Đề bài: Cảm hứng độc lập dân tộc và tương lai đất nước trong Bình Ngô đại cáo
Cảm hứng độc lập dân tộc và tương lai đất nước trong Bình Ngô đại cáo
- Giới thiệu về tác phẩm Bình Ngô Đại Cáo - bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta
- Sáu câu cuối là cảm hứng độc lập dân tộc và tương lai tương sáng của đất nước.
2. Thân bài
- Cảm hứng độc lập:
+ Toát lên từ hai câu: "Xã tắc ... đổi mới".
+ Nền độc lập được làm nên từ xương máu, nước mắt của nhân dân .
+ Trải qua những khó khăn của chiến tranh, chúng ta đã tạo nên được độc lập, nền độc lập ấy sẽ rất vững bền.
+ Được thể hiện ngay từ phần đầu của bài cáo: "Như nước Đại Việt ... cũng nước".
+ Lời khẳng định độc lập đanh thép của Nguyễn Trãi trước toàn dân và quân thù (so sánh với Nam quốc sơn hà - Lý Thường Kiệt)...(Còn tiếp)
>> Xem chi tiết Dàn ý Cảm hứng độc lập dân tộc và tương lai đất nước trong Bình Ngô đại cáo tại đây
Được coi là bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của đất nước Việt Nam, "Bình Ngô Đại Cáo" đã thực hiện sứ mệnh cao cả của mình là tuyên bố một cách hùng hồn về chủ quyền của đất nước ta thời bấy giờ, đồng thời tố cáo tội ác dã man của quân giặc phương Bắc, khẳng chiến công oanh liệt mà dân tộc Đại Việt đã đạt được. Kết thúc bài cáo, thay lời của chủ tướng Lê Lợi, Nguyễn Trãi đã trịnh trọng truyền đi khắp muôn nơi tin vui về sự độc lập của đất nước và niềm tin về một tương lai tương sáng dành cho dân tộc Đại Việt.
"Xã tắc từ nay vững bền
Giang sơn từ nay đổi mới
Kiền khôn bĩ thái rồi lai
Nhật nguyệt hối rồi lại minh
Muôn thuở nền thái bình vững chãi"
Chỉ với sáu câu thơ ngắn gọn, Nguyễn Trãi đã làm cho lời tuyên ngôn độc lập trở nên đanh thép hơn bao giờ hết. Trong những câu thơ ấy, không chỉ toát lên cái không khí vui tươi, phấn khởi trước chiến thắng mà còn bày tỏ cả cảm hứng độc lập rất sâu sắc nữa.
Cảm hứng độc lập ấy toát lên từ trong những lời thơ khẳng định của Nguyễn Trãi, ông khẳng định rằng:
"Đất nước từ nay vững bền
Giang sơn từ nay đổi mới"
Nền độc lập được gây dựng nên từ xương máu của nhân dân thế nên nền độc lập chắc chắn sẽ là một nền độc lập lâu bền. Một đất nước mới đã được thành lập, một triều đại mới của chính dân tộc Đại Việt sau bao tháng năm nội chiến, ngoại chiến đã được mở ra. Mặc dù để có được nền độc lập ấy, chúng ta đã phải đổ máu, nước mắt, cùng với sự hi sinh, thế nhưng tất cả sau cơn "bĩ cực" - khó khăn, vất vả sẽ lại tới hồi "thái lai", tươi sáng.
Cảm hứng về nền độc lập dân tộc không chỉ được Nguyễn Trãi thể hiện ở cuối Bình Ngô Đại Cáo mà ngay từ đầu khi bước vào bài cáo, ông đã thể hiện nó rất rõ ràng:
"Như nước Đại Việt ta từ trước
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu
Núi sông bờ cõi đã chia
Phong tục Bắc Nam cũng khác"
Đây cũng là một lời khẳng định chủ quyền rất đanh thép của Nguyễn Trãi trước kẻ thù. Ông cho rằng, chủ quyền đất nước được định sẵn rõ ràng, "núi sông bờ cõi đã chia", không thể mặc nhiên mà xâm phạm được. Tư tưởng độc lập chủ quyền này không chỉ Nguyễn Trãi mà ngay từ thời Lý Thường Kiệt, ông đã luôn khẳng định:
"Sông núi nước Nam vua Nam ở
Tuyệt nhiên định phận tại thiên thư"
Có thể nói, cái tư tưởng, cảm hứng về nền độc lập dân tộc đã khởi nguồn từ rất lâu đời và đến Bình Ngô đại cáo, nó lại được khẳng định chắc chắn một lần nữa thông qua bản Tuyên ngôn về chủ quyền của Nguyễn Trãi.
