Đề bài: Các em hãy tìm hiểu và chỉ ra Giá trị nội dung bài thơ Nói với con của nhà thơ Y Phương.
Giá trị nội dung bài thơ Nói với con
Bài làm:
Y Phương - nhà thơ người dân tộc Tày tiêu biểu cho nền thơ ca của văn học Việt Nam. Từ năm 1993, ông đảm nhận chức vụ chủ tịch Hội văn học nghệ thuật Cao Bằng. Phong cách thơ của Y Phương vô cùng đặc biệt đó là những vần thơ mang tâm hồn chân thật, phóng khoáng, trong sáng và mang lối tư duy của con người miền núi đầy chất phác. Tiêu biểu cho phong cách thơ ấy là bài thơ "Nói với con" . Thật vậy qua tác phẩm, Y Phương đã mượn lời người cha nói với con để tình cảm gia đình chính là cuội nguồn sinh dưỡng nuôi dưỡng con và nhắc đến phẩm chất tốt đẹp của người đồng để mong con lấy đó làm hành trang vững bước trên đường đời.
"Nói với con" sáng tác năm 1980 được trích trong tập Thơ Việt Nam (1945 - 1985). Cùng với đó, tác giả sử dụng những câu thơ dài ngắn khác nhau để bộc lộ cảm xúc được rõ ràng hơn. Nhịp thơ cũng rất đặc biệt, lúc thì nhẹ nhàng sâu lắng khi thì mạnh mẽ dứt khoát giúp người đọc cảm nhận được tình cảm tha thiết trìu mến của người cha dành cho con mặt khác còn là lời khuyên vô cùng quan trong của cha giờ đây đang thâm sau vào trong lòng người con. Hình ảnh thơ tác giả đã khắc họa vô cùng rõ nét được những truyền thống vô cùng quý báu của dân tộc. Mạch cảm xúc của bài thơ được Y phương mượn lời người cha nói với con về quê hương của mỗi con người sinh ra để qua đó người cha mong con luôn tự hào về sức sống bền bỉ, thủy chung với quê hương. Tình cảm gia đình trong bài thơ cũng chính là tình yêu với đất nước, con người của dân tộc mình.
Bốn câu thơ đầu, người cha muốn về tình cảm ban đầu nuôi dưỡng con chính là chính cảm của cha và mẹ từ khi con mới lọt lòng:
" Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười"
Con bắt đầu lớn lên từ tình yêu bao la của cha mẹ. Cha mẹ mong mỏi, chờ đợi đón nhận từng bước con lớn lên và trưởng thành từ những bước chân chập chững đến nói tiếng, tiếng cười đầu tiên của con. Các cụm từ được Y Phương kết hợp theo từng cặp rất khéo léo: " Chân phải - chân trái" , " hai bước - một bước" , " tiếng nói - tiếng cười" thể hiện một không khí gia đình rất hạnh phúc, ấm áp. Cha mẹ đã vô cùng vui mừng khi con sinh ra, đến lúc con bước đi từng bước đầu tiên, từng tiếng nói con phát ra, cha mẹ đều vô cùng hạnh phúc đón chờ. Qua đây, người cha cũng muốn con nhớ đến công lao trời biển, và khắc cốt ghi tâm công lao ấy.
Người cha còn nói cho con biết rằng con còn lớn lên từ đời sống lao động hằng ngày của người dân tộc mình:
"Người đồng mình thương lắm con ơi!
Đan lờ cài đan hoa
Vách nhà ken câu hát"
Cuộc sống của người trên quê hương nhộn nhịp với những hình ảnh và động tác lao động bình dị, quen thuộc hằng ngày "Đan lờ cài đan hoa". Các động tác của họ vô cùng nhịp nhàng, khéo léo để làm đẹp, làm giàu cho quê hương. " Vách nhà ken câu hát" cùng lao động họ cũng cất lên tiếng hát để làm cho cuộc sống vui tươi vì họ vô cùng yêu đời.
Không những vậy, con lớn lên cùng với rừng núi quê hương thơ mộng, đẹp đẽ vô ngần:
" Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng"
Nơi con sinh ra cùng vô cùng đẹp, được thiên nhiên ban tặng vẻ đẹp hoang sơ " Rừng cho hoa". Thiên nhiên ấy đã có sẵn và luôn nuôi dưỡng tâm hồn, lối sống của con người." Rừng cho hoa" có nghĩa là rừng núi đem lại những vẻ đẹp, niềm vui, hạnh phúc. Con đường cho những tấm lòng đó là con đường của niềm tin, hạnh phúc đi đến chân trời hạnh phúc của người đồng mình. Đây là hình ảnh giàu chất thơ có vẻ đẹp vừa cụ thể vừa khái quát. Người cha muốn tâm sự với con rằng: con được trưởng thành lớn lên nhờ có tình yêu, chăm sóc của cha mẹ, và cuộc sống lao động nghĩa tình của quê hương, của người đồng minh.
