
- Những cung bậc cảm xúc trong tình yêu:
+ Sự so sánh, liên hệ với hình tượng sóng.
+ Những cung bậc cảm xúc trong tình yêu: dữ dội - dịu êm, ồn ào - lặng lẽ.
+ Khát khao yêu và được yêu mãnh liệt.
- Nỗi nhớ nhung, khắc khoải:
+ Nỗi nhớ vượt quá chiều kích không - thời gian.
+ Nỗi nhớ luôn hướng về người mình yêu.
- Khao khát khám phá ra bí mật, quy luật của tình yêu:
+ Nỗ lực khám phá cội nguồn của sóng cũng như của tình yêu.
+ Trăn trở với mong muốn khám phá chính bản thân mình.
+ Dựa vào quy luật tự nhiên để tự tìm ra câu trả lời.
- Tình yêu thủy chung, son sắt:
+ Dù ở phương nào thì vẫn hướng về "anh".
+ Nghĩ về "phương anh" với cả trái tim.
- Ước vọng về một tình yêu vĩnh hằng:
+ Khao khát được hòa vào "biển lớn tình yêu".
+ Trăn trở, lo lắng về những khó khăn trong tình yêu.
+ Niềm tin, sự hi vọng mãnh liệt vào sức mạnh của tình yêu.
b, Đánh giá:
- Nghệ thuật ẩn dụ: Mượn hình tượng sóng để thể hiện tình yêu một cách sinh động, chân thực, gợi cảm.
- Nhịp thơ linh hoạt, nhịp nhàng, uyển chuyển như từng đợt sóng vỗ vào bờ.
- Ngôn từ giản dị, trong sáng.
- Hình ảnh thơ giản dị mà giàu sức gợi.
1.1.3. Kết bài:
- Khẳng định lại vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu được thể hiện qua tác phẩm.
- Liên hệ mở rộng.
1.2. Bài văn mẫu Phân tích vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong bài thơ Sóng:
Tình yêu đã không còn là một đề tài xa lạ đối với văn học dù là trong hay ngoài nước. Ta được biết đến nước Nga với Pushkin, nước Pháp với Apollinaire hay Việt Nam với những Xuân Diệu, Nguyễn Bính,... Một trong số đó không thể không kể đến Xuân Quỳnh - nữ thi sĩ với hồn thơ đầy nữ tính. Qua "Sóng", bà đã thành công khắc họa vẻ đẹp tâm hồn vừa truyền thống, vừa hiện đại của người phụ nữ. Từ đó, bày tỏ khát khao mãnh liệt về một tình yêu vĩnh cửu, mãi mãi trường tồn với thời gian.
Trước tiên, có thể thấy người con gái cũng như sóng, có rất nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau khi yêu:
"Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ"
Những tính chất đối lập nhau của con sóng cũng chính là tâm trạng của người phụ nữ trong tình yêu. Khi thì họ dịu dàng, đằm thắm, hiền hậu. Lúc họ lại giận dỗi, mạnh mẽ, hờn ghen. Điệp từ "và" cho ta thấy những tính chất này không những không loại trừ mà còn cộng hưởng với nhau, tạo nên nét đẹp rất riêng, rất độc đáo trong thơ Xuân Quỳnh. Người con gái không chịu được sự hạn hẹp, bó buộc, khao khát muốn vươn ra bể lớn để tìm kiếm những điều mới mẻ. Có thể thấy, trong tình yêu, họ lúc nào cũng nồng hậu, thậm chí là chủ động kiếm tìm hạnh phúc cho riêng mình. Đây quả thật là một góc nhìn vượt thời đại của Xuân Quỳnh về tình yêu.
