I- Dàn bài của bài văn tự sự
1. Tìm hiểu dàn bài của bài văn tự sự
a.
Đoạn văn chia 3 phần:
b.
- Nội dung kể về ngày sinh nhật và món quà ý nghĩa nhân ngày sinh nhật mà người bạn tặng cho Trang
- Người kể chuyện theo ngôi thứ nhất, xưng “tôi”
- Hoàn cảnh: buổi sáng, tại nhà Trang, nhân ngày sinh nhật
- Nhân vật chính trong câu chuyện là Trang. Bên cạnh đó là các nhân vật như: Trinh, Toàn, Thanh,…
- Diễn biến câu chuyện: Mở đầu câu chuyện kể về sự việc buổi sinh nhật sắp kết thúc mà Trang chưa thấy người bạn thân đến nên có phần sốt ruột. Đỉnh điểm của câu chuyện là Trinh đến với món quà vô cùng độc đáo, được tạo nên bằng tình yêu thương. Bất ngờ của câu chuyện chính là tình huống Trinh đến nhưng không hề báo trước cũng như món quà ý nghĩa mà cả hai người nói chuyện với nhau. Trinh đã nảy ra ý định tặng món quà đó vào đúng dịp sinh nhật Trang nhưng Trang không hề hay biết
- Các yếu tố miêu tả, biểu cảm kết hợp đan xen khiến mạch chuyện trở nên chân thực, hấp dẫn, lôi cuốn người đọc.
c. Câu chuyện được kể theo trình tự thời gian, đan xen những hồi ức, liên tưởng.
II. Luyện tập
Câu 1.
MB: Giới thiệu cô bé bán diêm, hoàn cảnh của cô bé và khung cảnh đêm giao thừa giá rét
TB:
- Lúc đầu do không bán được bao diêm nào nên cô bé không dám về nhà vì sợ bố mắng.
- Những lần quẹt diêm để sưởi ấm (đan xen giữa thực tại và mộng tưởng)
+ Lần 1 quẹt diêm em thấy xuất hiện lò sưởi.
+ Lần 2 là một bàn đầy thức ăn với mùi thơm từ món ngỗng quay.
+ Lần 3 là cây thông Noel.
+ Lần 4 là gặp lại bà và cùng bà bay lên trời.
🡺 Các yếu tố miêu tả, biểu cảm đan xen thể hiện thật sinh động những mộng tưởng, kèm theo đó là dòng cảm nghĩ của nhân vật
Kết bài:
- Cô bé bán diêm chết đói và rét trong đêm giao thừa
- Suy nghĩ của tác giả.
Câu 2.
Mở bài | Thân bài | Kết bài |
- Giới thiệu người bạn mà em muốn kể - Kỉ niệm mà em nhớ về bạn là gì? | - Đó là kỉ niệm gì? | Bày tỏ cảm nghĩ của bản thân về kỉ niệm |
I. DÀN Ý CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
a) - Mở bài (từ đầu cho đến "bày la liệt trên bàn."): cảnh buổi lễ sinh nhật.
- Thân bài (từ "Vui thì vui thật" cho đến "chỉ gật đầu không nói."): món quà sinh nhật của Trinh tặng Trang.
- Kết bài (đoạn còn lại): cảm nghĩ của Trang về món quà sinh nhật.
b) Truyện kể về "món quà sinh nhật" do “tôi” tên là Trang kể ở ngôi thứ nhất.
- Câu chuyện xảy ra ở nhà Trang vào buổi sáng, trong hoàn cảnh bạn bè họp mặt kỉ niệm sinh nhật của Trang.
- Chuyện xảy ra trong đám bạn bè, với ba nhân vật: Thanh, Trinh và Trang. Nhân vật chính là Trinh (Trinh tạo ra sự bất ngờ trong câu chuyện). Mỗi nhân vật mang một tính cách: Trang thì sôi nổi, vội vàng, còn Trinh thì vui vẻ, điềm tĩnh …
- Câu chuyện diễn ra rất thú vị, có sự vui vẻ, nhưng bồn chồn chờ đợi. Điểm đỉnh câu chuyện ở việc chờ đợi Trinh đến và kết thúc khi món quà mừng sinh nhật của Trinh được "trình diện". Câu chuyện kết thúc khi Trang hiểu ý nghĩa món quà sinh nhật mà Trinh tặng cho và hết sức bất ngờ vì nó là dấu ấn một kỉ niệm đẹp của hai người trong vườn cây ổi.
