1. Mở đầu:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
- Nêu vấn đề chính sẽ được tập trung phân tích trong bài viết.
2. Triển khai:
Trình bày lần lượt các khía cạnh đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ:
- Nhan đề khiến người đọc liên tưởng về mùa xuân đang vào giai đoạn tràn đầy sức sống.
- Mạch cảm xúc của bài thơ đi từ ngoại cảnh đến tâm cảnh.
- Sự phát triển của mạch thơ qua cách tổ chức ngôn từ nghệ thuật (biện pháp tu từ, hình ảnh thơ, cách ngắt nhịp, gieo vần,...).
- So sánh với tác phẩm cùng đề tài, chủ đề, thể loại (so sánh với tác phẩm "Mùa xuân xanh" của Nguyễn Bính).
3. Kết luận:
- Khẳng định giá trị tư tưởng và giá trị thẩm mĩ của bài thơ, ý nghĩa của bài thơ.
1. Bài nói Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật Mùa xuân chín - mẫu số 1:
Kính chào cô và các bạn, sau đây, em xin trình bày bài nói: "Giới thiệu, đánh giá về giá trị nội dung và nghệ thuật trong tác phẩm "Mùa xuân chín" của Hàn Mặc Tử.
Mùa xuân trong thơ là một đề tài không còn xa lạ với tất cả chúng ta. Trong tất cả các bài thơ viết về mùa xuân, bạn thích bài thơ nào nhất? Với mình, bài thơ "Mùa xuân chín" là bài thơ mình cảm thấy ấn tượng nhất. Hiện lên trên tác phẩm là bức tranh thiên nhiên mùa xuân căng tràn sức sống, thể hiện tình yêu thiên nhiên, khát khao giao cảm với đời, với người của nhà thơ Hàn Mặc Tử.
Thưa cô vào các bạn, sự kết hợp giữa động từ trạng thái "chín" với danh từ "mùa xuân" đã gợi ra trong nhan đề liên tưởng về mùa xuân đang vào giai đoạn tràn đầy sức sống nhất. Đồng thời, thể hiện sự tiếc nuối của thi nhân trước cảnh đẹp đang dần trôi qua, không thể tồn tại vĩnh viễn. Mạch cảm xúc của bài thơ đi từ ngoại cảnh đến tâm cảnh.
Khi tìm hiểu bài thơ em nhận thấy hệ thống hình ảnh, các biện pháp tu từ, sự phối hợp nhịp và vần trong toàn bộ bài thơ đã góp phần thể hiện mạch thơ.
Thứ nhất, hình ảnh thơ giàu sức gợi: "làn nắng ửng", "khói mơ tan", "bóng xuân sang", "sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời" đã khắc họa khung cảnh mùa xuân. Biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác "bóng xuân sang" được sử dụng để nhấn mạnh vào dấu ấn của mùa xuân. Từ láy "sột soạt" kết hợp với đảo ngữ "Sột soạt gió trêu tà áo biếc"với có tác dụng miêu tả âm thanh của gió thổi tình tứ, trêu đùa tà áo biếc. Nhịp thơ 2/2/3 được chuyển sang nhịp 4/3 và cách gieo vần "vàng" - "sang", "trời" - "chơi" cho thấy được không gian rộng lớn.
Thứ hai, thông qua các từ ngữ khơi gợi: "bao cô thôn nữ", "đám xuân xanh", "tiếng ca vắt vẻo", "hổn hển", "thầm thì", "ngồi dưới trúc", "khách xa", "chị ấy" ta thấy được sự xuất hiện của hình ảnh con người. Sự thay đổi về cách ngắt nhịp từ 2/2/3 sang 4/3 khiến cảm xúc bị chùng xuống trong câu thơ " - Ngày mai trong đám xuân xanh ấy,/ Có kẻ theo chồng, bỏ cuộc chơi". Dấu gạch ngang đầu câu khiến cho câu thơ giống như một lời nói nhằm bộc lộ sắc thái tiếc nuối tuổi xuân thì của người con gái ngay khi đang ở trong mùa xuân. Vẻ đẹp và sự ngân vang của tiếng hát đang lan tỏa, hòa mình cùng với thiên nhiên mùa xuân qua biện pháp nhân hóa "tiếng ca" "vắt vẻo" "hổn hển" và được so sánh với "lời của nước mây". Từ láy "vắt vẻo", "hổn hển", "thầm thĩ" tạo ra âm thanh trầm bổng khác nhau, lúc thì nhỏ nhẹ, thiết tha, lúc thì dồn dập, gấp gáp. Trong khung cảnh mùa xuân, con người hiện lên với tiếng ca trong trẻo, ngây thơ.
