Đề bài: Từ những câu hát than thân, liên hệ với bài thơ Bánh trôi nước để thấy cảnh ngộ và thân phận người phụ nữ phong kiến xưa
Từ những câu hát than thân, liên hệ với bài thơ Bánh trôi nước để thấy cảnh ngộ và thân phận người phụ nữ phong kiến xưa
1. Mở bài
Những người phụ nữ trong xã hội phong kiến phải chịu nhiều bất công, ngang trái. Điều đó được thể hiện rõ qua những bài ca dao than thân và qua thơ Hồ Xuân Hương, tiêu biểu là bài "Bánh trôi nước"
2. Thân bài
* Những người phụ nữ vốn xinh đẹp về ngoại hình và trong sạch trong phẩm giá:
+ Như tấm lụa đào mềm mại, duyên dáng
+ Như hạt mưa sa, giếng nước trong lành, tươi mát...(Còn tiếp)
>> Xem chi tiết Dàn ý Từ những câu hát than thân, liên hệ với bài thơ Bánh trôi nước để thấy cảnh ngộ và thân phận người phụ nữ phong kiến xưa tại đây.
Văn học Việt Nam luôn chứa đựng những giá trị nhân văn cao cả. Trong bất kỳ nền văn học nào cũng đều đề cập đến số phận con người và niềm cảm thông sâu sắc trước những cuộc đời ngang trái bất hạnh. Văn học dân gian và văn học trung đại cũng không nằm ngoài khuynh hướng đó. Số phận của những người phụ nữ trong xã hội phong kiến phải chịu nhiều bất công, ngang trái. Điều đó được thể hiện rõ qua những bài ca dao than thân và qua thơ Hồ Xuân Hương, tiêu biểu là bài "Bánh trôi nước".
Những người phụ nữ vốn xinh đẹp về ngoại hình và trong sạch trong phẩm giá. Bởi vậy mà họ đước ví như "tấm lụa đào", mềm mại, duyên dáng, nữ tính:
" Thân em như tấm lụa đào".
Hay như những giọt nước tinh khiết, trong lành của bầu trời:
"Thân em như hạt mưa sa"
" Thân em như giếng nước trong"
Dường như hiểu được nỗi đau của người phụ nữ, cũng như là một người phụ nữ trong xã hội đó, Hồ Xuân Hương cũng đã cất lên tiếng lòng đầy kiêu hãnh mà cũng vô cùng xót xa:
" Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non"
Cụm từ "thân em" một lần nữa được lặp lại như một sự tự ý thức về bản thân của mình. Họ cũng có vẻ đẹp xinh xắn, đáng yêu "vừa trắng lại vừa tròn", một vẻ đẹp vô cùng dễ chịu khiến bao kẻ đắm say, bao người mong đợi. Cụm từ "thân em" được các tác giả sử dụng như một tiếng lòng của bao người phụ nữ xưa khi thổn thức, ngậm ngùi nghĩ về thân phận mình. Hai tiếng "thân em" vang lên nghe sao xót xa mà tủi hờn đến vậy.
Không chỉ nhìn thấy được những vẻ đẹp sắc hương về ngoại hình của người phụ nữ mà các tác giả dân gian xưa và Hồ Quỳnh Hương đều thấu hiểu được cả những nhân cách tốt đẹp bên trong họ. Những người phụ nữ ấy luôn rất mực thủy chung, trong sạch, họ chịu thương chịu khó, chẳng quản ngại mưa nắng vất vả vẫn hay làm hay làm. Họ như những nàng Kiều xinh đẹp tài năng, như nàng Vũ Nương thủy chung, vẹn toàn lo lắng. Như Kiều Nguyệt Nga hiền lành, hiếu thảo. Cuộc đời họ cứ "nổi", "chìm" long đong, lận đận. Tuy giữa chốn hiểm ác, tàn nhẫn và vất vả đau thương sống họ giữ cho mình phẩm hạnh và cốt cách thanh cao, trong trắng "Mà em vẫn giữ tấm lòng son". Họ vẫn rạng ngời nhưng phẩm chất cao quý, đó là lòng yêu thương, là sự thủy chung, son sắt, là tấm lòng hiếu thảo, là lòng vị tha và khát khao yêu thương, khát khao hạnh phúc. Họ vẫn tìm thấy niềm vui từ những điều bình dị và những ước muốn hạnh phúc lứa đôi xinh đẹp, đáng quý đáng yêu:
" Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm cho chàng sang chơi".
