Đề bài: Em hãy phân tích truyện Thầy bói xem voi để thấy được bài học được gửi gắm qua câu chuyện
3 bài văn mẫu Phân tích truyện Thầy bói xem voi
Mỗi truyện ngụ ngôn luôn hàm chứa những bài học sâu sắc mà ông cha muốn gửi gắm lại cho thế hệ sau. Nếu như truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng khuyên chúng ta không được huênh hoang, kiêu ngạo phải luôn trau dồi kiến thức bản thân thì truyện Thầy bói xem voi lại đem đến cho người đọc những bài học bổ ích khác: khi xem xét sự vật hiện tượng cần có cái nhìn toàn diện, tránh cách đánh giá vấn đề phiến diện, một chiều.
Truyện kể về năm ông thầy bói rảnh rỗi, nhân một buổi ế hàng đã góp tiền với nhau để xem hình thù con voi thế nào. Cách xem voi và nhận xét về chúng của các ông thầy bói hết sức đặc biệt. Vì bị mù nên các ông chỉ có thể dựa vào xúc giác để biết con voi hình thù ra sao. Năm người sờ năm bộ phận và mỗi người lại đưa ra những kết luận khác về con voi. Ông thứ nhất thì cho con voi sun sun như con đỉa khi sờ vào vòi; ông thì cho nó chần chẫn như cái đòn càn khi sờ ngà; ông lại phán con voi nó phải bè bè như cái quạt thóc khi sờ tai; ông nghe được lại cãi nó phải như cái cột đình khi sờ vào chân và ông cuối cùng cũng nhất quyết bảo vệ ý kiến của mình khi cho rằng con voi phải tun tủn như cái chổi sể cùn khi sờ vào đuôi. Mỗi người một ý kiến và họ kiên quyết cho rằng nhận xét của mình là đúng, không ai nhường ai nên đã xảy ra một cuộc hỗn chiến khiến các ông toác đầu, chảy máu. Năm ông thầy bói đã cho những người chứng kiến một trận cười ra nước mắt.
Câu chuyện kết lại đã để lại cho người đọc nhiều bài học ý nghĩa. Trước hết, truyện chế giễu những thầy bói nói dựa , mới chỉ sờ vào bộ phận của con vật nhưng đã phán toàn thể về nó, đồng thời đây cũng là lời khuyên không nên tin vào những điều mê tín, bói toán. Không chỉ vậy truyện còn nêu lên bài học sâu sắc trong cách chúng ta nhìn nhận mọi sự vật, hiện tượng trong đời sống. Khi xem xét bất cứ điều gì cũng cần phải có cái nhìn bao quát, toàn diện để đánh giá được đúng đối tượng, sự việc. Tránh cái nhìn phiến diện, một chiều dẫn đến nhận thức sai lầm, lạc hướng giống như các "Thầy bói xem voi" .
Cũng giống như những truyện ngụ ngôn khác, Thầy bói xem voi có lời kể ngắn gọn, mọi câu chữ đều được rút gọn đến mức tối đa. Sử dụng hình ảnh so sánh đặc sắc, rất phù hợp với đặc điểm của đối tượng. Kết thúc truyện bất ngờ, hợp lí vừa tạo ra tiếng cười vui vẻ cho người đọc, người nghe về một cuộc ẩu đả bi hài, vừa đẩy tính bảo thủ của các ông thầy bói lên cao nhất.
Qua cách tạo dựng tình huống huống đặc sắc, truyện Thầy bói xem voi trước hết đã đem lại tiếng cười vui vẻ cho người đọc. Nhưng đằng sau tiếng cười ấy, chúng ta còn tự rút ra bài học cho riêng mình về cách xem xét các sự việt, hiện tượng trong cuộc sống. Phải luôn có cái nhìn đa diện, nhiều chiều khi nhìn nhận bất cứ vấn đề gì, tránh cái nhìn một chiều dẫn đến đánh giá sai vấn đề.
Nhân dân vẫn lấy tiếng cười để mua vui giải trí, để đánh địch, để chê giễu những thói hư tật xấu quanh ta. Truyện Thầy bói xem voi là một truyện cười mang tính ngụ ngôn sâu sắc.
Truyện nói về một cuộc hội ngộ của năm ông thầy bói nhân buổi chợ ế hàng. Họ tranh luận về con voi mà họ xem bằng "tay"; tất cả đều mù nên mỗi "thầy" nhận diện con voi một cách khác nhau. Thầy bói sờ vòi voi thì bảo "sun sun như con đỉa". Thầy bói sờ ngà lại phán con voi "chần chẫn như cái đòn càn". Lão thầy bói sờ tai voi lại khẳng định nó "bè bè như cái quạt thóc". Lão thầy bói thứ tư sờ chân voi, lại cãi là voi "sừng sững như cái cột nhà". Thầy bói thứ năm sờ đuôi lại nói con voi "tun tủn như cái chổi sể cùn".