- Các yếu tố miêu tả, biểu cảm đã đưa người ngọc vào một tâm trạng chờ đợi của Trang đối với Trinh để rồi sau đó thấy tấm lòng rất đáng quý của bạn. Yếu tố miêu tả và biểu cảm có tác dụng nâng ý nghĩa món quà sinh nhật lên thành một kỉ niệm, đầy ấn tượng. "Nó không phải là món quà mua vội vàng trên vỉa hè, trong cửa hiệu, chỉ cốt bỏ tiền ra là mua được, mà nó là cả một tấm lòng trân trọng của Trinh; Trinh đã ấp ủ, nâng niu, hằng nghĩ đến suốt bao ngày nay".
c) Trình tự: Hiện tại - Quá khứ - Hiện tại
II. LUYỆN TẬP
Câu 1: Lập dàn ý truyện "Cô bé bán diêm"
- Mở bài: Giới thiệu quanh cảnh đêm giao thừa và gia đình của em bé bán diêm, nhân vật chính trong truyện.
- Thân bài:
+ Em bé bán diêm không bán được diêm nên không dám về nhà vì sợ bố đánh. Em tìm một góc tường ngồi tránh rét, kết quả em vẫn bị gió rét hành hạ.
+ Sau đó em đánh liều quẹt một que diêm để sưởi ấm cho mình. Mỗi lần quẹt một que diêm, em lại thấy một viễn cảnh đẹp đẽ và ấm áp.
+ Ban đầu “em tưởng chừng như đang ngồi trước lò sưởi” hơi ấm của que diêm khiến em “thật dễ chịu”. Thế rồi que diêm vụt tắt, em bé trở lại với hiện tại rét mướt, tê cóng cả chân tay. Tiếp đến que diêm thứ hai, em lại mơ thấy một bàn ăn thịnh soạn “có cả ngỗng quay” . Que diêm tắt, em lại phải đối diện với thực tại của mình. Em lại quẹt que diêm thứ ba, em thấy hiện ra một cây thông Nô-en “ trang trí lỗng lẫy” với “hàng ngàn ngọn nến sáng rực”. Nhưng rồi ngọn nến cũng tắt bay về trời. Que diêm thứ tư được đốt lên, em “nhìn thấy rõ ràng bà em đang mỉm cười với em”.
+ Cuối cùng, em quẹt những que diêm còn lại, níu lấy bà bay lên.
- Kết bài:
+ Nhân vật đã chết rét dưới lớp tuyết lạnh.
+ Truyện Cô bé bán diêm đã làm em xúc động vì cuộc đời đói khổ, nhọc nhằn của một em gái nhỏ. Nghĩ đến cảnh sống của em hiện nay được gia đình thương yêu đùm bọc, em hiểu mình thật là hạnh phúc.
Câu 2: Lập dàn ý cho đề bài: "Hãy kể về một kỉ niệm với người bạn tuổi thơ khiến em xúc động và nhớ mãi"
a. Mở bài
Giới thiệu bạn mình là ai?
Giới thiệu về kỉ niệm với người bạn đó khiến mình xúc động nhất?
b. Thân bài
Kể về kỉ niệm đó:
Xảy ra ở đâu? Lúc nào? Với những ai?
Sự việc chính và các chi tiết.
Điều gì khiến em xúc động? Xúc động như thế nào?
c. Kết bài
Em suy nghĩ gì về kỉ niệm đó?
Suy nghĩ của em về người bạn đó.
- Soạn bài Hai cây phong
- Soạn bài Nói quá
I. Dàn ý của bài văn tự sự
1. Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự sự
Câu 1 (trang 94 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
- Mở bài (từ đầu… bày la liệt trên bàn): quang cảnh chung của buổi lễ sinh nhật.
- Thân bài (tiếp … chỉ gật đầu không nói) : món quà sinh nhật độc đáo của người bạn.
- Kết bài (còn lại): cảm nghĩ của Trang về món quà sinh nhật.
Câu 2 (trang 94 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
- Bài văn kể về sinh nhật của Trang và món quà độc đáo của người bạn. Trang là người kể chuyện và kể ở ngôi thứ nhất.
- Câu chuyện xảy ra ở nhà Trang, trong bữa tiệc sinh nhật của Trang.
- Chuyện xảy ra với Trang - nhân vật chính, ngoài ra còn có các nhân vật khác là Trinh, Thanh và các bạn khác. Tính cách của các nhân vật là:
+ Trang: hồn nhiên, nôn nóng
+ Trinh: kín đáo, đằm thắm, sâu sắc
+ Thanh: nhanh nhẹn, tinh ý
- Câu chuyện đã xảy ra: bắt đầu từ buổi sinh nhật, từ chuyện Trinh mãi chưa tới khiến Trang trách móc và lo lắng. Đỉnh điểm của câu chuyện ở việc Trinh đến mang theo món quà độc đáo, và Trang nhận ra “âm mưu” mà Trinh từng nói. Sự bất ngờ nằm ở kỉ niệm đẹp của Trang và Trinh trong vườn ổi.
- Các yếu tố miêu tả và biểu cảm:
+ Yếu tố miêu tả: suốt cả buổi sáng, nhà tôi tấp nập kẻ ra người vào; các bạn ngồi chật ních cả nhà; Trinh đang tươi cười; Trinh lom khom; Trinh vẫn lặng lẽ cười, chỉ gật đầu không nói
→ Tác dụng: hình dung ra buổi sinh nhật và tình bạn thắm thiết giuwaxTrang và Trinh
+ Yếu tố biểu cảm: tôi vẫn cứ bồn chồn không yên; bắt đầu lo; tủi thân và giận Trinh; giận mình quá; cảm ơn Trinh quá; quý giá làm sao
→ Tác dụng: Bộc lộ tình cảm bạn bè gắn bó, thắm thiết và sâu sắc
Câu 3 (trang 94 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
Những nội dung trên được kể theo trình tự thời gian:
2. Dàn ý của một bài văn tự sự
LUYỆN TẬP
Câu 1 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
a. Mở bài
Giới thiệu quang cảnh đêm giao thừa và gia cảnh của cô bé bán diêm
b. Thân bài
- Cảnh giá rét của đêm và cảnh ngộ đáng thương.
- 4 lần quẹt diêm:
+ Lần thứ nhất hiện ra một cái lò sưởi.
+ Lần thứ hai là bàn ăn thịnh soạn.
+ Lần thứ ba thấy một cây thông Nô-en.
+ Lần thứ tư được gặp người bà hiền hậu.
+ Lần thứ 5 được cùng bà bay lên cao mãi
- Kết quả: mọi thứ hiện ra khi quẹt diêm đều là ảo ảnh.
- Các yếu tố miêu tả và biểu cảm được đan xen, mỗi lần quẹt diêm đều là ảo ảnh và cảm giác.
c. Kết bài:
Kết cục cô bé đã chết vì lạnh và đói, nhưng không ai biết về những điều kì diệu mà cô bé đã thấy.
Câu 2 (trang 95 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
a. Mở bài:
Giới thiệu khái quát về người bạn và kỉ niệm với người bạn khiến em xúc động và nhớ mãi
b. Thân bài
- Kỉ niệm đó xảy ra lúc nào, ở đâu và với những ai?
- Quá trình xảy ra như thế nào: các sự việc chính và chi tiết từ khi bắt đầu, đỉnh điểm và kết thúc.
- Điều khiến em xúc động nhất là gì? Xúc động như thế nào?
c. Kết bài
Suy nghĩ, cảm xúc của em về kỉ niệm đó.
--------------------HẾT-------------------
Hơn nữa, Thuyết minh về cây bút bi là một bài học quan trọng trong chương trình Ngữ Văn 8 mà các em cần phải đặc biệt lưu tâm.
Bên cạnh nội dung đã học, các em cần chuẩn bị bài học sắp tới với phần Kể lại một việc em đã khiến bố mẹ vui lòng để nắm vững những kiến thức Ngữ Văn 8 của mình.