Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên

Tóm tắt: Đọan trích trên được trích trong tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu ký” của nhà văn Tô Hoài. Trong đó kể về nhân vật Dế Mèn cường tráng, oai phong, vạm vỡ. Chú rất tự hào và kiêu hãnh về những gì mình có với mọi người xung quanh. Nhưng cậu cũng rất ghét một anh bạn hàng xóm tên là Dế Choắt bởi anh ta ốm yếu, còi cọc. Dế Mèn trêu chị Cóc ẩn vào hang sâu. Hiểu lầm là Dế Choắt nên chị đã mổ Choắt lâm vào nguy kịch. Trước khi chết Dế Choắt đã nói lời cuối với Dế Mèn hãy là người bớt kiêu ngạo, hung hăng phải biết trưởng thành và suy nghĩ thấu đáo. Đó là câu chuyện trên hành trình trưởng thành của Dế Mèn, là bài học mà chú không bao giờ quên.

a.Truyện “ Bài học đường đời đầu tiên” được kể bằng lời của nhân vật chính Dế Mèn ( Ngôi thứ nhất)
b.Đoạn trích có thể chia thành 2 phần:
Phần 1: Từ  đầu đến “ Sắp đứng đầu thiên hạ rồi” ( cho thấy vẻ đẹp ngoại hình của Dế Mèn)
Phần 2: Tiếp cho đến hết. ( Câu chuyện về bài học của Dế Mèn) 

a. Các chi tiết miêu tả ngoại hình của Dế Mèn:
+ Đôi càng mẫm bóng
+ Càng vuốt nhọn hoắt
+ Cái đầu nổi từng tảng rất bướng
+ Hai cái răng đen nhánh nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy
+ Sợi râu dài và uốn cong 

* Các chi tiết miêu tả hành động của Dế Mèn:
+ Co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ
+ Lúc đi bách bộ thì người rung rinh một màu nâu bóng mỡ
+ Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp
+ Chốc chốc lại trịnh trọng  và khoan thai đưa cả chân lên vuốt râu
Có thể thấy: Cách tác giả miêu tả đã làm nổi bật đối tượng về ngoại hình tính cách. 

b. Một số từ tác giả dùng miêu tả hình dáng, tính cách: Cường tráng, đen nhãnh, ngoàm ngoạp, cong, hùng dũng, ….
Có thể thay thế bằng các từ ngữ như: hủn hoẳn – ngắn hủn/ giòn giã – giòn tan -> Các từ mà tác giả sử dụng cho thấy sự nổi bật, cá tính sáng tác tác giả về nhân vật
c. Qua đoạn trích, Dế Mèn là nhân vật có ngoại hình đẹp, cá tính mạnh mẽ nhưng quá tự phụ và kiêu căng. 

Về thái độ của Dế Mèn trong đoạn trích với Dế Choắt có thể cảm nhận được là thái độ trịnh thượng, khinh miệt, thờ ơ vô cảm qua các từ ngữ như: Tao/ mày; lớn tiếng mắng mỏ, điệu bộ khinh khỉnh.

Đoạn hai của đoạn trích cho thấy rõ tâm lý của Dế Mèn:
- Coi thường, khinh rẻ bạn bè lại vô cảm trước hoàn cảnh của người khác
- Tinh ranh, lắm trò
- Sợ sệt khi nghe tin Dế Choắt bị chị Cốc mổ chết
- Ngỡ ngàng, lo sợ bất ngờ
- Thẫn thờ, ăn năn, hối lỗi trước lời khuyên của Dế Choắt
Bài học rút ra đầu tiên trong cuộc đời Choắt chính là biết khiêm nhường, suy nghĩ thấu đáo chớ nghịch ranh, ích kỷ hung hẳng để lại hậu quả ân hận cả đời 

Những sự việc được miêu tả trong truyện có nét giống với thực tế. Nhưng bằng bút pháp nhân hoá, nhân vật cũng có tính cách, cư xử như con người.
Những tác phẩm tương tự như: Chân tay mắt mũi miệng, Ếch ngồi đáy giếng, ….. 

Luyện tập: 

Gợi ý :
- Tâm trạng thẫn thờ, suy tư về việc làm đã lỡ của mình, Dễ Mèn đã suy sụp
- Từ đó, anh quyết tâm trở thành ngừoi thân thiện với mọi người, luôn giúp đỡ người khó khăn.