Hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã được quản lý, điều chỉnh bởi Luật hợp tác xã. Tuy nhiên trong thời buổi kinh tế, xã hội phát triển, cùng với sự thay đổi của các văn bản pháp luật liên quan, luật hợp tác xã 2012 đã bộc lộ một số hạn chế cần được sửa đổi, bổ sung. Mời bạn đọc theo dõi bài viết sau của Taimienphi.vn để nắm thêm thông tin.
* Danh mục từ viết tắt:
- HTX: Hợp tác xã.
* Tải Luật hợp tác xã mới nhất TẠI ĐÂY
- Luật Hợp tác xã đang có hiệu lực thi hành là Luật Hợp tác xã 2012. Luật này gồm 64 điều được chia thành 09 chương; có hiệu lực từ ngày 01/7/2013.
- Phạm vi điều chỉnh: Luật quy định về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế.
- Đối tượng áp dụng: các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, thành viên hợp tác xã, hợp tác xã thành viên của liên hiệp hợp tác xã và tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có liên quan đến việc thành lập, tổ chức, hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.
Năm 2023, Luật hợp tác xã 2012 vẫn còn được áp dụng, với những nội dung nổi bật như sau:
- Quy định cũ tại luật hợp tác xã 2003 quy định: Xã viên phải góp vốn theo quy định của Điều lệ hợp tác xã; mức vốn góp không vượt quá 30% phần trăm vốn điều lệ của HTX.
- Tuy nhiên theo luật mới thì vốn góp của thành viên thực hiện theo thỏa thuận và theo điều lệ nhưng không quá 20% vốn điều lệ của HTX.
- Ngoài ra còn nhận thấy tên gọi chỉ những người thành viên HTX có sự thay đổi, từ "xã viên" nay gọi là "thành viên hợp tác xã"; "Chủ nhiệm HTX" nay gọi là Giám đốc HTX hoặc " Tổng giám đốc HTX".
Hợp tác xã hiện cũng là một hình thức được lựa chọn để hoạt động kinh doanh bên cạnh việc thành lập các doanh nghiệp như công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần,... Các công ty này thành lập và hoạt động theo điều chỉnh của Luật Doanh nghiệp.
Đây cũng là nội dung mới mà luật năm 2012 bổ sung so với luật cũ. Theo đó, nghiêm cấm các hành vi sau:
(1) Các hành vi liên quan đến đăng ký hợp tác xã
- Cấp giấy chứng nhận đăng ký HTX, liên hiệp HTX cho trường hợp không đủ điều kiện.
- Từ chối cấp giấy chứng nhận cho trường hợp đủ điều kiện.
- Cản trở, sách nhiễu việc đăng ký và hoạt động của HTX, liên hiệp HTX.
(2) Cản trở việc thực hiện các quyền, nghĩa vụ của HTX, liên hiệp HTX, thành viên, HTX thành viên.
(3) Hoạt động mang danh nghĩa HTX, liên hiệp hợp tác xã mà không có giấy chứng nhận đăng ký; vẫn hoạt động khi đã bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký.
(4) Kê khai không trung thực, không chính xác nội dung đăng ký HTX, liên hiệp HTX.
(5) Gian lận trong việc định giá tài sản vốn góp.
(6) Kinh doanh ngành, nghề không được ghi trong giấy chứng nhận đăng ký; kinh doanh ngành, nghề có điều kiện khi chưa đủ điều kiện kinh doanh.
(7) Thực hiện không đúng các nguyên tắc tổ chức, hoạt động.
- Theo khoản 2 Điều 23 Luật hợp tác xã 2012, hồ sơ đăng ký HTX, liên hiệp HTX phải có các giấy tờ sau:
+ Giấy đề nghị đăng ký hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã;
+ Điều lệ;
+ Phương án sản xuất, kinh doanh;
+ Danh sách thành viên, hợp tác xã thành viên; danh sách hội đồng quản trị, giám đốc (tổng giám đốc), ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên;
+ Nghị quyết hội nghị thành lập.
- Trong khi đó, luật cũ quy định hồ sơ gồm: Đơn đăng ký; điều lệ HTX; số lượng xã viên, danh sách Ban quản trị, Ban kiểm soát của hợp tác xã; và biên bản đã thông qua tại Hội nghị thành lập hợp tác xã: Theo đó không yêu cầu về phương án sản xuất, kinh doanh.
Khi HTX đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký thì phải lập sổ đăng ký thành viên, đây là nội dung mới so với Luật HTX 2003.
Theo đó, sổ đăng ký phải có những nội dung cơ bản sau:
- Tên, địa chỉ trụ sở chính của HTX; số và ngày cấp giấy chứng nhận đăng ký;
- Thông tin về thành viên, hợp tác xã thành viên bao gồm:
- Giá trị vốn góp của từng thành viên, hợp tác xã thành viên; thời điểm góp vốn;
- Số và ngày cấp giấy chứng nhận vốn góp của từng thành viên, hợp tác xã thành viên;
- Chữ ký của thành viên là cá nhân, người đại diện hợp pháp của hộ gia đình, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân; chữ ký của người đại diện theo pháp luật của hợp tác xã thành viên;
- Chữ ký của người đại diện theo pháp luật của HTX, liên hiệp HTX.
Hiện nay, luật Hợp tác xã 2012 đang được lấy ý kiến sửa đổi do trong quá trình áp dụng đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần được hoàn thiện để phù hợp hơn với thực tiễn.
Theo đó có những nội dung được sửa đổi như sau:
- Tên gọi mới của luật: Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác. Cùng với đó sẽ mở rộng phạm vi, đối tượng điều chỉnh là tổ hợp tác và Liên đoàn hợp tác xã.
- Dự thảo luật bổ sung các điểm mới về chế độ kiểm toán, mở rộng quyền cho HTX.
- Cắt giảm các thủ tục hành chính, bãi bỏ phương án sản xuất kinh doanh, giảm quy định về số lượng thành viên tối thiểu khi thành lập: Điều này giúp giảm thiểu các thủ tục không cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi cho HTX gia nhập hay rút khỏi thị trường.
- Bổ sung quy định về chính sách hỗ trợ các tổ chức kinh tế hợp tác thành 01 chương. Trong đó quy định rõ điều kiện để được hỗ trợ, hạn chế trường hợp hỗ trợ tràn lan, không đạt hiệu quả.
Trên đây là những thông tin về luật hợp tác xã mà chúng tôi tổng hợp và cung cấp đến bạn đọc. Có thể thấy, trong tình hình kinh tế xã hội ngày càng thay đổi, yêu cầu hệ thống các quy định pháp luật cũng phải phù hợp, hoàn thiện hơn để điều chỉnh sự thay đổi đó.
Tiếp theo, bạn đọc có thể tham khảo thêm các bộ luật khác trong hệ thống pháp Luật Việt Nam như Luật khiếu nại, Luật khoáng sản, Luật kinh tế,..., để có thêm kiến thức, hiểu biết về Luật.