1. Mở bài
Giới thiệu về đoạn trích Chị em Thúy Kiều và bốn câu thơ đầu của đoạn trích.
2. Thân bài
- Giới thiệu khái quát về nguồn gốc, địa vị:
+ "hai ả tố nga" hai người con gái đẹp
+ Là hai người con gái của Vương viên ngoại, Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân
- Vẻ đẹp của hai chị em:
+ "Mai cốt cách" là cốt cách thanh cao, dịu dàng như mai.
+ "tuyết tinh thần" lại gợi tả vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, thanh khiết như tuyết trắng.
+ Nghệ thuật: Bút pháp ước lệ tượng trưng kết hợp với nghệ thuật đảo ngữ, nhà thơ đã mở ra trước mắt người đọc bức chân dung tuyệt đẹp về hai người giai nhân.
→ Câu thơ "Mai cốt cách, tuyết tinh thần" đã tạo cho người đọc ấn tượng mạnh mẽ về vẻ đẹp trong sáng, dịu dàng mà cũng rất mực thanh cao, đài các của chị em Thúy Kiều.
+ "mỗi người một vẻ": vẻ đẹp riêng, sức thu hút riêng đến từ ngoại hình, khí chất và tâm hồn.
+ "Mười phân vẹn mười" vẻ đẹp hoàn hảo, khó bề so sánh, phân bì.
=> Thúy Kiều, Thúy Vân đều là những trang giai nhân tuyệt sắc sở hữu vẻ đẹp hơn người.
3. Kết bài
Cảm nhận chung.
Bốn câu thơ đầu trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”, Nguyễn Du đã giới thiệu khái quát về vẻ đẹp của chị em nhà Kiều. Đây chính là lời dẫn dắt hết sức tinh tế của tác giả về nhân vật. Đó là hai cô con gái “đầu lòng” của gia đình Vương viên ngoại: "Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân". Họ được gọi với danh xưng “ả tố nga” - ý chỉ người con gái đẹp. Cả hai đều để lại những ấn tượng đầu đậm nét trong lòng người đọc. Ở đây, Nguyễn Du đã sử dụng bút pháp ước lệ tượng trưng, lấy thiên nhiên để miêu tả hình ảnh con người. Sinh ra trong gia đình quyền quý, hai chị em Kiều và Vân đều toát lên vẻ thanh tao, nhã nhặn: “Mai cốt cách tuyết tinh thần”. “Mai”, “tuyết” là những sự vật tượng trưng cho cái đẹp trong tự nhiên. Điều này đã nói lên sự quý phái, thanh cao của hai người con gái: mảnh mai mà bền bỉ như cành mai, trong sáng, thuần khiết như bông tuyết trắng. Kết hợp cùng nghệ thuật đảo ngữ, Nguyễn Du đã đem đến cho người đọc bức chân dung tuyệt đẹp về hai chị em Thúy Kiều. Để kết lại cho những nhận xét ban đầu đó, thi nhân đã viết: “Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”. Tuy cùng là “tuyệt sắc giai nhân” nhưng Vân và Kiều cũng mang bao nét đẹp riêng, khó để có thể so bì. Bốn câu thơ chính là sự mở đầu hoàn hảo, dẫn dắt người đọc đi tìm hiểu và khám phá sâu thêm về nhân vật.
Truyện Kiều là những trang tuyệt bút về cuộc đời sóng gió, đoạn trường của người con gái "tài hoa bạc mệnh" Thúy Kiều. Cũng qua tác phẩm này, đại thi hào Nguyễn Du đã thể hiện được tài năng nghệ thuật độc đáo và tấm lòng nhân đạo sâu sắc khi trân trọng những vẻ đẹp tài năng, nhân cách và đồng cảm với số phận bất hạnh của con người. Điều này được thể hiện rõ nét qua đoạn trích "Chị em Thúy Kiều", đặc biệt là trong bốn câu thơ đầu tiên, khi Nguyễn Du tập trung miêu tả vẻ đẹp "mười phân vẹn mười" của chị em Thúy Kiều, Thúy Vân.
