I. Đọc hiểu văn bản
Câu 1:
- Những chi tiết thể hiện nguồn gốc và hình dạng cao quý của Lạc Long Quân, Âu Cơ là:
- Nguồn gốc: Lạc Long Quân là vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ; Âu Cơ đến từ phương Bắc, thuộc Thần Nông
- Ngoại hình: Lạc Long Quân có thân mình rồng, thường sống dưới nước, sức khoẻ vô địch, và phép lạ; Âu Cơ là nàng công chúa xinh đẹp tuyệt trần nhiều người biết đến
Câu 2:
- Việc gặp gỡ và nên duyên giữa Lạc Long Quân và Âu Cơ là mối lương duyên tốt đẹp, trời đất cùng hoà thuận.
- Âu Cơ sinh ra bọc trăm trứng kỳ lạ và đẻ ra một trăm người con đẹp tựa thần tiên.
- Âu Cơ và Lạc Long Quân chia năm mươi con xuống biển với cha, năm mươi con lên núi với mẹ. Chia con như vậy để có thể cai trị từng lãnh thổ khác nhau
--> Như thế, từ truyền thuyết trên, người Việt là con của Rồng, cháu của Tiên.
Câu 3:
- Chi tiết tưởng tượng kỳ ảo là chi tiết được người viết dựng lên, có tính hoang đường, lạ thường.
- Trong truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên, sử dụng chi tiết kỳ ảo là công cụ lý giải nguồn gốc người Việt xưa một cách ly kỳ, cao quý hơn nữa, còn cho thấy niềm tự hào tột bậc của con cháu Lạc Hồng vào nguồn gốc và ý chí đoàn kết dân tộc Việt hôm nay
Câu 4:
- Truyền thuyết mang ý nghĩa và sức sống lâu bền trong tâm khảm người Việt.
- Tinh thần đoàn kết và ý chí dân tộc được đề cao, nhấm mạnh sức mạnh tình yêu thương đùm bọc của nhân dân trong thời bình
- Nguồn gốc dân tộc là lòng tự hào và tôn quý nhất
II. Luyện tập
Câu 1:
- Truyện: Đẻ đất đẻ nước, quả bầu tiên, …
- Chúng cùng có chung một chủ đề lý giải và đề cao tình đoàn kết của các dân tộc.
--------------------HẾT BÀI 1------------------------
Như vậy chúng tôi đã gợi ý Soạn bài Con Rồng cháu Tiên bài tiếp theo, các em chuẩn bị trả lời câu hỏi SGK, Soạn bài Bánh chưng, bánh giầy và cùng với phần Soạn bài Từ và cấu tạo của từ Tiếng Việt để học tốt Ngữ Văn 6 hơn.
Soạn bài Con Rồng cháu Tiên, ngắn 2
* Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 8 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Những chi tiết thể hiện tính kì lạ, cao quý về nguồn gốc và hình dạng của Lạc Long Quân và Âu Cơ:
- Nguồn gốc:
+ Lạc Long Quân: là con trai của thần Long Nữ, mình rồng, sức khỏe vô địch, có nhiều phép lạ
- Âu Cơ: Dòng dõi Thần Nông, xinh đẹp tuyệt trần
⇒ Lạc Long Quân và Âu Cơ thuộc dòng dõi tiên rồng cao quý.
Câu 2 (trang 8 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Việc kết duyên của Lạc Long Quân và Âu Cơ có điểm kì lạ:
- Đây là mối lương duyên giữa con trai thần Long Nữ dưới nước và con gái dòng họ Thần Nông trên cạn
- Âu Cơ sinh ra bọc trăm trứng, từ trăm trứng nở ra một trăm người con trai, đàn con không cần bú mớm và tự lớn lên như thổi, khôi ngô, khỏe mạnh
- Lạc Long Quân và Âu cơ chia con thành hai ngả: năm mươi xuống biển cùng cha, năm mưới lên rừng cùng mẹ
- Người Việt là con cháu của vua Hùng, con Rồng cháu Tiên.
Câu 3 (trang 8 sgk ngữ văn 6 tập 1)
- Chi tiết tưởng tượng kì ảo được hiểu là chi tiết không có thật, được tác giả dân gian sáng tạo nhằm thể hiện dụng ý nhất định về tư tưởng.
- Chi tiết kì ảo còn được gọi là chi tiết thần kì, hoang đường, hư cấu, lạ thường…
- Trọng truyện Con Rồng cháu Tiên, những chi tiết tưởng tượng kì ảo có vai trò:
+ Tô đậm tính chất kì lạ, cao quý của nhân vật sự kiện
+ Thần linh hóa, thiêng liêng hóa nguồn gốc dân tộc để người đời sau thêm tôn kính tổ tiên mình
+ Làm tăng thêm sự hấp dẫn của tác phẩm
Câu 4 (trang 8 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Ý nghĩa truyện Con Rồng cháu Tiên:
- Lý giải, suy tôn nguồn gốc cao quý thiêng liêng của dân tộc Việt Nam.
- Khẳng định ý chí đoàn kết của người Việt nam dù ở miền núi, đồng bằng, miền biển, dù trong nước hay nước ngoài.
