Soạn bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh trang 63 SGK Ngữ văn 9 tập 1
Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu ... đó là triệu bất thường): thói ăn chơi xa xỉ vô độ của chúa.
- Phần 2 (còn lại): Sự nhũng nhiễu của bọn quan lại.
Đọc hiểu văn bản:
Câu 1 (trang 63 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Thói ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh và các quan hầu cận được miêu tả:
+ Xây dựng đền đài liên miên và thói ngao du vét sản vật quý của dân.
+ Bọn nội thần bày trò lố lăng, tốn kém : giải trò mua bán, bài trí dàn nhạc khắp nơi.
- Lời văn tác giả mang giọng khách quan, không cần thể hiện quá nhiều, những sự việc kể lại đã đủ bóc trần bản chất xã hội, đủ để tỏ nhìn nhận thái độ của tác giả.
- Lời kết thúc “...kẻ thức giả biết đó là triệu bất thường” là lời dự báo về một thảm họa ắt sẽ xảy ra khi xã hội hỗn loạn như thế này.
Câu 2 (trang 63 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Bọn quan lại nhũng nhiễu dân bằng thủ đoạn vừa ăn cắp vừa la làng. Người dân như bị cướp tới hai lần, bằng không thì phải tự tay hủy của quý của mình.
- Ý nghĩa đoạn cuối: Là minh chứng giúp tăng sức thuyết phục cho những chi tiết thực đã ghi chép và bộc lộ thái độ bất bình, phê phán của tác giả.
Câu 3 (trang 63 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Sự khác biệt giữa truyện và tùy bút:
- Truyện: có cốt truyện cụ thể, có thể là thật và tưởng tượng, có xây dựng nhân vật với ngoại hình, tính cách, tâm lí...
- Tùy bút: ghi chép tùy hứng, có khi tản mạn những sự việc có thật, không theo một cốt truyện nào.
LUYỆN TẬP
Câu 1 (trang 63 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1): Căn cứ vào bài...
Hiện thực nước ta dưới thời vua Lê – chúa Trịnh cuối thế kỉ XIII là thời kì chế độ phong kiến mục rỗng, thối nát. Vua chúa, quan lại lo ăn chơi hưởng lạc, cướp trắng trợn của cải dân chúng, không chăm lo đến kinh tế, không màng việc nước thế sự. Đời sống nhân dân loạn lạc đói kém, cơ cực vô cùng.
- Soạn bài Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự
- Soạn bài Hoàng Lê nhất thống chí
- Soạn bài Cảnh ngày xuân
Bố cục:
- Phần 1: Từ đầu... triệu bất tường: Cuộc sống xa hoa hưởng lạc của Thịnh Vương (Trịnh Sâm)
- Phần 2: Còn lại: Lũ quan thừa gió bẻ măng chiếm đoạt tài sản của nhân dân
Tóm tắt:
Khoảng năm Giáp Ngọ, trong nước có chúa Trịnh Sâm thích chơi đèn đuốc,thường ngự ở các ly cung. Xây dựng đình đài liên miên. Nhân việc đó, nội quan đều mạc quần áo đàn bà, cải trang để bán một số đồ vật kiếm tiền. Có lúc cho bọn nhạc công ngồi trên gác chuông chùa Trấn Quốc và chơi vài bài. Mỗi khi tìm thấy những loài trân cầm dị thú, Chúa đều thu hết. Bọn quan lại thấy thế bèn mượn gió bẻ măng, hù doạ nhân dân. Hễ thấy nhà giàu nào có cây cảnh hay đồ vật đẹp nào đều quy cho vào tội phụng thủ, người ta phải van xin chí chết mới được tha. Nhà tác giả cũng có trồng một cây lê và hai cây lựu nở hoa rất đẹp nhưng cũng phải chặt đi vì cớ ấy.
Soạn bài:
Câu 1 (trang 63 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Thói ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh và quan lại:
+ Thích chơi đèn đuốc, ngự các li cung.
+ Xây dựng đền đài liên miên.
