Rằm tháng 7 là dịp lễ quan trọng mà các gia đình Việt Nam đều chuẩn bị mâm cỗ cúng để thể hiện lòng tưởng nhớ, báo hiếu đến các vị tổ tiên cũng như cúng cho các vong hồn chưa được siêu thoát, không nơi nương tựa. Mâm cỗ cúng thường là lễ mặn kèm theo vàng mã, tiền vàng được chuẩn bị đầy đủ, tươm tất để gửi xuống cho người âm.
Chuẩn bị vàng mã cúng rằm tháng 7, gồm những gì sẽ tùy thuộc vào mâm cỗ cúng. Đối với mâm cỗ cúng thần linh, gia tiên sẽ chuẩn bị khác so với mâm cỗ cúng chúng sinh. Các bạn cần lưu ý để tham khảo chuẩn bị vàng mã, đồ lễ cho đầy đủ nhất.
Trước kia, khi cúng cô hồn rằm tháng 7, các gia đình thường sắm các lễ gồm có tiền vàng, tiền giấy, đồ trang sức, mũ, hài, nhà ở, ô tô vàng mã ... Còn hiện nay, đồ vàng mã trở nên đa dạng hơn rất nhiều. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng việc dùng giấy tiền mô phỏng các vật dụng hiện đại như ô tô, nhà cửa, xe máy ... làm mất đi sự thiêng liêng khi cúng rằm, đốt giấy tiền. Vì thế, các gia đình chỉ cần mua số lượng vừa đủ giấy tiền, tránh mua quá nhiều gây ra sự lãng phí, ưu tiên vàng mã có kinh văn siêu độ vong linh.
Nhìn chung, mâm cúng rằm tháng 7 cần tối thiểu các thứ sau đây:
- Mâm ngũ quả, hoa tươi
- Tiền cúng chúng sinh, tiền lẻ
- Bánh kẹo
- Bỏng ngô, ngô luộc, sắn luộc và khoai luộc
- Mía chặt thành từng khúc nhỏ
- Mười hai cục đường thẻ
- Tô cháo trắng, mâm gạo muối (mỗi mâm có 5 bát, 5 đôi đũa)
- Rượu, nước trắng (mỗi thứ là 3 chén nhỏ)
- Hai cây nến, hương thẻ
Bên cạnh đó, bạn có thể sắm thêm các vật dụng như khăn tay, lược, gương, đồ trang sức ...
- Mâm cỗ cúng thần linh rằm tháng 7: Theo đúng phong tục lâu đời của dân tộc ta thì mâm cỗ cúng thần linh sẽ không thể thiếu gà trống nguyên con và xôi. Ngoài ra lễ vật còn có thêm rượu, hoa quả và lọ hoa tươi.
- Với mâm cỗ cúng gia tiên rằm tháng 7: Các gia đình thường làm 1 mâm cơm, có thể là mâm cỗ mặn hoặc mâm cỗ chay đều được. Thông thường sẽ có gà luộc, xôi gấc, món canh, món xào, vàng mã, tiền âm phủ và các đồ vật làm bằng vàng mã như nhà cửa, xe cộ, quần áo, giày dép... để đốt cho người âm có cuộc sống đầy đủ nhất, theo đúng quan niệm "trần sao âm vậy".
Lễ cúng chúng sinh thường được cúng vào tối ngày 14/7 hoặc tối ngày 15/7 tùy từng địa phương. Lễ cúng thường được diễn ra ở ngoài trời hoặc trước cửa chính của ngôi nhà.
- Mâm lễ cúng chúng sinh thường là cỗ chay, bao gồm: Gạo, muối, cháo trắng nấu loãng, quần áo chúng sinh nhiều màu sắc từ 15-20 bộ, các loại bánh, kẹo, bỏng ngô, nước, hương, nến, ngô luộc, sắn luộc, khoai lang luộc...
=> Nếu cúng cháo thì cần chuẩn bị mâm gạo muối bao gồm 5 bát, 5 đôi đũa hoặc 5 cái thìa.
- Tiền vàng cần chuẩn bị là tiền chúng sinh (tiền trinh), tiền mặt là tiền thật đầy đủ các loại mệnh giá. Tiền vàng phải chuẩn bị từ 15 lễ trở lên.
=> Khi bày tiền vàng trên mâm phải để 4 hướng Đông, Tây, Nam, Bắc và để mỗi hướng từ 3-5-7 cây hương.
- Khi cúng lễ chúng sinh xong, gạo và muối sẽ được vãi ra sân, cổng, đường và vàng mã đem đốt.
Tục lệ cúng "cô hồn" vào rằm tháng 7 ra đời với mục đích là không để cho các vong linh quấy phá, làm việc đến cuộc sống, công việc cũng như mong muốn mọi điều tốt đẹp sẽ đến với các vong linh. Tuy nhiên khi cúng thì bạn cần lưu ý các điều sau đây:
- Lễ cúng không nên cúng món mặn. Khi cúng thì nên đặt lễ cúng ở trước cửa nhà hoặc là nơi bạn đang kinh doanh, buôn bán.
- Vật dụng đốt cho ai cần ghi rõ họ tên của người đó, dùng từ " đại nạn" vào năm nào thay cho từ "chết".
- Giờ cúng và đốt vàng mã nên làm trước 11h30 trưa ngày rằm tháng 7. Tốt nhất là bạn nên chọn giờ hợp với tuổi của gia chủ để cúng. Nếu như bạn không có thời gian cúng vào giờ đó, bạn nên cúng trước 23h30 tối ngày 15 âm lịch là được.
- Lúc rải tiền ra mâm cúng, bạn nên để theo cả 4 hướng và mỗi hướng sẽ để cây hương theo số lẻ 3, 5 hoặc 7. Kết thúc lễ cúng, bạn nên vãi muối, gạo ra sân, đường, sau đó đốt vàng mã.
- Trước khi cúng, có người tới giật đồ cúng ở trên tay dù bạn chưa thắp hương khấn vái thì bạn nên buông thả đồ cúng đó.
Rằm tháng 7 cũng là dịp mà các gia đình, con cháu hướng về tổ tiên, nguồn cội. Các bạn có thể tìm hiểu cách vệ sinh bàn thờ, lau dọn bàn thờ đúng cách để chuẩn bị cho việc làm lễ cúng thần linh, tổ tiên nhân dịp lễ Vu Lan. Vì bàn thờ là nơi rất thiêng liêng nên việc vệ sinh lau dọn bàn thờ đúng cách là rất cần thiết và cần đặc biệt chú trọng.
Rằm tháng Giêng hay còn gọi với tên khác là Tết Nguyên Tiêu, được diễn ra vào ngày 15 tháng Một hằng năm với ý nghĩa chính thức khép lại những ngày Tết Nguyên Đán và là dịp mỗi người cùng cầu mong một năm mới tràn đầy sức khỏe, thành công, may mắn cho bản thân, gia đình mình. Và để thần linh có thể chứng giám tấm lòng thành kính của bạn, bạn cần chuẩn bị mâm cơm cúng, đồ tế lễ và những bài văn khấn để cho đúng cách cúng rằm tháng Giêng theo truyền thống của Việt Nam.