- "Con đường mùa đông:
+ Không khí ảm đạm, lạnh lẽo, buồn tẻ bao trùm nước Nga khi những cuộc nổi dậy của nông dân bị đàn áp.
+ Nỗi buồn và sự vận động thoát khỏi nỗi buồn của nhà thơ.
- "Nhi-na", "lò sưởi", "ngày mai": Những hình ảnh tương sáng, ấm áp, hướng về tương lai đầy hi vọng của tác giả.
- "Làn sương", "mảnh trăng", "cánh đồng buồn": Nỗi buồn trong sáng của tác giả.
- "Cỗ xe tam mã băng đi":
+ Xe tam mã là biểu tượng của nước Nga.
+ Cỗ xe băng đi mà không có cản trở đại diện cho ý chí, sức mạnh của người dân Nga không gì có thể đánh bại được.
- ...
Thơ của Puskin rất ít khi được đặt tên. "Con đường mùa đông" là một trong số ít những bài thơ có nhan đề. Chính vì thế, "Con đường mùa đông" không phải là một cái tên đơn giản mà còn ẩn chứa ý nghĩa ẩn dụ sâu xa. Đầu tiên, nhan đề này đã khái quát được không gian thực được nhắc đến trong tác phẩm: mùa đông nước Nga - mùa tuyết rơi, giá rét và cô đơn. Nghĩa ẩn dụ của nhan đề được gợi lên từ hoàn cảnh sáng tác. Thời gian này, những cuộc khởi nghĩa của nông dân chống lại chế độ Nga Hoàng liên tiếp nổ ra và bị đàn áp. Nhà thơ Puskin bị đi đày vì đã sáng tác những tác phẩm ủng hộ khởi nghĩa. "Con đường mùa đông" có lẽ cũng đại diện cho không khí ảm đạm, lạnh lẽo đang bao trùm nước Nga. Cảm xúc chung của bài là nỗi buồn càng khẳng định thêm cho nghĩa ẩn dụ của nhan đề.
-------------
Mời em tham khảo thêm những bài văn mẫu lớp 11 khác do đội ngũ Taimienphi.vn biên soạn như: Viết văn bản nghị luận về một tác phẩm thơ (Tìm hiểu cấu tứ và hình ảnh trong tác phẩm); Viết đoạn văn về một phương diện nổi bật của bài thơ Tràng giang.
Trong nỗi buồn hiu hắt, ảm đạm bao trùm "Con đường mùa đông", người đọc bỗng thấy sáng lên hình ảnh thơ "Nhi-na, bên lò lửa đỏ". Câu thơ gồm hai chủ thể là nhân vật trữ tình mang tên Nhi-na và chiếc lò sưởi. Nhi-na có lẽ là tên người con gái mà Puskin hằng mong nhớ, mà tình yêu thì thường cho con người thêm sức mạnh. Cô gái này là nguồn động lực tiềm tàng để nhà thơ bước tiếp trong mùa đông băng giá. "Lò sưởi" cũng gợi lên sự ấm áp, thân mật, gần gũi. Ánh lửa đỏ xua tan đi sự lạnh lẽo, cô độc. Hai hình ảnh này cùng xuất hiện trong một câu thơ cho ta thấy được sự hi vọng của tác giả về tương lai êm đềm, hạnh phúc, không còn cô độc và buốt giá nữa.
Hình ảnh mà em ấn tượng nhất trong "Con đường mùa đông" của Puskin là tiếng nhạc ngựa. Âm thanh này được nhắc đến hai lần trong bài thơ: "Nhạc ngựa đều đều buồn tẻ" và "Nhạc ngựa đều đều buông xa thẳm". Tiếng nhạc vang lên từ chiếc chuông đeo trên cổ ngựa thường nghe sẽ rất vui tai. Giống như Hoàng Tố Nguyên đã viết "Leng keng nhạc ngựa ngược lên chợ Gò" chứ không phải tiếng kêu đều đều, tẻ nhạt như Puskin miêu tả. Dường như chính nỗi sầu nhân thế, nỗi buồn vì khung cảnh mùa đông đã phủ lên tâm trạng nhà thơ, khiến cho mọi thứ xung quanh đều trở nên ảm đạm. Không những thế, âm thanh này còn lặp lại đến hai lần, càng như ám ảnh người đọc về âm điệu vang vọng cùng nỗi buồn trở nên vô tận chạy dài theo con đường mùa đông.
Nhan đề "Con đường mùa đông" mang một ý nghĩa khá đặc biệt. Con đường mở ra trong bài thơ thẳng tắp, gợi sự chuyển động theo hướng tiến về phía trước. Mùa đông lại là một danh từ chỉ thời tiết lạnh giá, thời điểm có tuyết phủ trắng xóa. Con người khi này cũng buồn, cũng cô đơn như chính khung cảnh đìu hiu, tẻ nhạt. Một vế mang nghĩa vận động, một vế thể hiện nỗi buồn. Vậy "Con đường mùa đông" có phải sự vận động của nỗi buồn? Hay là sự vận động để vượt qua nỗi buồn của chủ thể bài thơ? Có lẽ là cả hai điều này đều đúng. Tuy những sự vật trong bài thơ đều được miêu tả dưới góc nhìn ảm đạm nhưng người đọc cũng đã thấy "ngày mai", "ánh lửa" hay "những vòng nhịp nhàng". Dẫu chưa thể thoát ra khỏi hiện thực, nhân vật trong bài thơ cũng đã cố gắng để tìm thấy những tia hi vọng trong mùa đông dài lạnh lẽo.
Đã từng có nhận định cho rằng "Ở Puskin người ta tìm thấy con người Nga hoàn chỉnh nhất, tâm hồn Nga đẹp đẽ nhất". "Con đường mùa đông" - một trong số những bài thơ nổi bật nhất của ông đã nhắc xe tam mã trong hình ảnh thơ "Cỗ xe tam mã băng đi". Tại sao lại là xe tam mã? Đây là loại xe được coi là một trong số những biểu tượng của nước Nga. Trong không khí lạnh lẽo, ảm đạm của mùa đông, "Cỗ xe tam mã băng đi" như một sự vận động khác biệt phá tan sự đìu hiu của khung cảnh. Bài thơ được ra đời trong hoàn cảnh các cuộc khởi nghĩa nông dân chống lại chế độ Nga Hoàng đang bị đàn áp dữ dội, nhà thơ Puskin cũng bị liên lụy mà phải lưu đày. Liên hệ với nhau, người đọc cảm nhận được hình ảnh cỗ xe như mang một ý nghĩa đặc biệt. Mùa đông lạnh lẽo như chế độ quân chủ chuyên chế đang bao trùm lấy nước Nga. Những cỗ xe như con người Nga mạnh mẽ, dù phải bước chân trên con đường đầy băng giá, họ vẫn cứ băng đi. Dù có bị đàn áp dữ dội thì con người Nga vẫn cứ mạnh mẽ đứng lên đấu tranh. Đây chính là hình ảnh thơ đầy tính liên tưởng. Qua đó cho độc giả thấy được tâm hồn, nhân cách nước Nga trong con người Puskin.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Mong rằng thông qua một vài gợi ý trên, em có thể hiểu hơn về tác phẩm "Con đường mùa đông" và đại thi hào Puskin.