Soạn bài Miêu tả trong văn tự sự

Mục Lục bài viết:
1. Bài soạn số 1
2. Bài soạn số 2

Soạn bài Miêu tả trong văn tự sự trang 92 SGK Ngữ văn 9 tập 1

 

Soạn bài Miêu tả trong văn bản tự sự, Ngắn 1

I. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự

Câu 1: Đọc đoạn trích
Câu 2:
a. Đoạn trích kể về trận đánh đồn Ngọc Hồi của quân Tây Sơn. Nhân vật vua Quang Trung là người chỉ huy trực tiếp.
b. Các chi tiết miêu tả trong đoạn trích:
- cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín.
- dàn thành trận chữ “nhất”
- khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì
- đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước. Khi gươm giáo của hai bên đã chạm nhau thì quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa, những người cầm binh khí theo sau cũng nhất tề xông tới mà đánh;
- bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết;
- chém giết lung tung, thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối.
c. Nếu chỉ kể sự việc diễn ra như thế thì nhân vật vua Quang Trung không nổi bật. Trận đánh cũng không sinh động.

Luyện tập
Câu 1:
- Những yếu tố tả người trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều:
+ Tả chung vẻ đẹp của hai chị em:
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
+ Tả riêng về Thúy Vân:
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
+ Tả riêng về Thúy Kiều:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành.
Sấc đành đòi một tài dành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.

- Yếu tố tả cảnh trong đoạn trích Cảnh ngày xuân:
+ Ngày xuân con én đưa thoi,…
+ Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
+ Gần xa nô nức yến anh,
+ Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước, áo quần như nêm.
+ Ngổn ngang gò đống kéo lên.
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây,
+ Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
Nếu không có những yếu tố miêu tả thì nội dung của đoạn trích sẽ nghèo nàn và đơn giản. Trong trường hợp xem xét ở trên, giả sử tước bỏ yếu tố miêu tả thì giống như đã tước bỏ hầu hết nội dung của đoạn trích, chỉ còn lại một số câu thơ kể chuyện.

Câu 2: Đoạn văn kể chuyện chị em Thúy Kiều đi chơi tiết Thanh minh:
Trời tháng ba thật đẹp. Bầu trờ trong sáng với đàn chim én chao lượn. Bao nhiêu tài tử, giai nhân nô nức đổ về lễ hội. Ngựa xe đông như nước chảy. Quần là áo lượt của các chàng và các nàng dập dìu chen nhau chật như nêm. Những đôi giày của những bàn chân nam thanh, nữ tú lướt nhẹ êm trên thảm cỏ xanh. Người ta đổ dồn hết lên những gò đống để rắc vàng thoi, đốt tiền giấy, thắp hương cho những ngôi mộ. Chị em Thúy Kiều cũng hòa lẫn trong số người mải mê, say sưa đó. Khi bóng đã tà tà ngả về tây, chị em Thúy Kiều cũng hòa lẫn trong số người mải mê, say sưa đó. Khi bóng đã tà tà ngả về tây, chị em Thúy Kiều thơ thẩn dan tay ra về. Lúc này họ bước chầm chậm theo một dòng suối nhỏ, nước trong vắt. Dòng nước uốn quanh, chảy chầm chậm, luồn dưới một cây cầu nho nhỏ trông thật thơ mộng. Tâm trạng mọi người cũng xao xuyến, nao nao.
 

Soạn bài Miêu tả trong văn bản tự sự, Ngắn 2

I, Yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự

Câu 1 (trang 91 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Đọc đoạn trích
Câu 2 (trang 91 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
a, - Đoạn trích kể về trận đánh vua Quang Trung đánh chiếm Ngọc Hồi
- Vua Quang Trung dẫn dắt, điều khiển trận đấu, ra lệnh cho binh sĩ phải làm những việc gì, làm như thế nào
- Vua Quang Trung xuất hiện một cách hùng dũng, oai phong, đầy mưu lược
b, - Các câu văn miêu tả
+ Nhân có gió bắc ... tự mình hại mình
+ Quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết
+ Quân Tây Sơn ... quân Thanh đại bại
- Các chi tiết ấy nhằm thể hiện sự thất bại của quân Thanh và sự chiến thắng của ta
c, - Trận đánh không sinh động và Vua Quang Trung không nổi bật
- Bởi vì thiếu đi những chi tiết miêu tả đặc sắc
- Yếu tố miêu tả giúp cho tác phẩm trở nên sinh động và hấp dẫn hơn

