1. Cho các từ ngữ sau: "sắc màu", "lần đầu", "bao giờ", "chồi xanh", "lời ca", "chúng em". Em chọn từ ngữ nào để điền vào những chỗ trống? Giải thích vì sao em lại chọn như vậy.
Sáng ra trời rộng đến đâu
Trời xanh như mới.... biết xanh
Tiếng chim lay động lá cành
Tiếng chim đánh thức...dậy cùng.
(Định Hải)
Trả lời:
Sáng ra trời rộng đến đâu
Trời xanh như mới lần đầu biết xanh
Tiếng chim lay động lá cành
Tiếng chim đánh thức chồi xanh dậy cùng.
Em chọn từ "lần đầu" và "chồi xanh" vì nội dung của bài thơ đang miêu tả bức tranh thiên nhiên mùa xuân căng tràn sức sống.
2. Trong mỗi dòng thơ lục bát, việc sắp xếp các tiếng có thanh bằng (tiếng không dấu và dấu huyền; kí hiệu là B) và các tiếng có thanh trắc (tiếng có dấu hỏi, ngã, sắc, nặng; kí hiệu là T) phải theo quy tắc. Em hãy chép lại các dòng thơ trong ô bên cạnh vào vở và điền kí hiệu B hoặc T dưới mỗi tiếng để tìm hiểu quy tắc đó.
Con về thăm mẹ chiều đông
B B B T B B
Bếp chưa lên khói, mẹ không có nhà
Mình con thơ thẩn vào ra
Trời đang yên vậy bỗng òa mưa rơi.
(Đinh Nam Khương)
Trả lời:
3. Dựa vào kết quả của bài tập b, hãy kẻ bảng bên cạnh vào vở và điền các kí hiệu B, T, BV (thanh bằng, gieo vần) vào các tiếng ở vị trí 2, 4, 6, 8 trong mô hình câu thơ lục bát bên cạnh (Các tiếng ở vị trí 1, 3, 5, 7 không bắt buộc phải tuân theo luật bằng trắc).
Trả lời:
1. Ghi vào vở dòng bát sao cho phù hợp nội dung, vần, nhịp và luật bằng trắc.
a) Con đường rợp bóng cây xanh
b) Phượng đang thắp lửa sân trường
c) Tre xanh từ những thuở nào
d) Bàn tay mẹ dịu dàng sao
(Học sinh có thể tự viết theo khả năng của bản thân)
Gợi ý:
a) Con đường rợp bóng cây xanh
Chim kêu tíu tít rộn ràng làm sao!
b) Phượng đang thắp lửa sân trường,
Bao hoài niệm cũ còn vương chốn này.
c) Tre xanh từ những thuở nào,
Cành cây, chiếc lá hao hao thân gầy.
d) Bàn tay mẹ dịu dàng sao
Nâng niu, chăm chút biết bao tháng ngày.
2. Viết một bài thơ lục bát
(Học sinh có thể tự viết theo khả năng của bản thân)
Gợi ý:
Nhớ mẹ
Xa nhà ngót nghét chục năm
Con quên sao được món cà dầm tương
Thương bầm đã mấy nắng sương
Nơi xa chỉ biết gọi thầm "Mẹ ơi!".
(Phạm Thị Nam Phương)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Để làm được một bài thơ lục bát hay, em cần xác định được chủ đề mà mình cần hướng đến. Sau đó, chọn ra từ ngữ thích hợp để thể hiện hình ảnh mà em muốn viết. Ngoài ra, các em cũng cần chú ý đến luật bằng trắc, cách gieo vần để bài thơ trở nên uyển chuyển, nhịp nhàng.
Tham khảo thêm nhiều bài soạn văn mẫu lớp 6:
- Soạn bài Thực hành đọc hiểu: Ca dao Việt Nam
- Soạn văn Thực hành tiếng Việt bài 2
- Soạn bài Nói và nghe: Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ
- Soạn bài Tự đánh giá bài 2