Ngay trong phần mở đầu, nhà thơ Nguyễn Du đã có những giới thiệu khái quát về chị em Thúy Kiều, từ đó dần mở ra bức chân dung sinh động, ấn tượng về vẻ đẹp của hai tuyệt sắc giai nhân:
"Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười"
Trong hai câu thơ đầu tiên, nhà thơ Nguyễn Du đã giới thiệu ngắn gọn về tên tuổi, nguồn gốc cũng như địa vị của hai chị em Thúy Kiều. Đó là hai chị em gái trong gia đình Vương viên ngoại, người chị là Thúy Kiều, em là Thúy Vân. Qua cách dùng từ "ả tố nga"- người con gái đẹp, nhà thơ đã rất khéo léo khi tạo cho người đọc ấn tượng đầu tiên về vẻ đẹp của hai chị em.
Trong thơ ca xưa, các nhà thơ, nhà văn thường lấy vẻ đẹp của thiên nhiên để làm chuẩn mực đánh giá vẻ đẹp con người. Ở đây, nhà thơ Nguyễn Du đã sử dụng hình ảnh của mai, của tuyết để làm nổi bật lên vẻ đẹp dịu dàng, trong sáng của hai chị em Thúy Kiều:
"Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười"
Bằng bút pháp ước lệ tượng trưng kết hợp với nghệ thuật đảo ngữ, nhà thơ đã mở ra trước mắt người đọc bức chân dung tuyệt đẹp về hai người giai nhân. "Mai cốt cách" là cốt cách thanh cao, dịu dàng như mai, "tuyết tinh thần" lại gợi tả vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, thanh khiết như tuyết trắng. Nhà thơ Nguyễn Du đã rất khéo léo khi lựa chọn những hình ảnh mang tính ước lệ của tự nhiên để làm nổi bật vẻ đẹp hơn người của Thúy Kiều, Thúy Vân. Bởi, hoa mai là một trong "tứ quân tử", nó tượng trưng cho sự thanh cao, sang trọng, tuy mảnh mai nhưng lại chứa đựng sức sống bền bỉ. Tuyết lại là vật thể vừa mỏng manh vừa trong trẻo, nhẹ nhàng.
Câu thơ "Mai cốt cách, tuyết tinh thần" đã tạo cho người đọc ấn tượng mạnh mẽ về vẻ đẹp trong sáng, dịu dàng mà cũng rất mực thanh cao, đài các của chị em Thúy Kiều. Có thể nói đó là những vẻ đẹp đã đạt đến chuẩn mực của sự hoàn hảo. Bên cạnh những vẻ đẹp chung, Thúy Kiều và Thúy Vân còn có những vẻ đẹp riêng:
"Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười"
Thúy Kiều và Thúy Vân đều là những tuyệt sắc giai nhân sở hữu vẻ đẹp hơn người, mỗi người lại có vẻ đẹp riêng, sức thu hút riêng đến từ ngoại hình, khí chất và tâm hồn. Câu thơ vừa thể hiện được vẻ đẹp độc đáo riêng của từng người lại vừa thể hiện sự hoàn hảo, khó bề so sánh, phân bì "Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười".
Như vậy, chỉ bằng nghệ thuật ước lệ tượng trưng cùng một vài nét chấm phá, nhà thơ Nguyễn Du đã mang đến cho người đọc những cảm nhận chân thực, sinh động về vẻ đẹp của hai chị em Thúy Kiều, Thúy Vân. Đó là những giai nhân tuyệt sắc, mỗi người mang một vẻ đẹp riêng nhưng đều gặp gỡ ở sự hoàn hảo, vẹn toàn "mười phân vẹn mười".
2.1. Dàn ý Phân tích 4 câu thơ đầu Chị em Thúy Kiều:
2.1.1. Mở bài:
- Giới thiệu tác phẩm “Truyện Kiều” và đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”.
- Khái quát nội dung của bốn câu thơ đầu: giới thiệu về hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân.
2.1.2. Thân bài:
a, Giới thiệu xuất thân và tên gọi của nhân vật:
- “Đầu lòng hai ả tố nga”: Hai người con gái đầu lòng của Vương viên ngoại đều là những mĩ nhân.
- “Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân”: Giới thiệu tên gọi và vị trí trong gia đình của hai nàng thiếu nữ.
b, Giới thiệu vẻ đẹp của nhân vật:
- “Mai cốt cách tuyết tinh thần”:
+ Cốt cách thanh cao như nhành mai.
+ Tâm hồn trong trắng, thuần khiết như những bông tuyết.
=> Sử dụng bút pháp ước lệ tượng trưng kết hợp cùng nghệ thuật đảo ngữ để làm nổi bật nét đẹp thanh tao, quý phái, đài các của hai chị em Thúy Kiều.
- “Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”:
+ Mỗi người đều có những nét đẹp, sức hút riêng.
