Bài văn mẫu Phân tích đoạn trích Đám tang lão Goriô
Hô-nô-rê đơ Ban-dắc (1799 - 1850) là một nhà văn vĩ đại, bậc thầy của chủ nghĩa hiện thực, ông đã tái hiện thật chân thực và sinh động những khía cạnh của thời đại, mà theo như Ăng-ghen viết: "Đọc tiểu thuyết Ban-dắc người ta có thể hình dung ra lịch sử nước Pháp từ 1816 - 1848 đầy đủ hơn, chi tiết hơn, hoàn chỉnh hơn so với đọc tất cả các nhà sử học, xã hội học, thống kê học thời ấy để lại". Đám tang của lão Gô-ri-ô được trích trong tác phẩm Lão Gô-ri-ô thuộc bộ Tấn trò đời là đỉnh cao của câu chuyện bi kịch về một người đàn ông, một người cha tự biến mình thành nô lệ của đồng tiền, rồi cũng lại chính sự tha hóa đó đã khiến ông có một cái chết cô quạnh, hiu hắt, đáng thương mà cũng đáng giận.
Mở đầu đoạn trích là khung cảnh chiếc quan tài của lão Gô-ri-ô được sắp xếp và chuẩn bị cho công việc chôn cất, mọi thứ hiện lên một cách đìu hiu và cô quạnh hết sức, lão không có người thân nào đến đưa tiễn ngoài hai chàng trai là Ra-xti-nhắc và Cri-xto-phơ, vốn chỉ là người quen, chẳng có chút máu mủ nào. Đám tang được tổ chức ở một "giáo đường nhỏ, thấp và tối",hai linh mục (sau chỉ còn 1), người bõ, chú bé hát lễ và người nhà đạo nhanh chóng làm lễ, một cái lễ xứng đáng với giá tiền "bảy mươi quan trong cái thời kỳ mà tôn giáo không lấy gì làm giàu lắm để cầu kinh làm phúc".Nghi lễ chỉ được tiến hành vọn vẹn trong 20 phút, rồi vị linh mục nhanh chóng thúc giục mọi người rời khỏi. Quả thực chưa thấy một đám tang nào lại sơ sài và đơn giản đến thế, không khách thăm viếng, không người thân, đến chiếc xe đưa đám cũng chỉ có một cái và tất cả mọi người cùng chen chúc trên ấy để ra nghĩa địa chôn cất. Hình ảnh hai chiếc xe có treo huy hiệu, đến sau, không có người ngồi đại diện cho hai cô con gái của lão Gô-ri-ô, đại diện cho tâm hồn trống rỗng, lạnh lẽo, sự tàn nhẫn của hai người phụ nữ này, sẵn sàng từ bỏ người cha già yếu chỉ vì ông chẳng còn tiền cho họ bòn rút, sao con người có thể máu lạnh đến như vậy? Tình cảnh đáng thương của một người cha già đến chết cũng chẳng được chôn cất tử tế, tình cảm cha con nhạt nhẽo, tàn nhẫn đến đau lòng, đến cả tình cảm tôn giáo thiêng liêng một khi dính đến đồng tiền cũng trở nên vô vị rập khuôn. Nhưng may mắn thay trong sự lạnh nhạt đến đau lòng ấy vẫn còn vương chút tình người ấm áp đến từ hai chàng trai trẻ Ra-xti-nhắc và Cri-xto-phơ, họ vẫn đứng ra tổ chức tang lễ cho lão Gô-ri-ô bằng một chút lòng thương xót và trách nhiệm vô hình.
Đôi lúc không thể lý giải được đây là một đám tang được tổ chức kiểu gì khi vị linh mục cứ liên tục thúc giục vì sợ chậm trễ, lúc hạ huyệt cũng chỉ thấy được lũ gia nhân nhà hai cô con gái mà chủ nhân vẫn không thấy tăm hơi. Và đồng tiền lại tiếp tục được nhắc tới, hầu như đám tang này dù ít dù nhỏ cũng vẫn dính tới tiền, ngay cả "bài kinh ngắn ngủi cầu cho lão do chàng sinh viên trả tiền", mọi thứ đều được định giá, không có một chút nhân từ hay thương xót nào ở đây cả. Đặc biệt nếu tinh ý có thể nhận thấy những người làm lễ và linh mục đến cũng chỉ vì tiền, bởi hành động kém lịch sự khi liên tục thúc giục và khi chôn cất xong thì lập tức biến ngay, mà không hề có một lời hỏi thăm hay chia sẻ như những vị cha xứ thường làm trước nỗi mất mát quá lớn. Lạ lùng hơn nữa là hình ảnh hai tên thợ lấp mồ vừa mới bới được vài xẻng đất lấp vào quan tài cũng đã vội ngẩng lên đòi tiền công, ở đâu người ta cũng thấy sực mùi tiền, thứ tiền lạnh lẽo đáng sợ đã khiến cho đám tang vốn tiêu điều nay lại còn thêm phần đắng cay. Đám tang sơ sài vốn dĩ chẳng được mấy người nay cũng đã lần lượt bỏ về hết, còn sót lại Ra-xti-nhắc, chàng trai vốn hiền lành, chợt thấy não lòng trước cảnh ngày tàn và ngôi mộ vừa lấp. Cảnh cuối của đoạn trích đã được Ban-dắc lãng mạn hóa, như một chút ánh sáng lập lòe giữ bầu trời tăm tối "những giọt nước mắt cuối cùng của người trai trẻ, giọt nước mắt trào ra vì mối xúc động thiêng liêng của một trái tim trong trắng" có lẽ là chút hơi ấm còn sót lại của tình người, khi mà xã hội đã bị đồng tiền nhuốm đậm màu lạnh lẽo đến đáng sợ. Nhưng đây cũng là dấu mốc cho sự tha hóa về nhân cách, chàng trai vốn trong trắng ấy cũng dần quyết tâm bước vào thế giới thượng lưu, muốn hòa nhập với nó bằng mọi giá, mà biểu hiện rõ nhất ấy là hành động nhận lời mời đi ăn tối ở nhà Đơ Nuy-xin-ghen. Có lẽ tấm gương của lão Gô-ri-ô vẫn không thể thắng nổi sự cảm dỗ của đồng tiền đối với Ra-xti-nhắc, và anh tiếp tục lựa chọn bước vào con đường tăm tối ấy, rũ bỏ chút tình người còn sót lại trong nhân cách của mình.
Đoạn trích Đám tang lão Goriot đã phơi bày bộ mặt đen tối, tàn ác của xã hội Pháp thời bấy giờ mà ở đó "đồng tiền là một vị chúa tể khiến người ta phải cúi lạy". Tất cả những thứ như tình thân, tình yêu, lòng nhân đạo hay ngay cả tình cảm tôn giáo vốn thiêng liêng cao cả cũng đều bị tha hóa. Tuy phê phán, nhưng Ban-dắc cũng thể hiện một cái nhìn đầy trân trọng về những tình cảm tốt đẹp, nhân văn của con người với nhau, mặc dù chúng chỉ chợt lóe lên rồi tàn lụi trong suốt không gian lạnh lẽo bạc ác này.
Xem thêm các bài văn mẫu phân tích tác phẩm khác trên Taimienphi.vn
- Phân tích truyện Tam đại con gà
- Phân tích truyện Nhưng nó phải bằng hai mày
- Phân tích bài thơ số 28