Nỗi nhớ nhung, khắc khoải cũng là một thứ gia vị không thể thiếu trong tình yêu. Giống như những con sóng nhớ bờ "ngày đêm không ngủ được", người con gái cũng có cảm giác tương tự. Sự vận động của sóng là không ngừng nghỉ. Dù là "dưới lòng sâu" hay "trên mặt nước", con sóng vẫn luôn hiện hữu, trở thành nhịp đập, hơi thở của biển khơi. Mượn chân lí đó, Xuân Quỳnh đã nói về nỗi nhớ. Nếu không nhớ thì làm sao tình yêu có thể tồn tại? Chỉ khi còn nhớ thì lúc đó, con người mới còn yêu. Nhà thơ đã trực tiếp bộc bạch nỗi lòng của mình:
"Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức"
Vậy là, nỗi nhớ đã ăn sâu vào trong tâm khảm người con gái, đi xuyên giữa không gian thực và ảo. Nỗi nhớ ấy da diết, khôn nguôi, dù là mơ thì vẫn dạt dào, khiến lòng người không yên.
Con người ta luôn có mong ước được khám phá ra cội nguồn và những quy luật của tình yêu đôi lứa:
"Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
…
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau?"
Đứng trước biển cả bao la, người phụ nữ dường như bị lạc trong chính dòng suy nghĩ của mình. Những trăn trở về nơi khởi nguồn của sóng, của tình yêu cứ vậy ùa về. Dựa vào quy luật của tự nhiên, tác giả cứ thế tự đặt câu hỏi và tự mình trả lời chúng. Câu hỏi tu từ ở cuối đoạn thơ càng tăng thêm cảm giác da diết, khiến người đọc cũng cảm nhận được sự day dứt của nhân vật trữ tình.
Bên cạnh đó, vẻ đẹp truyền thống của người con gái cũng được khắc họa vô cùng rõ nét qua những lời hứa thủy chung, son sắt:
"Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
…
Con nào chẳng tới bờ
Dẫu muôn vàn cách trở"
Chiều kích không gian lại được mở rộng. Người phụ nữ khi yêu luôn có niềm tin mãnh liệt vào sự gắn kết, về việc tình yêu sẽ chiến thắng mọi khoảng cách, mọi thử thách mà cuộc sống đưa ra. Sau tất cả, họ vẫn dành trọn vẹn trái tim cho người mình yêu, giữ lòng hi vọng về bến bờ hạnh phúc trong tương lai.
Và cuối cùng, khi yêu, người phụ nữ luôn mong chờ một sự hạnh phúc vĩnh hằng, trường tồn cùng với thời gian:
"Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
…
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ"
Ý thức được sự chảy trôi của thời gian, Xuân Quỳnh biết rằng bản thân mình sẽ chẳng thể nào sống mãi. Vậy nên ở đây, bà đã nói lên được khát vọng vô cùng lớn lao của người phụ nữ. Họ muốn "tan ra", hòa mình vào trong "biển lớn tình yêu". Có như vậy thì tình yêu mới có thể trường tồn, trở nên bất diệt. Đó chính là niềm tin vào sức sống mãnh liệt của tình yêu trong trái tim người con gái.
Bằng nghệ thuật ẩn dụ kết hợp với so sánh, nhân hóa, điệp từ,..., Xuân Quỳnh đã thành công khắc họa vẻ đẹp tâm hồn của người con gái trong tình yêu. Nhịp thơ vô cùng linh hoạt, uyển chuyển, tạo cảm giác như những con sóng nối tiếp nhau vỗ vào bờ. Tác phẩm cũng có được ngôn từ, hình ảnh giản dị mà giàu sức gợi. Tất cả đã tạo nên một "bản tình ca" hoàn chỉnh về khát vọng yêu và được yêu mà nhà thơ muốn gửi gắm.
Mượn hình tượng sóng - một sự vật hiện hữu của tự nhiên, nhà thơ mang đến cho độc giả một góc nhìn, quan niệm vô cùng mới mẻ về tình yêu. Qua đó, ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ cùng những đức tính đáng quý. Có thể nói, "Sóng" chính là bằng chứng chứng minh cho tài năng nghệ thuật cùng tâm hồn nữ tình, giàu xúc cảm của Xuân Quỳnh. Đồng thời, giúp bà khẳng định vị thế của mình trong dòng chảy không ngừng của văn học.
Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ nữ tiêu biểu của văn học Việt Nam thời kỳ chống Mỹ. Và chắc có lẽ khi nhắc đến thơ Xuân Quỳnh ta không thể không nhớ đến một hồn thơ đầy rạo rực, tươi trẻ và dạt dào những cung bậc cảm xúc. Đến với mảnh đất màu mỡ của tình yêu, hồn thơ ấy thật vô cùng đẹp đẽ, bao bài thơ là tiếng lòng thổn thức, là niềm hạnh phúc, khát khao yêu và được yêu. Bài thơ "Sóng" là một thi phẩm như thế, chỉ với những dòng thơ ngắn mà thấy được những tình cảm lớn lao, mọi vẻ đẹp trong tâm hồn của người phụ nữ đang yêu được bộc lộ thật tinh tế, ý nhị mà đầy duyên dáng.
" Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể"
Sóng biển hay cũng chính là em, người con gái đang yêu thật quá đỗi lạ kì, sóng biển cũng chính là sóng lòng. Khi yêu, bao cảm xúc cứ tự nhiên dâng trào trong trái tim, khi dịu dàng, chân tình, êm dịu, ru con người sống trong những nỗi nhớ nhung, và cũng có khi thật dữ dội, mãnh liệt. Không chỉ có thể, trái tim em lúc này cũng có bao nỗi bộn bề cũng có lúc không hiểu nổi chính mình, nhưng không vì thế mà ngừng hy vọng, ngừng khát khao yêu, vẫn muốn tự mình rẽ sóng để vươn ra biển lớn. Phải chăng, lúc này đây, em đang cố vùng vẫy khỏi những chật hẹp, lắng lo, ích kỉ tầm thường, nhỏ bé để tìm tới biển lớn của tình yêu, của tiếng nói sâu thẳm nơi trái tim mình:
" Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể"
Đó là một sự chủ động của người con gái trong tình yêu hiện đại. Không chờ đợi tình yêu đến cũng chẳng chần chừ nghĩ suy phân vân mà tự mình tìm đến với người mình yêu để sống trọn vẹn của cảm xúc chính mình.
" Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trống ngực trẻ"
Tình yêu mãi mãi là nỗi khát khao không của riêng ai, và nhân vật trữ tình trong bài thơ cũng vậy, đau bao năm tháng qua đi, dẫu hiện tại hay tương lai có ra sao thì luôn vẫn mong muốn được sống, khát khao vẫy vùng. trong tình yêu của mình. Đặc biệt là khi còn trẻ, khi tình yêu trở thành một món gia vị quan trọng trong cuộc sống thì khi gặp được người thương, con tim lại bồi hồi, xuyến xao lạ thường. Tâm hồn người phụ nữ thật đẹp, thật mãnh liệt trong tình yêu.
" Trước muốn trùng sóng bể
Anh nghĩ về anh ,em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên"
Giữa biển khơi bao la vô tận, giữa dòng đời đầy rẫy những nỗi khó khăn, lắng lo và cả những sự hấp dẫn khác thì lòng em vẫn vững vàng, vẫn hướng trái tim mình về anh, về em và về tình yêu của chúng ta. Dường như chưa mỗi phút giây nào là không nhớ nhung về "anh" cả. Tâm hồn trong sáng của người phụ nữ khi yêu thật đẹp đẽ, họ luôn trân trọng người mình yêu, luôn dành cho người mình yêu những tình cảm trân quý và thiêng liêng nhất. Câu thơ "từ nơi nào sóng lên" như một sự bâng khuâng trong nỗi niềm khi nghĩ về cội nguồn của tình yêu chúng ta, về cội nguồn của tình yêu trong cuộc sống. Để rồi, "em" đã tự mình nghĩ suy, lý giải tất cả:
"Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau?"
Dường như trong đáy sâu tâm hồn của người phụ nữ khi yêu luôn bùng cháy những cảm xúc tình yêu tha thiết. Lòng luôn luôn nghĩ về tình yêu, lý giải nơi bắt đầu sóng , gió chỉ để mong muốn tìm được lời giải đáp tình yêu em dành cho anh, tình yêu chúng ta dành cho nhau là tự khi nào, từ bao giờ? Câu hỏi tu từ cất lên nghe sao da diết nỗi thương yêu đến vậy " Khi nào ta yêu nhau?".
Có nhớ, có thương mới gọi là yêu, có ai yêu mà không nhớ, không thương cơ chứ. Và người phụ nữ trong bài thơ cũng không nằm ngoài những cảm xúc tự nhiên ấy, nàng nhớ mãnh liệt, khôn nguôi, nhớ nhiều và hạnh phúc trong chính nỗi nhớ nhung ấy:
"Con sóng trên mặt nước
Con sóng dưới lòng sâu
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức"
Nỗi nhớ ngập tràn cả không gian "dưới lòng sâu","trên mặt nước" và thường trực qua bao thời gian" "ngày đêm-không ngủ". Càng yêu càng nhớ da diết, ngày đêm không nguôi nỗi nhớ người thương. Dẫu trong mơ vẫn hướng về anh, trong tâm tưởng luôn thiết tha bóng hình anh. Tình yêu và nỗi nhớ của "em " thật sâu đậm.
Tình yêu điều cần nhất là sự thủy chung, là lòng không đổi dời trước những cám dỗ, đam mê. Thủy chung trở thành một thước đo chứng minh cho một tình yêu bền chặt. Ở đây, tâm hồn người phụ nữ cũng chứa chan đức tính cao đẹp đó, em vẫn luôn thủy chung, son sắt với người thương:
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dẫu muôn vời cách trở"
Dẫu cho bao khó khăn, bao cách trở, đau bao khoảng cách thì lòng em vẫn gửi trọn cho anh, vẫn mong ngóng và đợi cho anh. Trái tim ấy vẫn vẹn nguyên một bóng hình, vẫn giữ trọn một tình yêu. Nơi đáy lòng, người con gái ấy hiểu được rằng, tình yêu chỉ cần lòng chúng thủy và có thời gian thì rồi một ngày sẽ gặp gỡ trong niềm vui, niềm hạnh phúc lớn của đôi ta. Càng cách trở càng thử thách được tình yêu của chúng mình, mãi mãi chẳng thể nào vơi được.
Tuy nhiên, đời người thì hữu hạn mà tình yêu dành cho người thì vô hạn, nên có khi nghĩ về cuộc đời lại có chút ngậm ngùi, xót xa:
" Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa"
Ai có thể cưỡng được những quy luật của tự nhiên, chỉ biết được rằng phải cố gắng thật nhiều để vượt lên thực tại, sống với những khát khao để sống thật ý nghĩa với tình yêu lớn lao của mình:
" Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ."
Người phụ nữ khao khát được tan ra thành từng con sóng nhỏ để lên lỏi vào từng ngõ ngách của tình yêu trong tâm hồn rồi tan rã trong biển lớn.
Yêu thương mãi mãi như những con sóng vỗ về, ngàn năm tấu lên khúc nhạc dịu êm, dữ dội và bất tử của tình yêu đôi lứa đẹp đẽ, đặc biệt là đặc biệt tình yêu trong tuổi trẻ.
-----------------HẾT-----------------
Bằng tài năng của mình, Xuân Quỳnh đã đem đến bức chân dung đẹp đẽ nhất về người phụ nữ khi yêu. Họ say đắm, chân thành, nồng hậu, mang những nét vừa truyền thống, vừa hiện đại. "Sóng" là biểu hiện đầy đẹp đẽ, tinh tế của tâm hồn người phụ nữ khi yêu. Để tìm hiểu rõ hơn về bài thơ Sóng, bên cạnh việc tìm hiểu dàn ý, văn mẫu phân tích Vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu qua bài Sóng, các em có thể tìm đọc thêm các bài văn hay lớp 12 khác như Phân tích hình tượng sóng trong bài thơ cùng tên của Xuân Quỳnh, Bình giảng hai khổ thơ cuối trong bài Sóng của Xuân Quỳnh, Phân tích bài thơ Sóng để làm nổi bật rõ quan điểm về tình yêu của Xuân Quỳnh, Bình giảng bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh để tự củng cố kiến thức cho mình.