Thứ ba, khổ thơ cuối đã thể hiện rõ nét tâm trạng của nhân vật trữ tình - "khách xa". Cảm xúc lâng lâng buồn xen lẫn chút tiếc nuối ngẩn ngơ được diễn tả thông qua từ "bâng khuâng". Từ "sực" đem đến sự bất chợt, ngay tức khắc ở thời điểm đó cho thấy sự biến chuyển đột ngột trong cảm xúc. Nỗi nhớ làng dâng trào, tràn ngập trong suy nghĩ, tâm tưởng của thi nhân. Câu thơ " - Chị ấy, năm nay còn gánh thóc/ Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?" là câu hỏi nhưng có cần người trả lời đâu. Nó cho thấy sự bâng khuâng trong tâm trạng và nỗi niềm nhớ làng, nhớ quê hương của "khách xa".
Hình ảnh trong thơ Nguyễn Bính và Hàn Mặc Tử đều gắn liền với các hình ảnh vùng quê. Nếu như "Mùa xuân xanh" của Nguyễn Bính thể hiện một bức tranh thiên nhiên tươi tắn, hồn hậu, làm toát lên sức sống phơi phới của vạn vật lúc xuân về và cả nét chất phác "chân quê" để bày tỏ tình cảm với người con gái thì "Mùa xuân chín" của Hàn Mặc Tử lại diễn tả bức tranh mùa xuân ngập tràn sức sống, tròn đầy, rực rỡ nhất từ đó thể hiện tiếc nuối và mặc cảm thân phận của tâm hồn thi nhân trước cuộc sống. Cách sử dụng ngôn ngữ giàu sức gợi, khắc họa nên một bức tranh xuân sống động, ở độ "chín", tràn đầy sức sống nhất đã tạo nên khác biệt cho bài thơ.
Như vậy, bằng cách tổ chức ngôn từ độc đáo Hàn Mặc Tử đã vẽ nên bức tranh sống động với đầy đủ màu sắc, đường nét, âm thanh của thiên nhiên, con người trong mùa xuân và khát khao được giao cảm với đời, với người của một hồn thơ sâu sắc.
Trên đây là phần giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm "Mùa xuân chín"! Em cảm ơn cô và các bạn đã chú ý lắng nghe.
2. Bài nói Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật Mùa xuân chín - mẫu số 2:
Trong buổi luyện tập nói và nghe ngày hôm nay, em xin phép được trình bày: "Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm thơ "Mùa xuân chín".
Thưa cô và các bạn, bài thơ "Mùa xuân chín" là bài thơ chứa đựng những nét đặc sắc cả về nội dung lẫn nghệ thuật. Nổi bật trong tác phẩm là bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp, căng tràn sức sống. Từ đó thể hiện tình yêu thiên nhiên, niềm say mê cuộc sống, con người của nhà thơ Hàn Mặc Tử.
Ngay từ nhan đề, danh từ "mùa xuân" kết hợp với động từ trạng thái "chín" đã cho ta hình dung về một mùa xuân vào giai đoạn đẹp và nở rộ nhất. Mạch cảm xúc của bài thơ được triển khai theo trình tự từ cảm xúc trước bức tranh mùa xuân đến cảm xúc của nhân vật trữ tình.