Họ thật đáng được trân trọng và yêu thương, bởi họ xứng đáng có được điều đó, bởi họ đã hi sinh thật nhiều cho cuộc sống, cho gia đình. Nhưng số phận nghiệt ngã hay dòng đời xô đẩy, bao bất công khiến thân phận người phụ nữ chìm nổi, vô định. Xã hội phong kiến "trọng nam khinh nữ", xã hội mà "cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy", "trai năm thê bảy thiếp, gái chuyên chính một chồng" ấy không cho họ có quyền lựa chọn hạnh phúc cho riêng mình. Thân phận bèo bọt, rẻ rúng giữa cuộc đời. Là tấm lụa mà phất phơ giữa chợ, là nước giếng kẻ lấy lâu mặt, kẻ rửa chân, là trái bần gió dập sóng dồi chẳng biết rồi sẽ ra sao. Phó mặc cho số phận bi thương, họ bị vùi dập, hạnh phúc của họ được định đoạt bởi người khác, thật nghiệt ngã. Hồ Xuân Hương cũng đau đớn khôn nguôi trước thực tại gian truân của cuộc đời người con gái mà viết nên:
"Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn"
Vốn dĩ hồng nhan truân chuyên, số phận nàng cũng như bao người phụ nữ cùng thời "bảy nổi ba chìm" trôi nổi giữa cuộc đời sóng gió. Câu thơ gợi lên bao khó khăn, vất vả, bao nghiệt ngã đắng cây của họ, thật xót xa, ngậm ngùi, như một lời than trách cho số phận bèo bọt, nhỏ bé giữa dòng đời. Phụ nữ xưa đâu có quyền quyết định được số phận mình, sướng vui buồn khổ đều do tay kẻ khác ban phát. Có nỗi đau nào hơn khi chính cuộc đời mình phụ thuộc vào kẻ khác, đặc biệt khi lỡ sa vào tay những kẻ tàn ác, nhẫn tâm. Cuộc đời họ cứ "nổi", chìm" lòng đong, lận đận.
Văn học dân gian và văn học trung đại tuy khoảng cách thời gian khác nhau, song tấm lòng tha thiết, cảm thông với kiếp người phụ nữ vẫn vang lên nghẹn ngào khôn xiết. Những số phận mong manh, hẩm hiu giữa cuộc đời song vẫn ánh lên những phẩm chất sáng ngời của người phụ nữ Việt.
Thơ văn dân tộc luôn là nơi còn người bày tỏ những nỗi lòng. Những bài ca dao than thân và bài thơ "Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương là những nốt nhạc cất lên tiếng ca về tinh thần nhân đạo sâu sắc, để lại cho đời bao vần thơ đẹp mà dạt dào xúc cảm.
---------------------HẾT---------------------
Sau khi tìm hiểu nội dung bài Từ những câu hát than thân, liên hệ với bài thơ Bánh trôi nước để thấy cảnh ngộ và thân phận người phụ nữ phong kiến xưa, các em có thể tự củng cố kiến thức thông qua việc tham khảo: Phân tích những nét tương đồng giữa những câu hát than thân và bài thơ Bánh trôi nước, Phân tích những câu Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa, Cảm nhận của em về bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương, Thân phận người phụ nữ trong xã hội cũ qua một số bài ca dao than thân.