Đáp ứng yêu cầu của độc giả vừa muốn máy tính an toàn mà không làm giảm hiệu năng của máy tính hay tuổi thọ của ổ cứng. Ban quản trị Taimienphi.vn viết bài này hi vọng nó sẽ giúp ích cho những người sử dụng máy tính chuyên nghiệp và thông minh.
Về cơ bản là bạn sẽ chỉ để trình Antivirus chạy tại thời điểm cần thiết như khi cắm usb vào, hay truy cập các trang web có khả năng lây nhiễm cao, khi trình bảo vệ của antivirus không chạy sẽ làm máy tính luôn nhẹ và ổ cứng cũng không bị đọc nhiều do đó tăng tuổi thọ của ổ cứng nhiều lần.
Tuy nhiên chúng tôi sẽ làm rõ các vấn đề ở mức khái niệm để bạn hiểu khi nào mình phải làm gì?
Cách sử dụng Antivirus bảo vệ máy tính mà máy tính vẫn chạy nhanh và không bị hỏng ổ cứng
Chúng ta đều biết máy tính được chia làm hai bộ phận: Phần cứng và phần mềm, ví như trong một cơ thể sống thì phần mềm là bộ não điều khiển các như tay chân, mắt mũi, miệng,... Các bộ phận như tay chân mắt mũi miệng có thể xem như là "phần cứng". Trình diệt virus thông thường là một phần mềm ngăn chặn sự xâm nhập đánh cắp, phá hủy dữ liệu, phần mềm điều khiển hệ thống hoặc phần cứng.
Bài viết này hướng tới những người có kinh nghiệm sử dụng máy tính, để có những lời khuyên xác đáng, chúng tôi sẽ đi từ những vấn đề cơ bản.
Virus có đáng sợ không?
Phân loại nguồn dữ liệu, backup online nếu cần
Nếu bạn có một máy tính chứa dữ liệu cá nhân như bài giảng điện tử, tài liệu của công ty, dữ liệu khách hàng và virus có thể gây hư hại dữ liệu này tới mức không thể lấy lại được thì quả thật đáng lo ngại, vì vậy hãy tìm hiểu các dịch vụ như Dropbox, Google driver để backup tức thời dữ liệu, phòng khi rủi ro. Trong đó, Dropbox là một trong những dịch vụ lưu trữ dữ liệu hiệu quả, dung lượng lên tới hàng chục GB đáp ứng được số lượng dữ liệu mà người dùng thường muốn lưu trữ.
Dẫu vậy nếu bạn không có dữ liệu gì quan trọng trên máy tính, và chỉ sử dụng máy cho các tác vụ giải trí đơn thuần như: Nghe nhạc, xem tivi trực tuyến, chơi game online, thì có vẻ như virus sẽ không phải là mối bận tâm lớn với bạn.
Tóm lại tùy thuộc độ quan trọng dữ liệu hoặc các hành vi mà bạn sử dụng chính trên máy tính mà cần phải cẩn trọng với virus hay không.
Tuy nhiên cũng lưu ý có những loại virus có khả năng gây hỏng phần cứng như Bios hay HDD (có thể là gián tiếp) thì nó sẽ là mối nguy hại với bất kỳ ai gặp phải.
Phân loại website và thiết lập tùy chọn cho antivirus bỏ qua các website tin tưởng.
Sau thời gian truy cập và sử dụng một số website. Nếu như bạn thấy website đó là an toàn, có thể thêm vào danh sách các web tin tưởng trong Antivirus. Ngoài các website đó ra, khi truy cập vào các web khác thì Antivirus sẽ hoạt động và đưa ra những cảnh báo kịp thời giành cho bạn.
Trojan là gì?
Trojan cũng là một chương trình máy tính nhưng nó được thiết kế để có khả năng đánh cắp dữ liệu có chủ đích theo ý của kẻ viết ra Trojan. Thông thường Trojan sẽ được lây nhiễm vào máy tính người dùng sau đó thực hiện các hành vi copy hoặc gửi dữ liệu trực tiếp tới "kẻ đánh cắp thông tin".
Như vậy nếu bạn làm việc trong một tổ chức yêu cầu bảo mật thông tin cao như Ngân hàng, tài chính, hoặc nắm dữ các dữ liệu nhạy cảm, quan trọng của công ty thì Trojan sẽ là kẻ thù không đội trời chung của bạn.
Phải hiểu rõ nguồn lây nhiễm virus, trojan.
