Đề bài: Chi tiết khắc họa sự tráng lệ, hài hòa giữa thiên nhiên và con người trong Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận.
Chi tiết khắc họa sự tráng lệ, hài hòa giữa thiên nhiên và con người trong Đoàn thuyền đánh cá
Mẹo Phương pháp phân tích bài thơ, đoạn thơ đạt điểm cao
"Tập làm chủ, tập làm người xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên"
Đó là những câu thơ vô cùng ý nghĩa về hình ảnh những con người lao động mới khi đất nước đang xây dựng trong thi phẩm "Mùa thu tới" của nhà thơ Tố Hữu. Hình ảnh những con người ấy đã trở thành một niềm tự hào, một nguồn cảm hứng bất tận cho rất nhiều những tác giả. Một trong số đó là Huy Cận, ông đã sáng tác khúc ca "Đoàn thuyền đánh cá" để khắc họa hình ảnh những con người ấy. Trong tác phẩm, nổi bật lên những chi tiết vô cùng đặc sắc, tráng lệ, là sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên và con người.
Mở đầu bài thơ chính là một bức tranh hoàng hôn tuyệt đẹp với hình ảnh vô cùng hùng vĩ, tráng lệ:
"Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa"
Đó là một sự liên tưởng, tưởng tượng vô cùng thú vị. Mặt trời được ví như hòn lửa đỏ rực. Phép tu từ so sánh được sử dụng đem đến một bức tranh hoàng hôn vô cùng rực rỡ, tráng lệ, ấm áp. Câu thơ thứ hai lại sử dụng biện pháp ẩn dụ vô cùng tinh tế "Sóng - cài then", "Đêm - sập cửa". Tất cả thiên nhiên, vũ trụ đều tĩnh lặng, đi vào trạng thái nghỉ ngơi sau một ngày làm việc. Vũ trụ như một ngôi nhà. Tất cả biển cả bao la như ngôi nhà thứ hai với những người dân chài lưới.
Hai câu đầu tả cảnh thì tiếp đến hai câu sau của khổ thơ lại tả hình ảnh con người:
"Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi
Câu hát căng buồm cùng gió khơi"
Đây là một kết cấu tương xứng. Câu hát là niềm vui, sự phấn khởi của những con người lao động. Đây như một sức mạnh vô hình để thuyền ta căng buồm lướt gió khơi.
Cảm hứng, khí thế ấy tiếp tục được thể hiện qua cảnh đoàn thuyền đánh cá trong đêm trăng. Với những câu thơ vô cùng đặc sắc, giàu chất tạo hình:
"Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dàn đan thế trận lưới vây giăng"
Con thuyền giờ đây đã mang tầm vóc lớn lao. Thuyền có gió làm bánh lái, có trăng làm cánh buồm, "lướt giữa mây cao với biển bằng", giữa mây trời và sóng nước. Con người cũng mang tầm vóc, tư thế làm chủ. Hình ảnh con người đã hòa nhập cùng với thiên nhiên, họ ở những vị trí trung tâm ra tận xa để dò bụng biển, dàn đan thế trận, bủa lưới vây giăng. Công việc ấy như một cuộc chinh phục của con người với biển cả, thiên nhiên.
Sau đó là hàng loạt những chi tiết tiếp theo thể hiện sự gắn bó, hòa hợp của con người với thiên nhiên:
"Ta hát bài ca gọi cá vào
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao..."
"Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng..."
Hình ảnh những người dân đánh cá trong niềm vui, hứng khởi bằng những câu hát đầy hào hùng cho chúng ta thấy một niềm vui phơi phới trong lao động. Sao mờ, đêm tàn cũng là lúc người dân chài lưới kéo cá lên với sự khẩn trương, gấp gáp, vội vã.
Ngoài ra, một loạt những hình ảnh thiên nhiên đẹp, lộng lẫy, rực rỡ được thể hiện qua bức tranh về những loài cá trên biển:
"Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng..."
"Cá song lấp lánh đuốc đen hồng
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe
Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông..."
Tất cả hình ảnh, âm thanh, màu sắc hài hòa tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp về các loài cá trên biển khơi và tạo nên một vẻ đẹp lung linh, huyền ảo trên nền sông nước bao la.
Bài thơ nói chung và những chi tiết đặc sắc thể hiện sự tráng lệ, hài hòa của thiên nhiên và con người nói riêng đã khắc họa một bức tranh thiên nhiên hài hòa với bức tranh lao động của con người trên biển khơi bao la.
------------------HẾT--------------------
Trên đây là bài Chi tiết khắc họa sự tráng lệ, hài hòa giữa thiên nhiên và con người trong Đoàn thuyền đánh cá, ngoài ra để học tốt các em hãy tham khảo thêm: Soạn bài Đoàn thuyền đánh cá, Phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá, Hình ảnh những con người lao động mới trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá.