Dàn ý bình giảng Bài ca phong cảnh Hương Sơn
1. Mở bài
- Chu Mạnh Trinh (1862-1905), tự Cán Thần, hiệu Trúc Vân, là một danh sĩ thời Nguyễn, ông là người đa tài, đặc biệt trong văn chương cũng có nhiều tác phẩm để đời.
- Một trong số những sáng tác nổi tiếng của ông là bài hát nói Hương Sơn phong cảnh ca, đây được xem là một trong những áng văn hay và đặc sắc của văn học Việt Nam khi nói về chốn tôn giáo linh thiêng.
2. Thân bài
* 4 câu thơ đầu: Khái quát vẻ đẹp của Hương Sơn "Bầu trời...có phải?"
- Câu thơ mở đầu "Bầu trời cảnh Bụt" mở ra chủ đề xuyên suốt toàn bài thơ, đó là không khí linh thiêng nơi cửa phật đang bao trùm lên toàn bộ cảnh vật, gợi ra vẻ đẹp thanh tịnh, thoát tục của núi rừng Hương Sơn.
- Vẻ đẹp của nơi đây là sự phối hợp giữa vẻ đẹp của non, nước, mây cùng với hệ thống hang động đẹp nhất trời Nam.
* 10 câu thơ tiếp "Thỏ thẻ...thang mây": Vẻ đẹp chi tiết của Hương Sơn:
- "Thỏ thẻ rừng mai chim cúng trái/Lửng lơ khe Yến cá nghe kinh.": Vẻ đẹp thanh tịnh, cảnh vật yên bình, chậm rãi thong thả, được bao quanh bởi không khí thanh tịnh, thiền tu.
- "Thoảng bên tai một tiếng chày kình/Khách tang hải giật mình trong giấc mộng.": Nghệ thuật lấy động chế tĩnh càng tô đậm cái sự yên tĩnh, thanh tịnh vô cùng của chốn Hương Sơn.
- Tiếng chuông chùa đánh thức con người khỏi giấc mộng phàm tục, giác ngộ rằng tất cả những vướng bận cuộc đời cuối cùng chỉ như là một giấc mộng tang hải thương điền, nhiều suy vi, biến đổi.
- "Này suối Giải Oan, này chùa Cửa Võng/Này am Phật Tích, này động Tuyết Quynh.": Vẻ đẹp phong phú đa dạng với nhiều thắng cảnh, di tích.
- 4 câu cuối "Nhác trông lên...uốn thang mây": Vẻ đẹp rất đỗi phiêu diêu, thư thái, vừa huyền ảo, vừa mỹ lệ, đặc sắc mà khó nơi nào có được.
* 5 câu thơ cuối "Chừng giang sơn...còn yêu": Biến chuyển trong tâm hồn tác giả:
- Câu hỏi tu từ "Chừng giang sơn còn đợi ai đây/Hay tạo hóa khéo ra tay sắp đặt", có ý ca ngợi vẻ đẹp của Hương Sơn, vẻ đẹp ấy dường như đang chờ mỗi một người trong thế gian.
- Chu Mạnh Trinh cũng dường như tạm quên đi thân phận, rũ bỏ hết âu lo, để hòa vào không khí thanh tịnh nơi đây, tâm hướng về Phật tổ, "Lần tràng hạt niệm Nam mô Phật".
- Phong cảnh Hương Sơn quả thực là mang trong mình những vẻ đẹp hấp dẫn, khó chối từ, để trong lòng thi nhân mãi một ý nghĩ "Càng trông phong cảnh càng yêu".
3. Kết bài
- Hương Sơn phong cảnh ca là một tác phẩm hay với giọng thơ nhẹ nhàng, khoan khoái như thả hồn vào cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng đã làm nổi bật vẻ đẹp thanh tịnh, nhưng cũng không kém phần thơ mộng tựa chốn bồng lai của quần thể danh thắng Hương Sơn.
- Vẻ đẹp và những xúc cảm tinh tế trong tâm hồn tác giả, đó là một tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu đất nước sâu sắc, kết hợp với cảm hứng Phật giáo của một danh sĩ đa tài.
Chu Mạnh Trinh (1862-1905), tự Cán Thần, hiệu Trúc Vân, là một danh sĩ thời Nguyễn, từ bé đã nổi tiếng thông minh sáng dạ, từng làm quan dưới triều Nguyễn. Ông là một người đa tài, ngoài có tài văn chương ông còn là một nhà kiến trúc tài năng, từng thiết kế đền Hoa Đà thờ Chử Đồng Tử, lại thiết kế cả chùa Thiên Trù nằm trong khu danh thắng Hương Sơn, Mỹ Đức, Hà Tây. Cũng trong không khí liêng thiêng, thanh tịnh chốn Phật giáo, cùng với vẻ đẹp của cảnh sắc chốn bồng lai ấy đã khơi gợi trong tâm hồn Chu Mạnh Trinh những cảm hứng đặc biệt, từ đó viết nên bài hát nói Hương Sơn phong cảnh ca, đây được xem là một trong những áng văn hay và đặc sắc của văn học Việt Nam khi nói về chốn tôn giáo linh thiêng.
"Bầu trời, cảnh bụt,
Thú Hương Sơn ao ước bấy lâu nay.
Kìa non non, nước nước, mây mây,
Đệ nhất động hỏi là đây có phải?"
Câu thơ mở đầu "Bầu trời cảnh Bụt" là một câu thơ rất đặc biệt, mở ra chủ đề xuyên suốt toàn bài thơ, đó là không khí linh thiêng nơi cửa phật đang bao trùm lên toàn bộ cảnh vật,...(Còn tiếp).
>> Xem bài mẫu đầy đủ Bình giảng Bài ca phong cảnh Hương Sơn