Những câu thơ tiếp theo, cha muốn nhắn với con về phẩm chất tốt đẹp của người vùng quê mình đó là sự bền bỉ, kiên cường, cho dù quê hương mình còn nghèo khó, còn vật vả. Sự lặp lại của câu thơ " Người đồng mình thương lắm con ơi" thật đặc biệt và sâu lắng. Người đồng mình ta thương lắm con ơi, bởi trong họ có những phẩm chất tốt đẹp mà những phẩm chất cũng chính là phẩm chất của quê hương ta. Nơi ta sinh ra và trưởng thành. Trước tiên, cha muốn con hãy có tấm lòng gắn bó yêu quê hương mình:
" Sống trên đá không chê đá gập gềnh
Sông trong thung không chê thung nghèo đói"
Dù sống ở đâu " sống trên đá" hay " sống trong thung" thì dù cho đá có gập ghềnh, thung có nghèo đói thì con hãy sống trọn vẹn với quê hương. Bởi quê hương này là nơi con đã khóc tiếng khóc đầu đời, trong con luôn có phẩm chất tốt đẹp của con người nơi đây. Cha cũng mong con luôn sống dào dạt, mạnh mẽ " như sông như suối". Con hãy sống bằng sự lạc quan, khoáng đạt trong trắng như sống suối ở quê hương mình. Cho dù " lên thác xuống ghềnh" vất vả, khó nhọc cũng không lo cực nhọc. Từ đó, người cha muốn gửi mong muốn của mình với con hãy sống thủy chung, gắn bó với quê hương mình, con người mình. Đồng thời,cha mong con trên bước đường đời con sẽ gặp những khó khăn, thử thách những hãy chấp nhận và vượt qua nó bằng tất cả ý chí, phẩm chất mà người quê hương đã ban cho con. Người đồng mình mộc mạc, giản dị. Họ có thể " thô sơ da thịt" những không hề nhỏ bé. Người đồng mình họ còn có truyền thông tốt đẹp tự đục đá kê cao quê hương. Đó là họ luôn ý thức xây dựng quê hương mình ngày một tốt đẹp hơn. Và họ luôn kế tục, bảo tổn những giá trị tốt đẹp, phong tục tốt đẹp được truyền từ đời này qua đời khác của họ
" Người đồng mình đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục"
Cuối cùng, kết thúc bài thơ là những lời dặn dò vô cùng thiết tha, trìu mến của cha nhắn với con.
" Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con" .
Cha muốn nhắn với con rằng: người đồng mình "tuy thô sơ da thịt" bởi họ vô cùng chân chất, thật thà. Họ yêu ra yêu, ghét ra ghét, họ sống không hề tính toán. Nhưng trong họ luôn có phẩm chất để con phải tự hào và học hỏi. Để sau này, khi bước ra ngoài cuộc đời, con luôn lấy đó làm hành trang để vững bước. Vì ngoài kia, con sẽ gặp những khóc khăn, những thử thách, con cũng đừng sợ, đừng vất vả " không bao giờ nhỏ bé" bởi phía sau con luôn có người đồng mình, luôn có cha mẹ ở bên và ủng hộ con. Hay từ " Nghe con" kết thúc khổ thơ thật ngọt ngào, tha thiết. Người cha trong bài thơ quả thật là người nghe vô cùng yêu con.
Bài thơ " Nói với con" viết về tình yêu gia đình và cụ thể hơn chính là những điều người cha muốn gửi gắm và mong ước ở con. Quả là đáng trân trọng biết bao tấm lòng người cha - một người không chỉ hết lòng vì con mà còn có một tâm hồn tha thiết với quê hương, con người mình.
-----------------HẾT-------------------
Trên đây các em vừa tìm hiểu về những đặc sắc về nội dung của bài thơ Nói với con, bên cạnh đó để thấy hết được giá trị của tác phẩm, các em không nên bỏ qua những bài văn mẫu đặc sắc khác như: Cảm nhận bài thơ Nói với con của Y Phương, Phân tích khổ 2 của bài thơ Nói với con, Tâm sự của người cha nói với con trong bài thơ Nói với con, Cảm nhận về tình cha con trong bài thơ Nói với con.