1. Mở đoạn:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm và ý kiến khái quát về bài thơ.
2. Thân đoạn:
* Nội dung:
- Tâm trạng của con người trong cảnh chiều thu:
+ Hình ảnh trung tâm: "con quạ" gợi ra sự tang tóc, buồn bã.
+ Không gian: cành cây khô.
+ Thời gian: chiều thu.
=> Bức tranh thiên nhiên ảm đạm, thiếu sức sống.
* Nghệ thuật:
+ Dung lượng ngắn.
+ Hình ảnh gần gũi, quen thuộc.
+ Ngôn từ cô đọng, hàm súc.
3. Kết đoạn:
- Khẳng định giá trị tư tưởng và giá trị thẩm mĩ của bài thơ.
II. Đoạn mẫu phân tích bài thơ hai-cư Trên cành khô:
1. Đoạn mẫu phân tích bài thơ Trên cành khô - mẫu số 1:
Đọc bài thơ của Ba-sô, ta không khỏi ấn tượng trước bức tranh thiên nhiên trong cảnh chiều thu. Ngay từ dòng thơ đầu tiên, nhà thơ đã phác họa những nét bút trầm lắng. Chi tiết "cành khô" gợi cho người đọc vẻ lụi tàn của sự sống trong tiết trời se lạnh. Nổi bật trong bức tranh ấy là hình ảnh trung tâm "cánh quạ đậu". Sự xuất hiện của cánh quạ càng khiến cho cảnh vật trở nên tang thương, buồn bã. Thời gian chiều thu như tô đậm hơn bầu không khí ảm đạm, thiếu sức sống. Chỉ với ba dòng thơ cùng ngôn từ cô đọng, nhà thơ Ba-sô đã trực tiếp bày tỏ tâm trạng buồn bã khi quan sát cảnh chiều thu. Có thể nói, bài thơ mang đậm dấu ấn của ông cũng như làm phong phú thêm cho thể thơ này.
2. Đoạn mẫu phân tích bài thơ hai-cư Trên cành khô - mẫu số 2:
Bài thơ "Trên cành khô/ cánh quạ đậu/ chiều thu." của Ba-sô đã đưa chúng ta đến với không gian tĩnh mịch, u buồn. Lấy hình ảnh "cánh quạ đậu" làm trung tâm, nhà thơ trực tiếp bày tỏ tâm trạng buồn bã trước cảnh sắc. Con quạ được đặt trong không gian "cành khô" và thời gian "chiều thu". Nếu như hình ảnh "cảnh khô" gợi ra vẻ lụi tàn của sự sống thì "chiều thu" lại tô đậm không gian đìu hiu, tĩnh mịch buổi chiều tà. Bức tranh thiên nhiên vì thế cũng trở nên ảm đạm, cô quạnh. Tuy dung lượng ngắn nhưng tác phẩm lại mang nhiều giá trị sâu sắc. Cả bài có ba dòng, mỗi dòng ba chữ. Ngôn ngữ thơ cô đọng, hàm súc để cho người đọc tự bước vào khám phá văn bản. Nét độc đáo này cũng chứa đựng điểm đặc trưng của thể thơ Hai-cư truyền thống Nhật Bản.
3. Đoạn mẫu phân tích bài thơ hai-cư Trên cành khô - mẫu số 3:
Bài thơ "Trên cành khô/ cánh quạ đậu/ chiều thu" đã để lại cho em biết bao rung cảm. Nhà thơ Ba-sô đã trực tiếp bộc lộ tâm trạng của mình trước bức tranh thiên nhiên mùa thu. Bằng cách lấy "cánh quạ đậu" làm hình ảnh trung tâm, ông đã đem đến cho người đọc cảm nhận về sự tang thương, buồn bã. Để tô đậm hơn khung cảnh này, ông đặt con quạ vào trong không gian "cành khô" và thời gian "chiều thu". Vẻ khô cứng của cành cây kết hợp với chiều thu càng làm tăng thêm vẻ đìu hiu, quanh vắng. Tất cả như bị nhấn chìm trong bầu không khí tĩnh lặng, thiếu sự sống. Bằng thể thơ ba chữ ngắn gọn chỉ với tám âm tiết cùng ngôn từ cô đọng, hàm súc, hình ảnh giàu sức gợi đã khắc họa nỗi u hoài của nhà thơ ở khoảnh khắc chiều tà thu sang.
.....................................................HẾT................................................
Nhà thơ Ba-sô là người có công lớn trong việc đặt nền móng và sự phát triển cho thể thơ truyền thống hai-cư. Ngoài bài viết trên, em có thể tham khảo thêm bài văn mẫu lớp 10 khác như:
- Phân tích bài thơ hai-cư: Ôi hoa triêu nhan!/ Dây gàu vương hoa bên giếng/ Đành xin nước nhà bên
- Phân tích bài thơ hai-cư: Chậm rì, chậm rì/ Kìa con ốc nhỏ/Trèo núi Phu-gi