1. Mở đoạn: Nêu khái quát cảm xúc, suy nghĩ về nhân vật Xúy Vân.
2. Thân đoạn:
- Nỗi niềm của nhân vật Xúy Vân:
+ Nỗi đau đớn, tủi hổ, cảm thấy dang dở, lỡ làng.
+ Tâm trạng đắng cay, bực tức vì không ai thấu hiểu, cảm thông.
+ Khát khao về cuộc sống hôn nhân hạnh phúc.
+ Thương xót cho thân phận.
3. Kết đoạn: Khẳng định cảm xúc, tình cảm của bản thân đối với nhân vật.
Tâm trạng của nhân vật Xúy Vân được thể hiện trong đoạn trích "Xúy Vân giả dại" đã để lại cho em những ấn tượng, suy ngẫm sâu sắc. Sống trong xã hội phong kiến xưa, Xúy Vân không thể tự định đoạt hạnh phúc. Suốt thời gian dài vùi mình trong cảnh lẻ loi, chờ chồng, Xúy Vân đã xiêu lòng trước lời tán tỉnh của Trần Phương. Những lời bộc bạch "Chờ cho bông lúa chín vàng,/ Để anh đi gặt, để nàng mang cơm" đã thể hiện khát vọng hạnh phúc đơn sơ, bình dị. Xúy Vân cũng mơ ước về một cuộc sống hôn nhân giản đơn, cũng mong muốn trở thành vợ hiền, dâu thảo. Thế nhưng, sự đau khổ tột cùng khiến nàng không đủ tỉnh táo mà nửa tỉnh nửa điên. Tình cảnh của Xúy Vân khiến người đọc chua xót biết bao!
Đọc văn bản "Xúy Vân giả dại", em không khỏi thương cảm cho số phận bất hạnh của nhân vật Xúy Vân. Nàng phải sống trong cảnh cô đơn, chờ chồng. Chính khoảng thời gian xa cách ấy, nàng đã bị xao động bởi lời nói ngon ngọt của Trần Phương. Những mâu thuẫn, giằng xé trong tâm can của nhân vật khiến bản thân người đọc, người xem cũng vô cùng day dứt. Câu nói "Láng giềng ai hay, ức bởi xuân huyên" được lặp đi lặp lại nhiều lần nhằm nhấn mạnh nỗi ấm ức vì sự sắp đặt của mẹ cha. Hành động giả dại và lời tự thú của Xúy Vân cho thấy nỗi chán chường, tuyệt vọng của người phụ nữ không thể định đoạt hạnh phúc riêng. Dẫu vậy, nàng vẫn luôn hi vọng về một cuộc sống tốt đẹp với hình ảnh chồng cày cấy, vợ mang cơm. Đây quả là khát vọng nhỏ bé nhưng lại quá đỗi xa vời đối với Xúy Vân! Trong cảm nhận của em, nhân vật này vừa đáng thương vừa đáng trách.
Qua văn bản "Xúy Vân giả dại" trích chèo "Kim Nham", em cảm thấy thương xót cho thân phận của nhân vật Xúy Vân. Nàng phải sống trong cảnh "chăn đơn gối chiếc", chờ ngày chồng về. Chính vì vậy, không tránh khỏi cảm giác cô đơn, xót xa. Trong điệu hát con gà rừng, Xúy Vân thể hiện sự bực tức, uất ức vì không nhận được sự thấu hiểu, cảm thông của mọi người. Ngoài ra, khát khao về một cuộc sống gia đình hạnh phúc, sum vầy vẫn luôn rực cháy trong tâm trí của Xúy Vân. Nàng mong ước về cảnh chồng đi gặt, vợ mang cơm. Tuy nhiên, càng hi vọng thì nàng càng rơi vào tuyệt vọng tới nỗi đánh mất lí trí. Bi kịch của Xúy Vân cũng chính là bi kịch chung của những người phụ nữ trong xã hội xưa.
Mỗi lần đọc lớp chèo "Xúy vân giả dại", em lại thấy xót xa cho số phận hẩm hiu và khát vọng hạnh phúc bình dị của nhân vật Xúy Vân. Trong đoạn trích, nàng trực tiếp thổ lộ nỗi niềm tâm trạng của mình. Đó là nỗi buồn tủi, tự cảm thấy bản thân dở dang, lỡ làng "Tôi kêu đò, đò nọ không thưa/ Tôi càng chờ càng đợi, càng trưa chuyến đò.". Hay đó còn là sự ân hận, xấu hổ vì đã "Phụ Kim Nham, say đắm Trần Phương". Chịu cảnh lẻ loi một mình, nàng không khỏi rơi vào trạng thái cô đơn, lạc lõng "Con gà rừng ăn lẫn với công,/ Đắng cay chẳng có chịu được, ức!". Chưa bao giờ, nàng thôi hi vọng, mơ ước về cuộc sống gia đình hạnh phúc "Chờ cho bông lúa chín vàng,/ Để anh đi gặt, để nàng mang cơm.". Có thể nói, nỗi niềm của Xúy Vân cũng là nỗi niềm sâu kín của những người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa.
Mỗi lần đọc văn bản "Xúy Vân giả dại", em lại thấy đồng cảm, xót thương cho nỗi niềm của nhân vật Xúy Vân. Những lời kể lể, than vãn của nàng được cất lên từ một tâm hồn đau khổ, bất hạnh. Sống lâu trong cảnh chờ chồng, nàng rơi vào mối tình ngang trái với Trần Phương. Sự dang dở, lỡ làng được khắc họa thông qua tiếng gọi đò trên sông "Tôi kêu đò, đò nọ không thưa,/ Tôi càng chờ càng đợi, càng trưa chuyến đò". Đoạn nói vỉa đã cho em thấy nỗi tủi hờn, bẽ bàng của nhân vật. Nàng luôn giữ cho mình ngọn lửa tình yêu và niềm mong ước về một cuộc sống vợ chồng đơn sơ, giản dị "Chờ cho bông lúa chín vàng,/ Để anh đi gặt, để nàng mang cơm.". Càng hi vọng thì nàng càng rơi vào tuyệt vọng, để rồi cất lên tiếng nói đầy xót thương cho phận mình: "Con cá rô nằm vũng chân trâu,/ Để cho năm bảy cần câu châu vào!". Nói tóm lại, nỗi niềm của nhân vật Xúy Vân thể hiện qua lớp chèo "Xúy Vân giả dại" cũng là tiếng lòng thầm kín của những người phụ nữ trong xã hội xưa.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Những dằn vặt, giằng xé trong nội tâm của nhân vật Xúy Vân đã để lại cho người đọc biết bao nỗi thương cảm, xót xa. Để có gợi ý cho những bài viết cùng chủ đề trong sách Ngữ văn 10, Kết nối tri thức, em hãy xem ngay một số bài văn mẫu lớp 10 khác như:
- Phân tích Xúy Vân giả dại
- Phân tích tâm trạng Xúy Vân trong đoạn trích Xúy Vân giả dại