Tiếng Việt là ngôn ngữ hay và đẹp. Tuy vậy, ta không thể phủ nhận tính khó của tiếng Việt khi phân biệt các từ có cùng cách phát âm như xử lý hay sử lý. Nếu cũng băn khoăn không biết trong 2 từ này, từ nào là từ đúng thì bài viết sau đây sẽ giúp bạn tìm câu trả lời.
Đáp án chính xác là "xử lý"
Giải thích cho đáp án này, chúng ta sẽ cùng phân tích định nghĩa của từng từ "xử lý" và "Sử lý". Cụ thể:
Theo tìm hiểu trên trang từ điển điện tử Tratu.soha.vn thì "xử lý" là động từ mang 3 trường ý nghĩa khác nhau.
- Với ý nghĩa thứ nhất, "xử lý" là hành động làm cho đối tượng nào đó chịu những tác động vật lí, hóa học để tạo các biến đổi hợp mục đích.
Ví dụ: Xử lý nước, xử lý vết mổ, xử lý nhiễm trùng,...
- Với nghĩa thứ 2, "xử lý" lại là việc áp dụng những thao tác, kỹ năng nhất định để phục vụ nghiên cứu, sử dụng sau này.
Ví dụ: Xử lý công việc, xử lý thông tin, xử lý hệ thống dữ liệu
- Với ý nghĩa thứ ba, "xử lý" liên quan đến việc một tổ chức, đội ngũ xem xét, giải quyết một lỗi, vi phạm nào đó.
Ví dụ: Xử lý vi phạm hành chính, bị xử lý kỉ luật
Tra cứu dữ liệu trên hệ thống từ điển tiếng Việt, ta thấy "sử lý" là từ không có nghĩa.
Giải thích cho điều này, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu nghĩa của từ "sử" và "lý'
- "Sử" là danh từ đề cập đến lịch sử của một đất nước hoặc môn "lịch sử" trong trường học
- "Lý" là danh từ chỉ một dòng họ (họ lý); tên của môn học (vật lý) hoặc một làn điệu trong âm nhạc (điệu lý).
Mặc dù được nối bởi 2 từ có nghĩa, nhưng khi ghép lại thì "sử lý" không tạo thành nghĩa.
Với những lập luận ở trên, Taimienphi.vn xin khẳng định lại một lần nữa: Từ đúng là "xử lý" và từ sai là "Sử lý".
Lý do nhiều người hay viết nhầm "xử lý" thành "Sử lý", "sử lí", "xử ní" hay "sử ní" là vì một số nguyên nhân cơ bản sau đây.
- Nói ngọng: Nhiều vùng ở nước ta, người dân nói ngọng "l" và "n', "s" và "X" hình thành nên thói quen viết, nói sai tất cả âm "l" thành "n", "x" thành "S" và ngược lại.
- Không hiểu rõ nghĩa của từ: Tiếng Việt là ngôn ngữ phong phú. Có rất nhiều từ gốc Hán việt, từ mượn, ..., khiến nhiều người sử dụng từ theo thói quen, cảm tính mà không hiểu rõ nghĩa của từng từ, dẫn đến việc nói, viết sai chính tả.
- Do không có sự thống nhất về cách sử dụng âm "i" và "y" trong tiếng Việt. Ví dụ: Công ty hay công ti, bác sĩ và bác sỹ đều được coi là đúng.
- Do đặc trưng vùng miền: Mỗi vùng tại Việt Nam lại có sự khác nhau về cách nói, cách phát âm của từ. Một số vùng sử dụng phương ngữ, chỉ có người sống ở vùng đó mới hiểu được.
Như vậy, Taimienphi.vn đã chia sẻ cho bạn cách phân biệt xử lý hay sử lý và đưa ra các ví dụ, mẫu câu để bạn biết sử dụng từ đúng chính tả tiếng Việt. Nếu biết nhận biết từ đúng và hiểu được nghĩa của từ, các bạn sẽ có thể loại từ được những sai lỗi, rắc rối khi nói, dùng từ để diễn đạt ý trong văn bản.