Luyện tập

Câu 1 (trang 92 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
+ Yếu tố miêu tả người
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.
Kiều càng sắc sảo, mặn mà,
So bề tài, sắc, lại là phần hơn.
Làn thu thủy, nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.
+ Yếu tố tả cảnh
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
Tà tà bóng ngả về tây,
Chị em thơ thẩn đan tay ra về.
Bước dần theo ngọn tiểu khê,
Lần xem phong cảnh cỏ bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh,
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
- Các yếu tố này đều góp phần làm cho câu văn trở nên sinh động, giàu chất trữ tình. Đặc biệt nó còn mang tính dự báo và là nơi gửi gắm tâm tư tình cảm của nhân vật

Câu 2 (trang 92 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Cùng với nhịp bước của mùa xuân, hai chị em Thúy Kiều cũng hòa vào dòng mình đi lễ, trảy hội. Trong tiết thanh minh, mọi người đi tảo mộ, viếng và sửa sang phần mộ của người thân. Không khí đông vui, rộn ràng như thêm phần náo nhiệt khi đoàn người trảy hội đều là những “tài tử giai nhân” ,nam thanh nữ tú. Trên con đường nhỏ, ngựa xe đi lại tấp nập, ai cũng muốn trong tiết trời xuân ấm áp dành thời gian để nhớ về tiên nhân, tri ân những công lao của người đã khuất. Những nén hương được thắp lên, những thoi vàng, tiền giấy được rắc ra như những cây cầu nối liền giữa âm và dương để nhắc nhở con cháu không bao giờ được quên quá khứ, nguồn cội của mình. Đó là một truyền thống tốt đẹp của ông cha ta từ ngàn đời nay.…

Câu 3 (trang 92 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Tác giả dùng 16 câu thơ để miêu tả về Thúy Kiều “càng” nhấn mạnh vẻ “sắc sảo mặn mà” ở cô hơn hẳn Thuý Vân. Vân là em nhưng được nói đến trước thì ra bởi tác giả muốn lấy Vân làm nền cho vẻ đẹp nổi bật của Kiều. “Sắc sảo” và “mặn mà” đều có tác dụng vừa gợi tả nhan sắc, vừa gợi tả tính cách, tài trí. Nhắc đến nét đẹp của mĩ nhân xưa, ta thường nghĩ đến vẻ liễu yếu đào tơ tha thướt. Bởi vậy, sự "sắc sảo mặn mà" của Thuý Kiều hẳn là điều đặc biệt. Sử dụng hai từ láy đầy sức gợi "sắc sảo", "mặn mà" tác giả như muốn khắc sâu vào tâm trí người đọc vẻ đẹp nổi bật "khác thường" này của người con gái Vương Thuý Kiều. Nhan sắc của nàng được gợi tả bằng các hình ảnh mang tính ước lệ: thu thuỷ, xuân sơn, hoa, liễu. Việc gợi tả vẻ đẹp của đôi mắt “làn thu thuỷ" ý chỉ đôi mắt trong sáng như nước mùa thu, gợi vẻ lanh lợi, sắc sảo hơn người. Nhưng làn nước mùa thu cũng gợi những thoáng buồn u ẩn nên điều đó còn thể hiện một tâm hồn tinh tế, có phần đa mang. Trong câu thơ “Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh”, khác với Thuý Vân, chúng lại báo trước một cuộc đời dông bão bị ghen ghét, đố kị, vùi dập của nhân vật Thúy Kiều.

Xem trước và xem lại các bài học gần đây để học tốt Ngữ Văn lớp 9 hơn

soạn bài Kiều ở lầu Ngưng Bích, trích Truyện Kiều, Nguyễn Du
soạn bài Trau dồi vốn từ
Soạn bài Thuật ngữ

 

Nội dung soạn bài Miêu tả trong văn tự sự sẽ hỗ trợ các em trong việc chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp, qua việc trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa, các em sẽ hiểu được tác dụng, cách kết hợp yếu tố miêu tả trong văn tự sự.
Soạn bài Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự
Soạn bài Viết bài tập làm văn số 2 - văn tự sự kết hợp miêu tả biểu cảm lớp 8
Soạn bài Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự, tuần 7
Soạn bài Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9
Soạn bài Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận trang 113 SGK Ngữ văn 8
Soạn bài Người kể chuyện trong văn bản tự sự

ĐỌC NHIỀU