- Người Việt Nam đều là con cháu vua Hùng nên phải đoàn kết, yêu thương lẫn nhau
* Luyện tập
Bài 1 (trang 8 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Bên cạnh truyện Con Rồng cháu Tiên, một số dân tộc khác cũng có những truyện giải thích nguồn gốc dân tộc:
- Người Mường: truyện Qủa trứng to nở ra con người
- Người Khơ Mú có truyện Qủa bầu mẹ
Bài 2 (trang 8 skg ngữ văn 6 tập 1)
Đọc diễn cảm truyện Con Rồng cháu Tiên
Soạn bài Con Rồng cháu Tiên, ngắn 3
* Lời giải chi tiết
1. Hãy tìm những chi tiết trong truyện thể hiện tính chất kì lạ, cao quý về nguồn gốc của Âu Cơ và Lạc Long Quân.
Trả lời:
Những chi tiết thể hiện tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ về nguồn gốc và hình dạng của Lạc Long Quân và Âu Cơ là:
* Kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ về nguồn gốc và hình dạng:
- Lạc Long Quân và Âu Cơ đều là thần Long Quân là thần nòi rồng, ở dưới nước, con thần Long Nữ. Âu Cơ dòng tiên, ở trên núi, thuộc dòng họ Thần Nông.
- Lạc Long Quân "sức khỏe vô địch, có nhiều phép lạ", còn Âu Cơ "xinh đẹp tuyệt trần".
* Sự nghiệp mở nước:
Lạc Long Quân "giúp dân diệt trừ Ngư Tinh, Hồ Tinh, Mộc Tinh" - những loài yêu quái làm hại dân lành. Thần còn "dạy dân cách trồng trọt chăn nuôỉ và cách ăn ở".
2. Việc kết duyên của Lạc Long Quân cùng Âu Cơ và chuyện Âu Cơ sinh con có gì kì lạ? Lạc Long Quân và Âu Cơ chia con như thế nào và để làm gì? Theo truyện này thì người Việt là con cháu của ai?
Trả lời:
- Âu Cơ và Lạc Long Quân gặp nhau, đem lòng yêu nhau rồi trở thành vợ chồng, cùng chung sống trên cạn ở cung điện Long Trang.
- Chuyện sinh nở của Âu Cơ thật kì lạ: nàng sinh ra một cái bọc trăm trứng; trăm trứng nở ra trăm con hồng hào, đẹp đẽ lạ thường. Đàn con không cần bú mớm mà tự lớn lên như thổi, mặt mũi khôi ngô, khoẻ mạnh như thần.
- Âu Cơ và Lạc Long Quân chia các con: Năm mươi con xuống biển theo Lạc Long Quân, còn năm mươi con lên rừng theo Âu Cơ, khi có việc gì thì giúp đỡ lẫn nhau.
- Theo truyện này thì người Việt là con Rồng, cháu Tiên.
3. Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo? Hãy nói rõ vai trò của chi tiết này trong truyện?
Trả lời:
- Tưởng tượng, kì ảo là chi tiết không có thật, được tác giả dân gian sáng tạo nhằm mục đích nhất định.
- Trong truyền thuyết này các chi tiết tưởng tượng có vai trò:
+ Tô đậm tính thần kì, lớn lao, đẹp đẽ của nhân vật, sự kiện.
+ Thần kì hoá, linh thiêng hoá nguồn gốc giống nòi, dân tộc dể chúng ta thêm tự hào, tin yêu, tôn kính tổ tiên, dân tộc mình.
+ Làm tăng sức hấp dẫn của tác phẩm.
4. Thảo luận ý nghĩa của truyện Con Rồng, cháu Tiên.
Trả lời:
Truyện có ý nghĩa sau:
- Giải thích suy tôn nguồn gốc cao quý, thiêng liêng của cộng đồng người Việt.
- Đề cao nguồn gốc chung và biểu hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất của nhân dân ta ở mọi miền đất nước. Người Việt Nam, dù miền xuôi hay miền ngược, dù ở đồng bằng, miền núi hay ven biển, trong nước hay ở nước ngoài đều cùng chung cội nguồn, đều là con của mẹ Âu Cơ, vì vậy, phải luôn thương yêu, đoàn kết.
* LUYỆN TẬP
1. Em biết những truyện nào của các dân tộc khác ở Việt Nam cũng giải thích nguồn gốc dân tộc tương tự như truyện Con Rồng, cháu Tiên? Sự giống nhau ấy thể hiện điều gì?
Trả lời:
Một số tộc người khác ở Việt Nam cũng có truyện giải thích nguồn gốc dân tộc tương tự như truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiền như: người Mường có truyện Quả trứng to nở ra con người, người Khơ Mú có truyện Quả bầu mẹ.
Sự giống nhau ấy khẳng định sự gần gũi về cuội nguồn và sự giao lưu văn hoá giữa các tộc người trên đất nước ta.
2. Hãy kể diễn cảm truyện Con Rồng cháu Tiên.
Trả lời:
Học sinh kể lại với các yêu cầu sau:
- Đúng cốt truyện, chi tiết cơ bản.
- Cố gắng dùng lời văn của cá nhân để kể
- Kể diễn cảm.
-----------------------HẾT------------------------
Thạch Sanh là bài học nổi bật trong Bài 6 của chương trình học theo SGK Ngữ Văn 6, học sinh cần Soạn bài Thạch Sanh, đọc trước nội dung, trả lời câu hỏi trong SGK.
Tìm hiểu chi tiết nội dung phần Trong nhà em có ba phương tiện giao thông: xe đạp, xe máy và ô tô. Chúng cãi nhau, so vì hơn thua kịch liệt. Em hãy tưởng tượng và kể lại cuộc cãi nhau đó. để học tốt môn Ngữ Văn 6 hơn.
Bên cạnh nội dung đã học, các em cần chuẩn bị bài học sắp tới với phần Soạn bài Chỉ từ để nắm vững những kiến thức Ngữ Văn 6 của mình.