+ Cả hai chị em sáng lên với vẻ đẹp hoàn hảo, vẹn toàn, khó có thể cân đo, so bì.
=> Cả hai chị em đều là những giai nhân, vừa xinh đẹp vừa thanh cao hơn người.
3. Kết bài:
- Khẳng định lại giá trị của bốn câu thơ đầu.
- Liên hệ mở rộng.
2.2. Bài văn mẫu Phân tích 4 câu thơ đầu của đoạn trích Chị em Thúy Kiều hay nhất lớp 9
“Chị em Thúy Kiều” là phần mở màn tài tình của Đại thi hào Nguyễn Du trong kiệt tác “Truyện Kiều”. Bốn câu thơ đầu của đoạn trích đã giới thiệu đến người đọc hai nhân vật nữ với vẻ đẹp thanh tao, quý phái hơn người. Đồng thời, cũng thể hiện được sự tài hoa trong ngòi bút của tác giả.
Ngay từ những dòng thơ đầu tiên, độc giả đã thấy được những thông tin về xuất thân và vị trí trong gia đình của hai nhân vật Thúy Kiều, Thúy Vân:
“Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân”
Ở đây, Nguyễn Du không sử dụng các từ như “mĩ nhân”, “thiếu nữ” mà lại dùng cụm “ả tố nga” - người con gái đẹp, để nhắc về chị em Kiều và Vân. Hai nàng được sinh ra trong gia đình họ Vương danh giá. Có thể nói với xuất thân “danh gia vọng tộc” như vậy, độc giả sẽ dễ dàng cảm nhận được khí chất hơn người của những cô gái “tuyệt sắc giai nhân” này.
Sang đến câu thơ tiếp theo, Nguyễn Du đã miêu tả chi tiết hơn về vẻ đẹp của nhân vật:
“Mai cốt cách tuyết tinh thần”
Với bút pháp ước lệ tượng trưng cùng nghệ thuật đảo ngữ thành thục, thi nhân đã mượn hình ảnh thiên nhiên để miêu tả vẻ đẹp thiếu nữ. Cốt cách người con gái được so sánh với cây mai - một trong “tứ quân tử”, thứ tượng trưng cho nét thanh cao, quý phái. Còn tinh thần lại được ví von với bông tuyết, thể hiện sự trong trắng, thuần khiết. Chỉ bằng sáu chữ cô đọng, Nguyễn Du đã đem bức chân dung kiều diễm của Thúy Kiều và Thúy Vân đến với người đọc một cách hết sức rõ nét. Hai chị em tỏa ra khí chất vừa mong manh, dịu dàng, thanh khiết, lại chứa đựng sức sống bền bỉ như cành mai trong tuyết.
Bên cạnh đó, Vân và Kiều cũng mang nét đẹp của riêng mình:
“Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Dù là chị em, cả hai người mang những vẻ đẹp rất khác nhau, không thể trộn lẫn. Vậy nhưng dù như thế nào, họ cũng đều là “tuyệt sắc giai nhân”. Vẻ đẹp của họ nổi bật hơn người, “mười phân vẹn mười” và khó để có thể so bì.
Nhìn chung, chỉ với bốn câu thơ ngắn gọn, Nguyễn Du đã thành công đem đến những ấn tượng tốt đẹp đầu tiên về các nhân vật. Việc sử dụng biện pháp đảo ngữ kết hợp cùng bút pháp ước lệ tượng trưng đã tạo nên hình ảnh so sánh vô cùng độc đáo. Từ đó, làm nổi bật lên vẻ đẹp hơn người của hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Với bốn câu thơ đầu tiên trong “Chị em Thúy Kiều”, em hãy tập trung phân tích bút pháp nghệ thuật của tác giả để thấy được vẻ đẹp hiện hữu ở nhân vật nhé. Trên đây các em đã cùng chúng tôi tìm hiểu về vẻ đẹp chung của hai chị em Thúy Kiều, Thúy Vân. Để khám phá vẻ đẹp riêng và những dự báo về số phận, tương lai của 2 chị em, các em không nên bỏ qua những bài văn mẫu đặc sắc khác như: Phân tích nhân vật Thúy Kiều trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều, Cảm nhận về vẻ đẹp và tài năng của Thúy Kiều trong Chị em Thúy Kiều, Phân tích đoạn trích chị em Thúy Kiều, Phân tích chân dung Thúy Kiều trong đoạn Chị em Thúy Kiều.