Giống như định luật về vật chất: Virus cũng không tự sinh ra hay mất đi, nó chỉ chuyển từ máy tính thiết bị này sang máy tính thiết bị hoặc hệ thống khác.
Khi người dùng tải một file dữ liệu, file cài đặt ... từ trên mạng internet về máy tính của mình. Dù chưa mở, hay chưa cài đặt, thì nguy cơ máy tính bị nhiễm virus cũng là rất cao. Hiện nay, virus đã biến thể thành nhiều loại và nguy hiểm hơn trước, nên người dùng cần chú ý các nguồn tải dữ liệu, phần mềm không rõ nguồn gốc hoặc link tải không đảm bảo.
Những dữ liệu nào cần được bảo vệ
Hầu hết các định dạng dữ liệu trong máy tính và được nhập trên máy tính cần được bảo vệ. Từ các file văn bản (*.doc, *.xls ...) cho tới các file cài đặt (*.exe, *.iso ...). Một loại dữ liệu nữa cũng cần được bảo vệ tuyệt đối đó là các thông tin dữ liệu trên trình duyệt web như thông tin về tài khoản ngân hàng, tài khoản game ...
Khi nào cần cho chạy trình Antivirus.
Người dùng thường chạy chương trình Antivirus mặc định với Windows. Tức là, từ lúc khởi động máy tính cho tới khi tắt máy tính thì chương trình Antivirus đều chạy cùng cùng hệ thống. Tuy nhiên, thay vì như vậy, bạn chỉ nên chạy Antivirus khi thực sự cần thiết như cắm thiết bị bên ngoài (thẻ nhớ, USB ...) vào máy tính, cũng như truy cập vào các website mà bạn chưa từng biết và có nguy cơ nhiễm virus cao. Như vậy, sẽ giảm số lần đọc ổ cứng của Antivirus, máy tính của bạn sẽ chạy nhanh và ổ cứng được nâng cao tuổi thọ hơn.
Chủ động kiểm tra và diệt virus bằng tay thay vì dùng antivirus bảo vệ Real-time. Khi bất kỳ có file dữ liệu mới, người dùng có thể kiểm tra và diệt virus bằng cách thủ công với chính phần mềm antivirus, thay vì bật chế độ kiểm tra Real-time
Tắt trình quét định kỳ hàng ngày và bật chế độ quét tệp tin mới.
Nhiều người cho rằng việc bật chế độ quét định kỳ hàng ngày sẽ giúp máy tính của mình được bảo vệ an toàn hơn. Điều đó là đúng nhưng khi bạn không truy cập internet, hay có bất cứ kết nối nào từ bên ngoài, thì việc để Antivirus chạy ngầm trong hệ thống sẽ làm máy tính của bạn bị chậm đi vì Antivirus thường chiếm số lượng lớn CPU trong máy tính của bạn.
Như vậy, nếu để antivirus ở chế độ quét tập tin mới thì chỉ khi nào trong hệ thống phát hiện có file mới thì chương trình Antivirus sẽ làm việc
Sửa đổi thiết lập mặc định của trình Antivirus
Quét virus khi cắm usb.
Bật antivirus, chế độ bảo vệ truy cập khi vào web hack, crack, nội dung nhạy cảm...
Cập nhật Windows thường xuyên và tắt tưởng lửa bảo vệ, chỉ bật khi cần thiết.
Windows thường hay được cập nhật, tuy nhiên, do tính chất công việc, học tập nên người dùng thường tắt tính năng update của win đi. Để bảo vệ máy tính tốt hơn mà không cần thường xuyên sử dụng Antivirus, các bạn nền update windows thường xuyên. Tường lửa giúp bạn chặn những truy cập trái phép từ bên ngoài, tuy nhiên, chỉ những lúc truy cập internet, kết nối wifi công cộng thì bạn nền bật tường lửa bảo vệ
Trên thị trường hiện có nhiều phần mềm diệt virus có nhiều tính năng ưu việt như Kaspersky, Avira, AVG... những phần mềm này được thiết kế cho nhiều đối tượng sử dụng từ những người không có kiến thức nhiều về máy tính cho đến những chuyên gia. Trong đó, AVG cũng như Avira đều có những phiên bản Free dành cho người dùng không có nhu cầu mua bản quyền sử dụng như AVG Free hay Aivra Free. Kaspersky và các phần mềm diệt virus khác như Norton, Avast ... là những phần mềm thương mại, người dùng cần phải mua bản quyền để có thể sử dụng được trong thời gian dài.