1. Mở đoạn: giới thiệu tác giả, tác phẩm và nội dung cần phân tích.
2. Thân đoạn:
* Ý thức về chủ quyền:
- Khẳng định về chủ quyền, bờ cõi, nền văn hóa lâu đời của Đại Việt.
- Nghĩa quân Lam Sơn đoàn kết và chiến đấu anh dũng.
* Tinh thần độc lập:
- Chiến thắng vang dội trước quân Minh chính là minh chứng cho tinh thần ấy.
3. Kết đoạn: khẳng định lại vấn đề cần phân tích.
Trong áng "thiên cổ hùng văn" "Bình Ngô đại cáo", Nguyễn Trãi đã thể hiện rõ nét chân lí chủ quyền dân tộc cùng tinh thần độc lập. Trước hết, điều này được khắc họa chân thực qua đoạn một bài cáo. Tác giả đã đưa ra những chứng cứ xác đáng, không thể chối cãi về nền văn hiến, lãnh thổ, phong tục, bề dày lịch sử và danh nhân hào kiệt. Xét về mọi yếu tố, nước Việt không hề thua kém. Thậm chí, các triều đại của ta còn sánh ngang với triều đại phương Bắc "Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời gây nền độc lập,/ Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương.". Tiếp đến, những chi tiết, hình ảnh thể hiện tinh thần đoàn kết và khí thế chiến đấu anh dũng cũng cho thấy ý thức sâu sắc về chủ quyền. Đối diện với bao gian khổ, khó khăn, các tướng sĩ đã kiên cường vượt qua. Họ quyết tâm đánh đuổi quân thù để bảo bờ cõi nước nhà. Ở phần cuối bài cáo, tác giả hào hùng tuyên bố về chiến thắng vang dội trước quân Minh. Đây chính là minh chứng về tinh thần độc lập của dân tộc ta. Từ đây, ta càng thêm niềm tự hào, kiêu hãnh về lịch sử nước nhà.
Viết về tinh thần độc lập, chủ quyền dân tộc, Nguyễn Trãi đã có những khẳng định vô cùng chắc nịch, hùng hồn trong "Bình Ngô đại cáo". Ở đoạn một, ngoài việc nêu lên tư tưởng nhân nghĩa, ông còn đề cập đến nền độc lập quốc gia. Trước hết, nước Việt có nền văn hiến, truyền thống lâu đời; có bờ cõi, lãnh thổ trọn vẹn. Các triều đại của ta cũng ngang hàng, xưng đế như Hán, Đường, Tống, Nguyên ở phương Bắc. Tiếp đến, ý thức về chủ quyền dân tộc còn được thể hiện rõ nét qua cuộc chiến đấu anh dũng của nghĩa quân Lam Sơn. Dù khó khăn chồng chất khó khăn nhưng quân dân vẫn đoàn kết vượt qua "Nhân dân bốn cõi một nhà, dựng cần trúc ngọn cờ phấp phới". Có thể thấy, họ nguyện dùng chính sinh mạng của mình để bảo vệ nước nhà. Sau tất cả, bằng tấm lòng quả cảm, tinh thần dũng cảm, nghĩa quân đã làm nên chiến thắng vẻ vang "Xã tắc từ đây vững bền,/ Giang sơn từ đây đổi mới". Như vậy, tinh thần dân tộc được Nguyễn Trãi tô đậm, nhấn mạnh thông qua thắng lợi vang dội của nghĩa quân. Như vậy, với ngôn từ hàm súc, lí lẽ cụ thể, tác giả đã tô đậm truyền thống anh hùng bất khuất của dân tộc. Đồng thời, thể hiện ý thức sâu sắc về chủ quyền nước nhà.
Tinh thần độc lập, ý thức về chủ quyền quốc gia được khắc họa rất rõ nét trong "bản Tuyên ngôn Độc lập thứ hai" của dân tộc "Bình Ngô đại cáo". Trước hết, Nguyễn Trãi đề cập đến việc nước ta có văn hiến lâu đời, có bờ cõi riêng, có phong tục tập quán. Tiếp đến, ông nhấn mạnh các triều đại Triệu, Đinh, Lý, Trần cũng xưng đế bao đời như những triều đại ở phương Bắc. Hàng loạt cụm từ như "từ trước", "đã lâu", "vốn xưng", "đã chia" được sử dụng nhằm khẳng định sự tồn tại ngàn đời nay của nước Việt. Có thể nói, bằng dẫn chứng xác thực, lí lẽ cụ thể, lập luận chặt chẽ, Nguyễn Trãi đã viết nên một áng văn hào hùng về độc lập dân tộc. Từ đây, em càng thêm yêu mến, tự hào về quê hương, đất nước ta.
Trong tác phẩm "Bình Ngô đại cáo", Nguyễn Trãi đã bày tỏ quan điểm của mình về tinh thần độc lập, chủ quyền dân tộc. Trước hết, ông nhấn mạnh về nền văn hóa truyền thống được giữ gìn, phát triển từ xưa đến nay. Sau đó, tiếp tục khẳng định lãnh thổ nước nhà "núi sông bờ cõi đã chia" cùng vị thế ngang hàng với các triều đại phương Bắc. Để củng cố hơn về tinh thần độc lập, tác giả còn đưa ra những chứng cứ ghi trong sử sách. Đó là kết cục bi thảm của lũ giặc xâm lăng. Như vậy, với ngôn từ cô đọng, hùng hồn, dẫn chứng xác đáng, Nguyễn Trãi đã nêu ra một sự thật hiển nhiên, không thể chối cãi về chủ quyền quốc gia. Đồng thời, bày tỏ tấm lòng tự hào, ngợi ca truyền thống anh hùng, bất khuất của dân tộc.
Những khẳng định về tinh thần độc lập cùng chủ quyền dân tộc được thể hiện rõ nét trong tác phẩm nổi tiếng của Nguyễn Trãi - "Bình Ngô đại cáo". Sau khi nêu lên tư tưởng nhân nghĩa và luận đề chính nghĩa, ông đã nhấn mạnh "Như nước Đại Việt ta từ trước,/ Vốn xưng nền văn hiến đã lâu.". Những phương diện như: văn hiến, lãnh thổ, triều đại lịch sử, phong tục tập quán, nhân tài lần lượt được nhắc đến, nhằm góp phần tô đậm chân lí độc lập, sức mạnh chính nghĩa của quân dân Đại Việt. Với việc sử dụng ngôn ngữ đậm chất hùng tráng, lí lẽ rõ ràng, cách lập luận chặt chẽ, Nguyễn Trãi đã bày tỏ lòng tự tôn, kiêu hãnh dân tộc. Đồng thời, khẳng định chắc nịch về độc lập dân tộc, sự toàn vẹn bờ cõi lãnh thổ, một phần không thể thiếu. Qua đây, em càng thêm ngưỡng mộ tài năng nghệ thuật của ông trong viết văn chính luận.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Mong rằng, những nội dung trên đây sẽ giúp em có thêm ý tưởng khi làm bài. Đừng quên ghé thăm Taimienphi.vn để "bỏ túi" các bài văn mẫu lớp 10 hay và chất lượng như:
- Đoạn văn giới thiệu bài thơ chữ Hán hoặc chữ nôm của Nguyễn Trãi
- Phân tích mối quan hệ giữa tư tưởng nhân nghĩa và luận đề chính nghĩa đoạn 1 Bình Ngô đại cáo