Dàn ý phân tích cái hay của điệp ngữ "Buồn trông" trong Kiều ở lầu Ngưng Bích
1. Mở bài
- Giới thiệu về Truyện Kiều và đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích"
- Vẻ đẹp trong bút pháp miêu tả nội tâm của Nguyễn Du ở trong tám câu cuối cùng điệp từ "Buồn trông".
2. Thân bài
- Bốn bức tranh được dựng lên qua tám câu thơ, thể hiện tâm trạng của nàng Kiều.
- Tất cả đều được bắt đầu bằng "buồn trông" → Nghe buồn thảm, sầu thương.
+ Nỗi buồn của con người thấm sang cảnh vật
+ Sau tất cả những biến cố đã xảy ra, giờ Kiều mới có thể ngồi ngẫm lại thấm thía nỗi buồn của bản thân.
- Bức tranh đầu tiên: Con thuyền và cánh buồm:
+ Lầu Ngưng Bích nhìn về phía biển, Kiều bắt gặp cảnh "cửa bể chiều hôm"
+ "Chiều hôm": Lúc trời bắt đầu tối→ Buồn, nhớ nhà.
+ Trong khung cảnh ấy, Kiều bắt gặp hình ảnh một chiếc thuyền.
+ "Thuyền ai": Nghe thật mơ hồ, "thấp thoáng": Chỉ mập mờ, mơ ảo một cánh buồm.
→ Sự mơ hồ, lẻ loi của chiếc thuyền đang dần mất hút, chỉ còn chút tàn dư → Nỗi buồn trong lòng Kiều.
- Bức tranh thứ hai: Con nước và cánh hoa
+ Con nước đang ồ ạt tuôn xuống. Dòng nước xô đẩy, kéo phăng mọi thứ
+ Một cánh hoa mỏng manh đang dập dềnh trên sóng nước
+ "Man mác": Từ láy, chỉ sự vô định, một nỗi buồn sâu thẳm
→ Cánh hoa có thoát khỏi dòng nước, hay sẽ bị dòng nước cuốn phăng, vùi dập → Cuộc đời của Kiều, phải chăng cũng như cánh hoa kia, sẽ bị dòng đời xô đẩy tới tận cùng.
- Bức tranh thứ ba: Nội cỏ và bầu trời:
+ Lại một khung cảnh quạnh quẽ, thê lương.
+ "Nội cỏ": Cánh đồng cỏ bát ngát, kéo dài tới tận chân trời
+ "Rầu rầu": Sự héo úa, u ám, không có sức sống → Tâm trạng của Kiều cũng buồn tủi như vậy.
+ Cánh đồng cỏ héo úa, kéo dài tới tận chân trời, hòa với sắc trời thành một dải.
+ "Xanh xanh": Màu xanh mờ nhạt, mơ hồ.
+ Hai từ láy liên tiếp chỉ màu sắc u ám → Nhấn mạnh màu sắc → Cuộc đời của Kiều qua con mắt nàng.
- Bức tranh thứ tư: Gió và mặt biển
+ Là bức tranh dữ dội nhất trong bốn bức tranh
+ Gió và sóng biển gào thét, cuồng nộ
+ Kiều tưởng chừng mình đang ngồi trên lớp lớp sóng biển, nghe nó gào thét xung quanh.
+ "Ầm ầm": từ láy âm thanh, gợi ra sự dữ dội, hung bạo
→ Sự dự đoán về tương lai của Kiều
=> Nỗi buồn đã dâng tới tột đỉnh khiến con người có thể liều lĩnh bất chấp tất cả để thoát khỏi nỗi buồn đó → Nguyên do để sau này Kiều liều lĩnh nghe lời dụ dỗ của Sở Khanh.
- Kết luận chung:
+ Bốn bức tranh đều được đặt từ "buồn trông" lên đầu
+ Thiên nhiên được nhìn qua con mắt của Kiều.
+ Màu sắc của thiên nhiên và cảnh vật cũng là tâm trạng và tương lai của Kiều
3. Kết bài
- Khẳng định lại vấn đề
- Nguyễn Du là bậc thầy miêu tả nội tâm nhân vật.
Trong tác phẩm Truyện Kiều có rất nhiều đoạn trích độc thoại nội tâm, miêu tả tâm trạng của Thúy Kiều trong mười lăm năm lưu lạc xa quê. Thế nhưng để nói tới đoạn thơ miêu tả nội tâm đặc sắc nhất thì không thể không nhắc tới đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích". Đây là một trong những trích đoạn miêu tả nội tâm nhân vật xuất sắc nhất, độc đáo nhất của Nguyễn Du, đặc biệt là tám câu cuối của đoạn thơ. Tất cả vẻ đẹp, cái hay, cái tài hoa của Nguyễn Du đều đọng lại trong tám câu thơ này cùng với điệp từ "buồn trông":
"Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa
Buồn trông ngọn nước mới sa
Hoa trôi man mác biết là về đâu
Buồn trông nội cỏ rầu rầu
Chân mây mặt nước một màu xanh xanh
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh
Ầm ầm tiếng sóng vây quanh ghế ngồi".
Tám câu thơ trên mới đọc qua tưởng chừng chỉ tả những cảnh vật bên ngoài lầu Ngưng Bích nhưng ngẫm lại thì mới thấy thực ra nó đang tả lại cái tâm trạng con người, tâm trạng của Kiều...(Còn tiếp)
>> Xem bài mẫu đầy đủ Phân tích cái hay của điệp ngữ Buồn trông trong Kiều ở lầu Ngưng Bích tại đây.
---------------------------HẾT----------------------------
Kiều ở lầu Ngưng Bích là một trong những đoạn trích thể hiện rõ nhất tài năng miêu tả thiên nhiên và biệt tài khắc họa tâm lí nhân vật của đại thi hào Nguyễn Du, bên cạnh bài phân tích cái hay của điệp ngữ "Buồn trông" trong Kiều ở lầu Ngưng Bích, các em có thể tham khảo thêm một số Bài văn hay lớp 9 có cùng chủ đề khác như: Cảm nhận về đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích, Phân tích tám câu thơ cuối trong bài Kiều ở lầu Ngưng Bích, Phân tích đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích để thấy rằng: Nguyễn Du đã dựng nên một bức tranh tâm tình đầy xúc động, Phân tích tâm trạng của Kiều trong Kiều ở lầu Ngưng Bích.