Cả năm ông thầy bói đều thuộc thế giới mù, nên thầy nào cũng dùng cách ví von so sánh tả con voi thật hóm hỉnh, buồn cười. Năm thầy bói đều có nhận xét đúng nhưng chỉ đúng một bộ phận của con voi. Vì mù quen nói mò, nhưng thầy bói nào cũng tin là mình tuyệt đối đúng, đắp tai trước chân lí, trước sự thật. Cuộc cãi vã của năm ông thầy bói trở nên ồn ào. Cuộc đấu khẩu thành cuộc xô xát. Màn hài kịch trở thành màn bi - hài kịch. Năm lão thầy bói đã "đánh nhau toạc đầu, chảy máu'' làm cho thiên hạ được một bữa ôm bụng mà cười! Từ câu chuyện cười thầy bói xem voi mà nhân dân ta có cầu tục ngữ: Thầy bói nói mò. Truyện cười này nhằm chế giễu bọn thầy bói mắt đã mùa mà còn giở trò bịp bợm, kiếm ăn bằng trò mê tín dị đoan.
Truyện Thầy bói xem voi còn mang tính ngụ ngôn sâu sắc. Nhân dân nêu lên bài học về cách nhìn và cách đánh giá sự vật, hiện tượng, không được chủ quan, phiến diện, phải có quan điểm toàn diện. Trong học tập và cuộc sống hàng ngày, bài học ấy rất cần thiết đối với mỗi người.
Trong kho tàng truyện dân gian Việt Nam, có rất nhiều câu truyện ngụ ngôn chứa đựng những bài học sâu sắc mà ông cha ta gửi gắm cho thế hệ về sau. Nếu như câu truyện ngụ ngôn "Ếch ngồi đáy giếng" đã cho ta bài học không nên kiêu ngạo, huênh hoang tự đắc mà phải luôn học hỏi và rèn luyện bản thân. Thì ở truyện "Thầy bói xem voi" lại nhắc nhở chúng ta về cách nhìn nhận các hiện tượng sự vật cần phải có cái nhìn toàn diện, tránh cái nhìn phiến diện, một chiều.
Câu chuyện xoay quanh năm ông làm nghề thầy bói và tất cả đều bị mù. Vào một buổi ế hàng không có ai xem bói nên các ông được rảnh rỗi, góp tiền với nhau để cùng đi xem hình thù của con voi như thế nào. Thật nực cười khi các ông thầy bói bị mù nhưng vẫn muốn đi xem voi, các ông chỉ có thể xem voi bằng xúc giác của mình, nghĩa là dùng tay sờ vào con voi để hình dung ra hình thù của nó như thế nào.
Năm ông cùng sờ vào con voi nhưng vì con voi có kích thước lớn, lớn hơn rất nhiều so với người các ông nên mỗi ông chỉ sờ được một bộ phận của nó. Năm người sờ năm chỗ khác nhau nên đã đưa ra 5 kết luận khác nhau về hình dạng của con voi. Ông thứ nhất sờ vào vòi của con voi nên đã phán rằng con voi sun sun như con đỉa; ông thứ hai sờ vào ngà lại cảm thấy con voi chần chẫn như cái đòn càn; tới ông thứ ba sờ vào tai của con voi lại phán rằng con voi nó phải bè bè như cái quạt thóc; khi sờ vào chân của con voi ông thứ tư cãi lại cho rằng con voi phải như cái cột đình; cuối cùng ông thứ năm sờ vào đuôi đã nhất quyết bảo vệ ý kiến của mình rằng con voi tun tủn như cái chổi sể cùn.
Có thể thấy, mỗi ông đều có một ý kiến khác nhau và nhất định bảo vệ ý kiến của mình, cho rằng hình thù của con voi mà mình sờ thấy là đúng. Không ai chịu nhường ai vì họ đều tận tay sờ con voi, chính vì thế mà một cuộc hỗn chiến đã xảy ra, khiến cho các ông toác đầu chảy máu. Những người chứng kiến tại đó đã có một trận cười ra nước mắt. Tiếng cười ấy vừa thực buồn cười lại vừa mang tính chất mỉa mai, phê phán, chế giễu những ông thầy bói "nói dựa", chỉ sờ được một bộ phận của con voi nhưng đã phán về tổng thể về nó. Trước tiên truyện khuyên nhân dân không nên tin vào bói toán, mê tín. Rồi nêu ra bài học sâu sắc trong cách nhìn nhận sự vật sự việc trong cuộc sống. Khi xem xét bất cứ điều gì chúng ta cần phải có cái nhìn tổng thể, bao quát và toàn diện để đánh giá một cách khách quan về đối tượng, sự việc đó. Không nên chỉ nhìn từ một chiều, phiến diện, dẫn đến những nhận thức sai lầm, thiếu đúng đắn. Câu truyện có lời lể ngắn gọn với những hình ảnh so sánh đặc sắc, gần gũi và phù hợp với đối tượng.
Truyện "Thầy bói xem voi" đã mang lại những tiếng cười bổ ích cho người đọc, đồng thời rút ra bài học về cách nhìn nhận, xem xét các đối tượng, sự vật, sự việc, hiện tượng trong cuộc sống.
----------------HẾT------------------
Trên đây là phần Phân tích truyện Thầy bói xem voi để có thêm kiến thức trả lời, làm tập làm văn, các em có thể tham khảo thêm phần Soạn bài Thầy bói xem voi và cùng với phần Soạn bài Bánh chưng, bánh giầy nữa nhé.