Đề bài: Trình bày Suy nghĩ về triết lí sống trong truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu.
Suy nghĩ về triết lí sống trong truyện ngắn Bến quê
Nguyễn Minh Châu là một cây bút nổi tiếng với những truyện ngắn ẩn chứa những tìm tòi quan trọng về tư tưởng và nghệ thuật góp phần đổi mới văn học nước nhà những năm 80 của thế kỉ XX đến nay. Truyện ngắn "Bến quê" trích trong tập truyện cùng tên của ông chứa đựng những suy ngẫm, trải đời, hơn cả đó là triết lý sống về con người và cuộc đời, thức tỉnh trong người đọc biết trân trọng giá trị cuộc sống và những vẻ đẹp bình dị.
Xây dựng nhân vật Nhĩ và đặt anh vào hoàn cảnh đặc biệt, tác giả đã rất thành công trong việc thể hiện quan điểm cũng như suy ngẫm của mình về triết lý cuộc sống. Nhân vật Nhĩ là điểm nhìn của truyện ngắn, câu chuyện được kể theo cái nhìn và tâm trạng, suy nghĩ và cảm nhận của nhân vật; cũng chính anh là người đã thức tỉnh, nhận ra triết lý sống đời người. Nhân vật Nhĩ từng làm công việc được đi khắp đó đây, đặt chân tới khắp mọi miền xa lạ, ngắm biết bao cảnh đẹp trên thế giới thế nhưng khi cuối đời lại mắc phải căn bệnh hiểm nghèo, gắn chặt thân mình với giường bệnh không thể tự đi lại và sinh hoạt. Khi nằm trên giường bệnh ở những năm tháng cuối đời, anh mới có cơ hội nhìn thấy và nhận ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông, nơi đó có một vẻ đẹp gần gũi, bình dị và quen thuộc ấy vậy mà cả đời anh lại chưa từng đặt chân sang, cũng chẳng còn cơ hội để thực hiện điều đó. Đó chính là một nghịch lý dễ thấy của cuộc đời, có thể bôn ba khắp muôn nẻo, tìm kiếm cái đẹp ở nơi xa xôi nhưng lại để lỡ nơi gần gũi nhất, nơi quê hương gắn bó. Khi Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông cũng chính là lúc anh cảm thấy xót xa, day dứt và nuối tiếc nhất, cũng chỉ khi nằm trên giường bệnh mọi sinh hoạt phụ thuộc hoàn toàn vào vợ con Nhĩ mới nhận ra vẻ đẹp tần tảo, hy sinh thầm lặng và lòng vị tha của vợ. Anh nhận ra mình đã lãng quên, vô tâm với vợ, nhận ra mình đã bỏ lỡ những vẻ đẹp đáng quý của cuộc đời, anh cũng nhận ra rằng, chỉ có trải qua cuộc sống mới nhận ra được cái đẹp của những thứ bình dị trong cuộc sống. Con người ta thường mải miết tìm kiếm và chạy theo những cái mới mẻ, xa lạ mà dễ dàng quên đi những thứ gần gũi, bình dị ngay bên cạnh. Khi nhận ra vẻ đẹp của bãi bồi bên kia sông, Nhĩ khao khát cháy bỏng được một lần đặt chân lên đó nhưng chính anh cũng biết điều đó là không thể, anh nhờ con trai của mình thực hiện điều đó nhưng chính trong việc nhờ ấy anh lại nhận ra một triết lí rằng: "con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình". Thằng bé cũng giống như anh hồi trẻ, chưa nhìn thấy gì đáng hấp dẫn ở bên kia sông, vả lại nó bị cuốn hút bởi những ván cờ thế trên hè phố, giống như anh "đã từng chơi phá cờ thế trên nhiều hè phố, thật là không dứt ra được". Đó chính là những cái vòng vèo, chùng chình cản trở trên đường đời mỗi người, anh đã trải qua những cái vòng vèo và chùng chình đó, là người từng trải nên anh cảm nhận được sự giàu có và vẻ đẹp của bãi bồi. Sự thức tỉnh trong Nhĩ chính là sự thức tỉnh về giá trị hạnh phúc gia đình, cuộc đời của mỗi con người dù có trải qua bao nhiêu phong ba bão táp cũng chỉ có gia đình là bến đỗ bình yên và an toàn nhất, là nơi nương tựa duy nhất và vững chắc nhất.
Qua truyện ngắn "Bến quê", ta cảm nhận được ý nghĩa triết lý đời người mà tác giả Nguyễn Minh Châu gửi gắm, quả thực trong cuộc đời mỗi người, không ai lại không gặp phải những cái gọi là "vòng vèo, chùng chình" đó chính là cám dỗ, mê hoặc của cuộc đời. Con người ta vừa phải biết trân trọng những thứ giá trị của cuộc sống vừa phải thật mạnh mẽ, sáng suốt và tỉnh táo để vượt qua những cám dỗ đó, đặt chân tới những giá trị tươi đẹp của cuộc sống.
-------------------HẾT--------------------
Qua Bến quê, nhà văn Nguyễn Minh Châu đã gửi gắm những triết lí về cuộc sống, về con người. Để tìm hiểu, khám phá hết những đặc sắc của tác phẩm, bên cạnh bài Suy nghĩ về triết lí sống trong bài Bến quê trên đây, các em có thể tìm đọc thêm: Nghịch lí trong truyện ngắn Bến quê của nhà văn Nguyễn Minh Châu, Phân tích nhân vật Nhĩ trong truyện ngắn Bến quê, Nhân vật Nhĩ và những suy nghĩ về cuộc đời, con người trong truyện ngắn Bến quê, Cảm nhận truyện ngắn Bến quê.