I. Đọc hiểu văn bản
Câu 1:
-Truyện gồm các nhân vật: Thánh Gióng, mẹ Gióng, Sứ giả, nhà vua, dân làng
-Gióng là nhân vật chính của truyện
- Được xây dựng bởi các chi tiết kỳ ảo giầu ý nghĩa là:
+ Mẹ Gióng đẻ ra Gióng sau khi giẫm lên vết chân to lạ thường
+Gióng ba tuôit không biết nói cười, không biết đi đứng
+ Tiếng nói đầu tiên chính là khi gặp được sứ giả
+ Thánh Gióng ăn nhiều đến nỗi là làng cùng nấu cơm nuôi Gióng, Gióng trở lên cường tráng lạ thường
+ Gióng anh dũng đánh giặc rồi bay về trời trên núi Sóc Sơn
Câu 2:
a. Ý thức của anh hùng về đánh giặc, bảo vệ giang san
b. Thứ vũ khí của người anh hùng chính là ngựa và roi
c. Sức mạnh của nhân dân trong cuộc đấu tranh bảo vệ đất nước; tình đoàn kết và khát vọng chiến tháng của nhân dân
d. Sức mạnh của tinh thần đoàn kết, chung sức một lòng của nhân dân
e. Bảo vệ và đấu tranh là trách nghiệm cả mỗi người nhưng không cần lập công. Gióng chính là vị thần đến để bảo vệ nhân dân và ra đi khi làm tròn nhiệm vụ của mình.
Câu 3:
Thánh Gióng là biểu tượng lớn của nhân tộc trong thời kỳ đầu tranh bảo vệ đất nước:
- Là sức mạnh lớn lao của nhân dân trong thời kỳ chiến đấu
- Là tinh thần đoàn kết mang vóc dáng cuả dân tộc, văn hoá, lịch sử
Câu 4:
- Theo em, truyền thuyết của liên qan đến sự thật lịch sử thời đại các vị vua Hùng. Nhân dân ta còn trong giai đoạn bảo vệ đất nước, cần người tài và đặc biệt là tin thần trách nghiệm của nhân dân trong bảo vệ tổ quốc chống giặc ngoại xâm
II.Luyện tập
Câu 1:
- Hình ảnh đẹp trong truyền thuyết là hình ảnh Gióng ba năm không biết nói cười đột nhiên đứng dậy gọi sứ gỉa tham gia cuộc chiến bảo vệ tổ quốc
Câu 2:
- Hội thi mang tên “ Hội khoẻ phù đổng” vì là cuộc thi cần nhiều sức khoẻ và tinh thần của các học sinh cúng như ẩn dụ cho hình ảnh người anh hùng cho thế hệ mới của dân tộc . Góp phần vào việc học tập, lao động xây dựng đất nước ở một tương lai không xa.
I. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:
Câu 1: Trong truyện Thánh Gióng có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? Nhân vật chính này được xây dựng bằng nhiều chi tiết tưởng tưởng kì ảo và giàu ý nghĩa. Em hãy tìm và liệt kê ra những chi tiết đó?
- Trong truyện “Thánh Gióng” có các nhân vật: Thánh Gióng, mẹ Thánh Gióng, sứ giả, nhà vua, dân làng và giặc Ân.
- Nhân vật chính trong truyện là Thánh Gióng.
- Những chi tiết tưởng tượng kì ảo:
+, Bà mẹ ra đồng giẫm lên vết chân to, lạ và thụ thai.
+, Ba năm Gióng không biết nói, cười, cũng chẳng biết đi, đặt đâu nằm đấy.
+, Tiếng nói đầu tiên là nhờ mẹ ra mời sứ giả vào.
+, Gióng ăn bao nhiêu cũng không đủ no, áo vừa mặc xong đã căng đứt chỉ.
+, Biến thành một tráng sĩ mình cao hơn trượng.
+, Cưỡi ngựa ra trận đánh giặc, roi sắt gãy, gióng nhổ tre đánh tan giặc Ân rồi bay về trời.
