Có thể nói, App Store đã trở nên phổ biến hơn nhờ hệ sinh thái của Apple. Trước khi iPhone xuất hiện, việc mua phần mềm kỹ thuật số thường có nhiều thử nghiệm như gửi thanh toán của bạn tới trang web của nhà phát triển, chờ license key (mã bản quyền) gửi tới email và đàm phán hoàn lại tiền.
Giải ngố về MacPorts, cách thức hoạt động, cài đặt và sử dụng MacPorts
Nhiều người dùng thường nghĩ rằng phần mềm miễn phí và phần mềm mã nguồn mở (FOSS) trên Mac là rất hiếm. Tuy nhiên trong thực tế, Mac là máy chủ lưu trữ nhiều công cụ miễn phí tốt nhất.
MacPorts là gì?
MacPorts là gói hệ thống dành cho Mac, tương tự như chức năng và sử dụng hệ thống Red Hat Package Management (RPM) và Advanced Package Tool (APT), cài đặt các gói DEB trên Linux. Trong thực tế thì MacPorts “có nguồn gốc” từ hệ thống Ports của FreeBSD.
Có thể bạn chưa biết Darwin hình thành nên “phần cốt lõi” của Mac OS X. Ngay cả macOS ngày nay cũng có nền tảng vững chắc dựa trên UNIX. Điều này cho phép các nhà phát triển dễ dàng tạo ra một “cổng” (port) các ứng dụng phần mềm miễn phí chạy trên Mac.
MacPorts là bộ sưu tập các phần mềm đó, cũng như các ứng dụng hoạt động trong “store” hoặc trình cài đặt. Trong thế giới FreeBSD, hệ thống cổng hỗ trợ người dùng biên dịch phần mềm từ nguồn:
1. Trước tiên bạn truy cập bộ sưu tập cổng, là số lượng lớn các cấu hình mô tả ứng dụng và cách xây dựng các ứng dụng, được lưu trữ trong thư mục “/usr/ports” với mỗi cổng có một thư mục con.
2. Sau đó điều hướng đến thư mục của ứng dụng và sử dụng lệnh “make install”. Makefile xây dựng ứng dụng từ đầu: tải mã nguồn, biên dịch và cấu hình ứng dụng.
Trong ví dụ dưới đây bạn có thể nhìn thấy nội dung của cổng máy nghe nhạc Amarok của KDE. Thậm chí bạn có thể xây dựng lại toàn bộ hệ thống từ nguồn bằng lệnh “make world”.
MacPorts thực hiện theo mô hình này. Khi bạn lựa chọn một ứng dụng, hệ thống sẽ tải, biên dịch và cài đặt ứng dụng đó trên Mac.
Loại cổng nào có sẵn?
Kho lưu trữ MacPorts chứa đầy đủ các ứng dụng mã nguồn mở tương tự mà bạn tìm thấy trên Linux và các hệ điều hành liên quan. Nếu đã quá quen thuộc với Linux, bạn có nhiều cơ hội để sử dụng các ứng dụng yêu thích trong số hơn 19.000 ứng dụng có sẵn, nhưng thay vì cài đặt các ứng dụng và duy trì Unix, các ứng dụng này được tích hợp độc đáo trên macOS.
Bạn có thể tìm thấy một số ứng dụng hữu ích như trình soạn thảo văn bản Emacs và VIM và một số ứng dụng miễn phí khác.
Nếu đang tìm kiếm một chương trình cụ thể, bạn có thể thử duyệt qua link ở trên hoặc sử dụng lệnh “port search”. Một số phần mềm có sẵn bao gồm:
- Máy chủ: Máy chủ FOSS chuẩn bao gồm AMP (web server Apache, MySQL/Maria database server và PHP/Python), SSH, SAMBA và máy chủ BIND DNS.
- Phần mềm GNOME/KDE: Nếu là người dùng Linux, bạn có thể lựa chọn các cổng từ cổng 325 GNOME đến cổng 274 KDE, đảm bảo bạn không bị bỏ lỡ bất cứ phần mềm nào, từ GnuCash của GNOME đến Amarok của KDE.Trên các máy tính khác còn bao gồm cả XFCE và NextStep.
- Xử lý văn bản: Nếu đang viết code hoặc chỉ muốn trải nghiệm làm việc trong văn bản thuần túy (plain text), bạn sẽ được bảo vệ an toàn. Các trình soạn thảo văn bản như Emacs và VIM có sẵn cho người dùng , trong khi các ứng dụng và hệ thống như Multimarkdown, DocBook và LaTeX hỗ trợ xuất bản code theo một định dạng.
- Ngôn ngữ lập trình: Bao gồm các ngôn ngữ lập trình chuẩn như Python, PHP, Ruby cũng như các ngôn ngữ lập trình mới hơn hoặc chuyên ngành hơn như CoffeeScript, Lua và Kotlin. Các công cụ khác như môi trường phát triển (ví dụ: Qt Creator dành cho Mac) và trình biên dịch (gcc) cũng có sẵn.
Cài đặt và thiết lập MacPorts
Vì MacPorts biên dịch phần mềm trên Mac, cho nên bạn phải cần đến một số công cụ phát triển. Nhiệm vụ đầu tiên bạn cần làm là cài đặt Xcode, ứng dụng có sẵn trong App Store.