+ Thuyền ngự đến đâu, mua bán đến đấy.
+ Trân cầm dị thú, cổ mộc quái thạch, chậu hoa cây cảnh Chúa đều thu lấy không thiếu thứ gì.
+ Trong phủ điểm xuyết bày vẽ các hình núi non bộ.
+ Chim kêu vượn hót ran khắp bốn bề.
- Lời văn ghi chép lại sự thật, những điều tác giả trông thấy.
- Kết thúc tác giả nói “kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường” hàm ý phê phá thói ăn chơi sa đọa, trác táng, trên mồ hôi công sức của Chúa Trịnh. Qua đó cảnh bảo một sự sụp đổ sớm muộn của triều đại.
Câu 2 (trang 63 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Bọn quan lại nhũng nhiễu nhân dân bằng hính thức
- Dò xem nhà nào có chậu hoa cây cảnh, chim tốt khướu hay thì biên hai chữ “phụng thủ”- Đêm đến sai lính lấy phăng đi rồi buộc cho tội đem giấu vật cung phụng để dọa lấy tiền.
- Hòn đá hoặc cây cối gì quá lớn đều phải phá ngay đi.
- Đoạn cuối tác giả đưa ra dẫn chứng về chính nhà mình để làm tăng sức thuyết phục của văn bản.
Câu 3 (trang 63 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
- Tuỳ bút là thể văn dùng để ghi chép những con người và sự việc cụ thể, có thực, qua đó người viết chú trọng bộc lộ thái độ, cảm xúc, suy tư, nhận thức đánh giá của mình về con người và cuộc sống. Truyện là thể văn phản ánh hiện thực qua bức tranh mở rộng của đời sống qua các sự kiện, biến cố xảy ra trong cuộc đời con người.
- Truyện thường phải có cốt truyện và nhân vật; cốt truyện được trình bày có mở đầu, diễn biến, kết thúc; nhân vật được xây dựng có đặc điểm ngoại hình, chi tiết miêu tả nội tâm, diễn biến tâm lí,… Tuỳ bút là sự ghi chép tuỳ hứng, có khi tản mạn, không theo một cốt truyện nào mà chủ yếu nhằm bộc lộ tình cảm, thái độ của tác giả.
LUYỆN TẬP
Câu 1 (trang 63 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Đất nước ta vào thời vua Lê - chúa Trịnh cuối thế kỉ XVIII rơi vào tình cảnh vô cùng hỗn độn, lũng loạn. Vua chúa thì ăn chơi hưởng lạc, sống cuộc sống xa hoa. Trong phủ Chúa thì đầy những loại chim quý, thú lạ, cây cổ thụ,... đủ thứ. Người đứng đầu triều đình không chăm lo triều chính, bỏ mặc nhân dân, bọn quan lại ỷ vào điều đó mà hành động ngang ngược, nhũng nhiễu. Đến cả những nhà giàu cũng không yên với chúng, phải bỏ của ra để thoát tội giấu vật cung phụng do chúng gán cho. Nhà có loài cây nào quý cũng đành phải chặt bỏ. Nhưng chưa hết, thời bấy giờ, cuộc sống của dân đen đói khổ tới mức có cả núi vàng cũng không mua nổi gạo mà ăn. Người không có tiền thì phải bỏ ruộng bỏ vườn, đi bóc vỏ cây, bắt chuột mà ăn. Đương lúc loạn lạc, người ta còn lấy cả thịt người để làm thức ăn đem bán. Thật khốn đốn vô cùng!
-------------------------HẾT------------------------------
Ngoài phần Soạn bài Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh đã được đề cập ở trên, các em cũng cần tìm hiểu phần soạn bài Hoàng Lê Nhất Thống Chí cũng như cần phải chuẩn bị tốt nhất cho các tác phẩm văn học, bài tập làm văn,...nằm trong sách Ngữ Văn 9 bởi đây là những kiến thức rất quan trọng cho giai đoạn ôn luyện cuối cấp.