Câu 2: Theo em, các chi tiết sau đây có ý nghĩa như thế nào?
a. Tiếng nói đầu tiên của chú bé lên ba là tiếng nói đòi đánh giặc:
- Ca ngợi ý thức đánh giặc , cứu nước trong con người Thánh Gióng.
- Trong Gióng luôn luôn nghĩ cho đất nước, luôn nghĩ phải đánh thắng giặc Ân nên Thánh Gióng có những khả năng, hành động khác thường.
- Thánh Gióng chính là hình ảnh của nhân dân.
b. Gióng đòi ngựa sắt, roi sắt, giáp sắt để đánh giặc: Để chiến thắng giặc ta phải chuẩn bị từ lương thực cho đến vũ khí.
c. Bà con làng xóm vui lòng góp gạo nuôi cậu bé:
+, Sức mạnh dũng sĩ của Gióng được nuôi dưỡng từ cái bình thường, giản dị.
+, Nhân dân ta yêu thương Gióng muốn cho cậu bé đó lớn nhanh để đánh giặc cứu nước.
+, Thể hiện được tấm lòng tương thân tương ái, giúp đỡ nhau trong lúc khó khăn của nhân dân ta.
+, Gióng chính là sức mạnh của toàn dân.
d. Gióng lớn nhanh như thổi, vươn thành tráng sĩ:
+, Vì nhiệm vụ cứu nước không thể chậm trễ. Cuộc chiến đấu chống ngoại xâm đòi hỏi dân tộc ta phải có một sức mạnh phi thường như vậy.
+, Gióng vươn vai thể hiện được sự trưởng thành vượt bậc, về sức mạnh, về tinh thần của dân tộc ta trước giặc ngoại xâm.
đ. Gậy sắt gãy, Gióng nhổ tre bên đường đánh giặc:
+, Gióng đã không chịu đầu hàng khuất phục – thể hiện sự kiên cường, dám đấu tranh của người dân Việt Nam.
+, Gióng không chỉ dùng vũ khí chống giặc ngoại xâm mà dùng cả cỏ cây của đất nước, bằng những gì có thể giết giặc.
e. Gióng đánh giặc xong, cởi áo giáp sắt để lại và bay thẳng về trời:
+, Việc đánh giặc là trách nhiệm và là sự tự nguyện của bản thân không ai bắt buộc nên khi đánh giặc xong Gióng không trở về nhận thưởng, không hề đòi công danh.
+, Gióng là con của thần, của trời thì nhất định Gióng phải về trời chỉ để lại dấu tích của chiến công trên quê hương thân thuộc của mình.
+, Gióng là non nước, đất trời là biểu tượng của người dân Văn Lang.
Câu 3: Hãy nêu ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng?
- Gióng là hình tượng tiêu biểu của người anh hùng đánh giặc giữ nước.
- Gióng chính là sức mạnh của cả cộng đồng ở buổi đầu dựng nước: sức mạnh của tổ tiền, thần thánh (ra đời một cách kì lạ: bà mẹ ướm chân về thụ thai), sức mạnh của mọi người (góp gạo nuôi Gióng) và là sức mạnh của thiên nhiên, văn hóa, kĩ thuật (tre, áo giáp sắt, ngựa sắt, roi sắt).
Câu 4: Truyền thuyết thường liên quan đến sự thật lịch sử. Theo em, truyện Thánh Gióng có liên quan đến sự thật lịch sử nào?
Truyền thuyết “Thánh Gióng” liên quan đến thời đại Hùng Vương. Nhân dân ta trồng lúa nước khá phát triển, biết rèn ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt. Truyền thuyết cũng phản ánh được nhân dân ta có truyền thống sức mạnh đoàn kết chống giặc ngoại xâm và sử dụng tất cả phương tiện để đánh giặc.
II. LUYỆN TẬP:
Câu 1: Hình ảnh nào của Gióng là hình ảnh đẹp nhất trong tâm trí em?
Hình ảnh đẹp nhất trong tâm trí em là hình ảnh Thánh Gióng mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt và nhảy lên ngựa để tham gia vào trận chiến đấu chống quân xâm lược.
Câu 2: Theo em, tại sao hội thi thể thao trong nhà trường phổ thông lại mang tên là “Hội khỏe Phù Đổng”?