Đầu tiên, khi đọc tác phẩm, điều khiến em đặc biệt ấn tượng là hình ảnh thơ giàu sức gợi: "làn nắng ửng", "khói mơ tan", "bóng xuân sang", "sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời". Hệ thống hình ảnh này đã cho em những hình dung và ý niệm về mùa xuân. Dấu ấn của mùa xuân được hữu hình hóa thông qua biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác "bóng xuân sang". Từ láy "sột soạt" kết hợp với đảo ngữ "Sột soạt gió trêu tà áo biếc"với có tác dụng miêu tả âm thanh của gió thổi tình tứ, trêu đùa tà áo biếc. Cách gieo vần "vàng" - "sang", "trời" - "chơi" và sự thay đổi trong nhịp thơ từ 2/2/3 sang 4/3 gợi mở ra một không gian rộng lớn.
Sự xuất hiện của con người được khắc họa thông qua các từ ngữ khơi gợi: "bao cô thôn nữ", "đám xuân xanh", "tiếng ca vắt vẻo", "hổn hển", "thầm thì", "ngồi dưới trúc", "khách xa", "chị ấy". Tương tự với câu thơ trên, câu thơ: "- Ngày mai trong đám xuân xanh ấy,/ Có kẻ theo chồng, bỏ cuộc chơi" giống như một lời nói thể hiện sự tiếc nuối tuổi xuân của người con gái ngay khi đang ở trong mùa xuân. Biện pháp nhân hóa "Tiếng ca" được nhân hóa với"vắt vẻo" "hổn hển" và được so sánh với "lời của nước mây" tạo ra sự lan tỏa, hòa mình vào thiên nhiên mùa xuân của tiếng hát. m thanh trầm bổng, lúc thì nhỏ nhẹ, thiết tha, lúc thì dồn dập, gấp gáp được tạo ra từ một loạt các từ láy như "vắt vẻo", "hổn hển", "thầm thĩ".
Trong quá trình đọc văn bản, em nhận thấy khổ thơ cuối đã thể hiện rõ nét tâm trạng của nhân vật trữ tình - "khách xa". Từ "bâng khuâng" gợi cho chúng ta cảm xúc lâng lâng buồn xen lẫn chút tiếc nuối ngẩn ngơ. Gặp cảnh mùa xuân chín, nhà thơ "sực nhớ làng". Từ "sực" tạo ra sự biến chuyển đột ngột trong cảm xúc của nhân vật trữ tình. Nỗi nhớ làng dâng trào, tràn ngập trong suy nghĩ, tâm tưởng của thi nhân. Câu hỏi tu từ"- Chị ấy, năm nay còn gánh thóc/ Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?" như một câu hỏi tác giả tự đặt ra cho chính mình. Nó cho thấy sự bâng khuâng trong tâm trạng và nỗi niềm nhớ làng, nhớ quê hương của "khách xa".
Hình ảnh trong thơ Nguyễn Bính và Hàn Mặc Tử đều gắn liền với các hình ảnh vùng quê. So với bài thơ "Mùa xuân xanh" của Nguyễn Bính, "Mùa xuân chín" của Hàn Mặc Tử lại diễn tả bức tranh mùa xuân ngập tràn sức sống, tròn đầy, rực rỡ nhất từ đó thể hiện tiếc nuối và mặc cảm thân phận của tâm hồn thi nhân trước cuộc sống.
Cách sử dụng ngôn ngữ giàu sức gợi, khắc họa nên một bức tranh xuân sống động, ở độ "chín" đã thể hiện khát khao được giao cảm với đời, với người của một hồn thơ sâu sắc.
Trên đây là phần giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm "Mùa xuân chín"! Em cảm ơn cô và các bạn đã chú ý lắng nghe.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bài viết đã biên soạn, tổng hợp một số dàn ý và đoạn văn mẫu để phục vụ cho bài thực hành Nói và nghe: Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật Mùa xuân chín. Các em có thể chuẩn bị bài nói của mình từ các gợi ý trên.
Các bài văn mẫu lớp 10 khác:
- Nói và nghe: Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật một bài thơ hai-cư Nhật Bản
- Phân tích bài thơ Cánh đồng