* Gợi ý trả lời câu hỏi phần chuẩn bị:
Một vài thông tin về tác giả Cao Duy Sơn:
- Tên thật là Nguyễn Cao Sơn, sinh ngày 28/04/1956.
- Quê quán: thị trấn Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.
- Sự nghiệp văn học:
+ Là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.
+ Hiện đang là Phó Chủ tịch Hội Văn học - Nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Văn hóa các dân tộc.
+ Đạt nhiều giải thưởng văn học cao quý.
- Các tác phẩm tiêu biểu:
+ Truyện ngắn: "Những đám mây hình người", "Người chợ", "Những chuyện ở lũng Cô Sầu",...
+ Tiểu thuyết: "Cực lạc", "Người lang thang", "Hoa mận đỏ",...
* Gợi ý trả lời câu hỏi trong khi đọc:
1. Nội dung tranh liên quan đến sự việc gì trong truyện?
- Nội dung tranh liên quan đến việc Ò Khìn bắt gặp chú chích bông bị mắc trong đám gai "mác hủ".
2. Chú ý theo dõi chuyện đang xảy ra (hiện tại) và chuyện đã xảy ra (quá khứ).
- Hiện tại: Ò Khìn tìm thấy một chú chim chích bông và khoe với Dế Vần.
- Quá khứ: Hồi bằng tuổi Ò Khìn bây giờ, Dế Vần cũng đã thấy một con chích bông. Bất chấp lời cha, Dế Vần đã bắt chim non và gây ra cái chết bi thương cho chú chim.
3. "Chú bé" ở phần 2 là ai?
"Chú bé" ở phần 2 là Dế Vần khi còn nhỏ, lúc mới tám tuổi.
4. "Pa" ở đây và "pa" ở đầu truyện có phải là một người không?
- "Pa" ở đây và "pa" ở đầu truyện là hai người khác nhau. Ở đầu truyện, "pa" dùng để gọi Dế Vần. Còn ở đây, "pa" dùng để gọi cha của Dế Vần hay chính là ông nội của Ò Khìn.
5. Theo em, người cha định nói với con điều gì?
- Theo em, lúc đó người cha định khuyên con mình trả lại chú chim non về tổ, để nó được ở bên mẹ.
6. Phần 3 kể chuyện hiện tại hay quá khứ?
- Phần 3 kể câu chuyện của hiện tại giữa Ò Khìn và Dế Vần.
7. Nội dung tranh minh họa có thể hiện được phần kết thúc của truyện không?
- Nội dung tranh minh họa đã thể hiện được phần kết của truyện khi hai cha con thả chú chim chích bông đi. Trên nét mặt của Dế Vần lúc đó cũng hiện lên vẻ vui sướng, nhẹ nhõm, như buông được gánh nặng trong lòng xuống.
8. Thử nghĩ kết thúc câu chuyện theo một hướng khác.
Chú chim vừa cất cánh bay lên, Ò Khìn chợt thấy một tiếng hót khác vang lên. Thì ra là chim mẹ. Hai mẹ con quấn quýt bên nhau tràn đầy hạnh phúc. Chú chim con còn sà xuống đậu lên vai Ò Khìn như lời cảm ơn rồi sau đó lại vút bay. Dế Vần nhìn cảnh đó, trong lòng trút được gánh nặng, nở một nụ cười mãn nguyện.
III. Sau khi đọc
* Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 trang 79 SGK Ngữ văn 6 - tập 2:
- Truyện viết về cậu bé Ò Khìn và cha cậu - Dế Vần. Khi bắt gặp một chú chim chích bông bị mắc kẹt, Khìn đã gọi cha tới giúp. Cảnh này khiến cho Dế Vần nhớ lại kỉ niệm tuổi thơ của bản thân.
- Qua câu chuyện, em thấy được Dế Vần khi nhỏ rất ham chơi, ích kỉ, luôn muốn giữ mọi thứ cho riêng mình. Nhưng sau khi học được một bài học nhớ đời, Dế Vần đã biết ân hận, ăn năn với lỗi lầm mình gây ra.
Câu 2 trang 79 SGK Ngữ văn 6 - tập 2:
Điểm giống giữa hai câu chuyện:
- Đều liên quan đến những chú chim chích bông.
- Ò Khìn và cậu bé Dế Vần tám tuổi đều là những cậu bé hiếu động, rất yêu thích chim thú, muốn bắt để chơi cùng mình.
- Có sự xuất hiện của nhân vật người cha giàu tình thương.
-> Cách viết "truyện trong truyện" ở đây chính là lồng ghép, đan xen một câu chuyện vào câu chuyện chính một cách khéo léo, linh hoạt. Mục đích chính là để tăng tính chân thực, nêu ra bài học kinh nghiệm.
Câu 3 trang 79 SGK Ngữ văn 6 - tập 2:
- Ở cuối truyện, Ò Khìn thả để chim bay đi bởi cậu đã rút ra được bài học từ câu chuyện của cha. Cậu hiểu việc giữ nó lại có thể gây ra những hậu quả nặng nề Ò Khìn muốn chú chim kia được về đoàn tụ với mẹ. Đồng thời, không muốn câu chuyện đáng tiếc ngày xưa phải lặp lại.
Câu 4 trang 79 SGK Ngữ văn 6 - tập 2:
- Truyện muốn nhắn gửi đến người đọc bài học quý giá về lòng nhân hậu, yêu thương động vật. Từ đó, khéo léo phê phán lối sống ích kỉ.
- Điều khiến em ấn tượng nhất chính là hậu quả của tính ích kỉ. Trong truyện, vì muốn giữ chim non cho riêng mình mà Dế Vần khi xưa đã ôm con vật chạy mất. Kết cục nhận lại là sự ra đi của chim con cùng tiếng kêu đáng thương của chim mẹ. Vậy nên, nhờ đó, em thường nhắc nhở mình cần suy nghĩ thấu đáo hơn trong từng hành động dù là nhỏ nhất để không làm ảnh hưởng đến những thứ xung quanh.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Chích bông ơi! là một tác phẩm vô cùng ý nghĩa, viết về những kỉ niệm của tuổi thơ. Em hãy thường xuyên ghé qua Taimienphi.vn để cập nhật thêm nhiều bài soạn, văn mẫu lớp 6 khác nhé: Soạn bài Thực hành tiếng Việt bài 9 ngắn nhất, Soạn bài Thảo luận nhóm về một vấn đề và vô số bài khác trên trang.