Không chỉ viết về cảm hứng độc lập dân tộc, thông qua sáu câu cuối, Nguyễn Trãi còn bày tỏ niềm tin về tương lai tươi sáng của đất nước. Xã tắc của dân nước Nam từ nay được vững bền, đất nước, non sông của dân tộc Đại Việt từ nay có chủ mới, tươi sáng, đẹp đẽ hơn. Chỉ sáu câu thơ mà có tới hai từ "vững bền, vững chãi" được nhắc tới để chỉ về tương lai của nước Nam. Nguyễn Trãi muốn thông qua đó khẳng định đanh thép rằng: Tương lai của người dân nước Nam từ nay sẽ được "đổi mới", vững bền tới muôn đời. Mặc dù phải trải qua những khó khăn "kiền khôn bĩ", "nhật nguyệt hối" nhưng rồi tất cả sẽ "thái rồi lai", "hối rồi minh" tức là tất cả đều sẽ lại tươi đẹp. Ở đây, Nguyễn Trãi đã dùng những từ ngữ chỉ quy luật vận hành của thiên nhiên, vũ trụ để khẳng định ý nghĩa chiến thắng của quân và dân nước Nam là hợp với ý trời, đúng với quy luật của vũ trụ, đồng thời ông cũng muốn bày tỏ sự tin tưởng vào tương lai tươi sáng của dân tộc.
Sự đổi thay, đổi mới giang sơn là điều kiện cần và đủ để thiết lập một sự vững bền mới cho xã tắc, muôn dân. Sự đổi mới này là trên nền tảng phục hưng một dân tộc nên nó chắc chắn sẽ mãi mãi trường tồn muôn thuở:
"Muôn thuở nền thái bình vững chãi"
Bởi vì tương lai ấy được làm nên từ những trận đánh anh hùng, vang dội, nối tiếp những truyền thống của cha ông với ba lần đánh quân Nguyên - Mông. Và nối tiếp là hai câu thơ cuối:
"Một cỗ nhung y chiến thắng, nên công oanh liệt ngàn năm
Bốn phương biển cả thanh bình, ban chiếu duy tân khắp chốn"
Như muốn bày tỏ khép lại một thời kì chiến đấu oanh liệt để mở ra một thời kì mới, kỉ nguyên mới xây dựng đất nước huy hoàng hơn, thịnh vượng hơn.
Thông qua lời tuyên bố hùng hồn của Nguyễn Trãi, chúng ta thấy cảm hứng dân tộc và tương lai của đất nước như được hòa quyện vào trong quy luật xoay chuyển của vũ trụ. Tức là vượt qua cơn hoạn nạn, khó khăn, chúng ta hướng tới một tương lai tươi sáng và tốt đẹp hơn bội phần. Nguyễn Trãi đã thể hiện niềm trân trọng với quá khứ hào hùng của dân tộc để từ đó càng tin tưởng hơn vào một mùa xuân mới của đất nước được dựng xây từ chính bàn tay những người dân Đại Việt.
"Bình Ngô Đại Cáo" đã thể hiện niềm cảm hứng độc lập dân tộc hết sức sâu sắc. Thông qua đó, chúng ta cũng thấy được niềm tin của tác giả vào một tương lai vững bền, thịnh vượng của dân tộc Đại Việt sau cơn bĩ cực, khốn khó. Nguyễn Trãi đã mang vào bài cáo của mình một cảm hứng thời đại hừng hực khí thế của chiến thắng đại phá quân Minh. Hòa cùng với niềm tin ấy của Nguyễn Trãi, mong rằng dân tộc ta sẽ luôn luôn góp sức, cùng nhau gây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp hơn, thịnh vượng hơn.
------------------------HẾT------------------------------
Bài thơ Bình Ngô Đại Cáo của nhà thơ Nguyễn Trãi được biên soạn trong chương trình học SGK Ngữ văn 10 vào tuần 19, bên cạnh làm bài Cảm hứng độc lập dân tộc và tương lai đất nước trong Bình Ngô Đại Cáo, các em học sinh tham khảo thêm một số bài như: Phân tích tác phẩm Bình Ngô đại cáo, Cảm hứng về chính nghĩa trong Bình ngô đại cáo, Cảm hứng độc lập dân tộc và tương lai đất nước trong Bình Ngô đại cáo, Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi là Thiên cổ hùng văn,hãy phân tích nhận định trên và phân tích tác phẩm để làm sáng rõ nhận định đó.