Ông cha ta có câu: "phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam". Quả đúng như vậy, dù có học, giao tiếp bằng Tiếng Việt cả chục năm nhưng cũng không ai có thể tự tin rằng biết hết tất cả từ vựng tiếng Việt. Điển hình cho ví dụ này chính là cụm từ "Sắp xếp hay sắp xếp".
Nếu như từ "sắp" đã quá rõ về mặt ngữ nghĩa, là động từ thể hiện việc đặt, xếp một người, vật vào đúng chỗ, theo hàng lối thì 2 từ "sếp" và "xếp" lại khác nhau. Cụ thể:
* Xếp là gì?
Xếp là động từ thể hiện việc đặt từng cái một theo đúng hàng lối, vị trí hoặc đặt sự vật, hiện tượng đặt một vị trí trong hệ thống phân loại, đánh giá.
Ví dụ:
- Cô ấy đang sắp xếp, chuẩn bị hành lý cho chuyến công tác ngày mai.
- Xếp lại đống sách vở trên bàn.
- Anh ấy xếp loại học lực khá
- Trong công ty, anh ấy được xếp vào hàng ngũ lãnh đạo
Ở phạm vi hẹp, xếp cũng thể hiện hành động gác lại, đặt lại một việc vào một chỗ nào đó, tạm thời không quan tâm, không chú ý đến.
Ví dụ:
- Tạm thời xếp việc này sang một bên
- Đó là một chàng trai có ý chí quật cường. Vì nghĩa lớn mà xếp lại việc học hành lên đường đánh giặc.
Với ý nghĩa là danh từ, xếp dùng để diễn tả một tập hợp những sự vật, hiện tượng có tính chất tương tự nhau, được xếp chồng lên nhau.
Ví dụ: Một xếp giấy, xếp quần áo,..
* Sếp là gì?
Từ điển tiếng Việt định nghĩa "sếp" là danh từ chỉ những người cai quản, chỉ huy, lãnh đạo trong một công ty, tổ chức, xí nghiệp.
Ví dụ:
- Anh ấy là sếp lớn trong công ty
- Cô ấy vừa đi công tác với sếp 1 tuần.
Khi ghép nghĩa của từ "sắp" với các từ "xếp" và "sếp" thì rõ ràng "sắp xếp" là từ Đúng chỉnh tả và "sắp sếp" là từ Sai.
Một số cách viết tương tự như "xắp xếp", "sắp sếp", xắp sếp cũng là những từ viết Sai của từ "Sắp xếp" do người viết nhầm lẫn giữa các âm "s" và "x", cần phải sửa lại cho đúng.
"Sắp xếp" là động từ thể hiện việc sắp, đặt một sự vật, hiện tượng theo cách hợp lý nhất.
Ví dụ:
- Sắp xếp thời gian
- Sắp xếp công việc
- Sắp xếp lịch trình công tác, làm việc
Với những phân tích trên đây, có thể khẳng định, sắp xếp là từ viết đúng chính tả, các từ còn lại như xắp xếp, sắp sếp, xắp sếp đều là cách viết sai khi người viết nhầm lẫn cách sử dụng của từ "s" và "x" dẫn đến viết sai chính tả.
Trên đây là chi tiết cách phân biệt sắp xếp hay sắp sếp và các ví dụ cụ thể. Thông qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về ý nghĩa của từ và biết cách sử dụng từ đồng âm một cách chính xác, đúng chỉnh tả.
Tương tự, suýt nữa hay xuýt nữa cũng là những cụm từ dễ gây nhầm lẫn khi giao tiếp bằng văn nói, văn viết trong đời sống hàng ngày. Bạn cần phân tích để biết từ đúng và áp dụng vào các tình huống giao tiếp sau này.