Tải Xcode về máy và cài đặt tại đây : Download Apple Xcode for Mac
Tiếp theo mở ứng dụng Terminal và nhập lệnh dưới đây, trên màn hình sẽ hiển thị hộp thoại để bạn tải về và cài đặt các công cụ dòng lệnh của Xcode:
xcode-select -install
Tải front-end MacPorts cũng đơn giản như tải xuống ứng dụng dành cho phiên bản macOS từ trang cài đặt : Download MacPorts
Front-end MacPorts được hiển thị dưới dạng file PKG, vì vậy bạn sẽ nhìn thấy cửa sổ thuật sĩ quen thuộc xuất hiện. hướng dẫn bạn cài đặt. Chỉ cần click chọn Continue trên các cửa sổ vì đơn giản là không có tùy chọn nào để bạn thiết lập cả.
Sau khi cài đặt xong bạn sẽ không nhìn thấy điều gì bất thường hiện diện trong thư mục Applications giống chương trình Mac trung bình. Ứng dụng tìm kiếm cổng là một chương trình dòng lệnh, vì thế bạn phải kích hoạt Terminal (hoặc ứng dụng Terminal yêu thích trên Mac) để bắt đầu.
Đầu tiên là cập nhật bộ sưu tập các cổng (các mô tả ứng dụng có sẵn):
sudo port selfupdate
Cài đặt cổng đầu tiên
Sau khi cập nhật xong, bạn có thể bắt đầu tìm kiếm các ứng dụng để cài đặt. Trên cửa sổ Terminal, bạn có thể tìm kiếm từ khóa với các lệnh tìm kiếm cổng. Giả sử nếu muốn tìm kiếm trình quản lý file, bạn có thể tìm kiếm các ứng dụng tương tự trên App Store hoặc sử dụng lệnh dưới đây:
port search 'file manager'
Trên danh sách kết quả, bạn tìm và chọn Krusader. Công cụ siêu tiện ích dành cho Linux được bổ sung thêm các chức năng khác như đồng bộ hóa file và quản lý các file lưu trữ. Để cài đặt Krusade, bạn chạy lệnh dưới đây:
sudo port install krusader
Tất nhiên vì đang chạy lệnh “sudo”, vì vậy bạn sẽ phải nhập mật khẩu Admin. Quá trình cài đặt sẽ mất một khoảng thời gian .
Trước khi rời mắt khỏi màn hình, bạn nên dành ra một chút thời gian để kiểm tra việc tải và xây dựng ứng dụng tự động.
1. Trước hết MacPorts xác định theo thứ tự các cổng nào nên cài đặt dựa trên các phụ thuộc của các cổng.
2. Đối với mỗi cổng, MacPorts sẽ tải về lưu trữ mã nguồn của nó từ máy chủ.
3. MacPorts cũng sẽ xác minh rằng mỗi cổng có một quyền bằng cách so sánh checksum của kho lưu trữ với mô tả cổng.
4. Sau đó, giải nén mã nguồn của cổng.
5. Nếu có script cấu hình chạy trước khi xây dựng ứng dụng, thực hiện theo các bước tiếp theo.
6. Xây dựng phần mềm liên quan đến việc biên dịch tất cả các mã nguồn vào một thứ gì đó mà Mac có thể thực hiện.
7. Sau khi đã xây dựng xong, kết quả mã thực thi nằm trong thư mục thuộc tính của nó, sau đó đăng ký ứng dụng với hệ thống.
8. Cuối cùng MacPorts sẽ làm sạch tất cả các mã nguồn.
Lúc này bạn sẽ nhìn thấy một thư mục con có chứa ứng dụng của bạn nằm trong thư mục Applications có tên là MacPorts . Trong ví dụ này thư mục con có tên là KDE4, chứa ứng dụng Krusader. Kéo thư mục này vào Dock giống như thư mục các ứng dụng khác và bạn có thể mở ứng dụng bằng Spotlight.
Cập nhật và xóa các cổng
Để cập nhật bộ sưu tập các cổng, bạn sử dụng lệnh đầu tiên mà Taimienphi.vn đề cập ở trên, lệnh này cũng cập nhật ứng dụng MacPorts:
sudo port selfupdate
Tiếp theo bạn có thể liệt kê các cổng đã lỗi thời bằng cách sử dụng lệnh:
port outdated
Để nâng cấp các cổng, bạn sử dụng lệnh:
sudo port upgrade
Để nâng cấp các lệnh con (subcommand) thực hiện các bước tương tự như cài đặt, ngoại trừ nó sẽ ghi đè lên các phiên bản cũ.
Nếu bạn thử cài đặt một ứng dụng nào đó nhưng bị hỏng và bạn muốn xóa ứng dụng đó đi, sử dụng lệnh gỡ bỏ cài đặt dưới đây:
sudo port uninstall pallet
Giải ngố về MacPorts, cách thức hoạt động, cài đặt và sử dụng MacPorts
Lưu ý, trong lệnh trên là gỡ bỏ cài đặt pallet, bạn có thể thay thế pallet bằng tên ứng dụng mà bạn muốn gỡ bỏ cài đặt.
Dự án MacPorts là giải pháp tuyệt vời cung cấp các phần mềm mã nguồn mở. Bạn có toàn quyền truy cập tất cả các mã, trong một định dạng nhất định để cài đặt và duy trì ứng dụng.
Hy vọng sau phần giải ngố về MacPorts, cách thức hoạt động, cài đặt và sử dụng MacPorts, bạn sẽ không còn suy nghĩ về phần mềm miễn phí và phần mềm mã nguồn mở (FOSS) trên Mac là hiếm nữa.