Hội thi thể thao trong nhà trường phổ thông lại mang tên là “Hội khỏe Phù Đổng” vì:
Đây là hội thi thể thao dành cho lứa tuổi thiếu niên, học sinh – cũng chính là lứa tuổi của Gióng trong thời đại mới.
Ngoài ra, mục đích của hội thi là để học tập, rèn luyện sức khỏe, lao động tốt và góp phần vào sự nghiệp xây dựng – phát triển đất nước giàu mạnh.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 ( trang 24 sgk ngữ văn 6 tập 1)
- Trong truyện Thánh Gióng có những nhân vật: Gióng, bố mẹ Gióng, nhà vua, xứ giả, quân giặc Ân.
- Nhân vật chính: Gióng
- Nhân vật này được xây dựng bằng nhiều chi tiết hoang đường kì ảo và giàu ý nghĩa:
+ Mẹ Gióng ướm chân vào vết chân to
+ Lên ba tuổi chưa biết đi biết nói biết cười
+ Khi nghe tin từ xứ giả, Gióng bỗng cất tiếng nói xin đi đánh giặc
+ Khi có vũ khí bỗng vươn vai lớn thành tráng sĩ
+ Roi sắt gãy, Gióng nhổ bụi tre bên đường đánh giặc
+ Đánh tan giặc, Gióng bay lên trời.
Câu 2 (trang 22 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Ý nghĩa các chi tiết trong truyện:
a, Chi tiết ca ngợi lòng yêu nước của người anh hùng, tiếng nói đầu tiên là tiếng nói của lòng yêu nước.
+ Nhân dân ta có ý thức đánh giặc, từ trẻ con đến người già
b, Chi tiết này thể hiện sự kì lạ trong ý thức của người anh hùng diệt giặc
c, Người anh hùng sinh ra trong nhân dân, được nhân dân nuôi dưỡng, lớn lên mang sức mạnh toàn dân
d, Trong khi đất nước có giặc ngoại xâm, người anh hùng phải vươn lên tầm vóc vĩ đại, phi thường để cứu nước
đ, Trong khó khăn, vẫn nhanh trí, kiên cường tìm cách giết giặc
e, Gióng mãi bất tử cùng non sông đất nước.
Câu 3 (trang 23 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Hình tượng nhân vật Gióng có ý nghĩa:
- Biểu tượng của tinh thần đoàn kết, đấu tranh chống giặc ngoại xâm của cộng đồng
- Đại diện tượng trưng cho lòng yêu nước, khả năng và sức mạnh quật khởi của dân tộc
- Hình tượng tiêu biểu của người anh hùng đánh giặc cứu nước.
Câu 4 (trang 23 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Truyện Thánh Gióng liên quan tới sự kiện lịch sử:
- Thời Hùng Vương, dân tộc ta luôn phải chống giặc phương Bắc để bảo vệ đất nước.
- Nhân dân ta luôn tạo ra bước đột phá trong việc chế tạo vũ khí tân tiến chống giặc
- Đã ý thức được việc tạo ra sức mạnh đoàn kết trong cộng đồng để tiêu giệt giặc thù.
Luyện tập
Bài 1 (trang 24 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Sau khi roi sắt gãy Thánh Gióng nhổ bụi tre để diệt giặc:
- Chi tiết này thể hiện sự ứng biến kịp thời, thông minh của Thánh Gióng trong khi diệt giặc
- Sức mạnh, tinh thần kiên cường có thể khiến con người ta làm nhiều điều phi thường.
Bài 2 (trang 24 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Hội thi thể thao trong nhà trường mang tên Hội khỏe Phù Đổng:
- Là hội thi biểu dương sức khỏe, lấy ý nghĩa từ truyền thuyết đánh giặc ngoại xâm của Thánh Gióng
- Giáo dục về lòng yêu nước, ý thức bảo vệ quốc gia cho thế hệ trẻ.
----------------------HẾT------------------------
Trên đây là phần Soạn bài Thánh Gióng bài tiếp theo, các em chuẩn bị trả lời câu hỏi SGK, Soạn bài Từ mượn và cùng với phần Soạn bài Tìm hiểu chung về văn tự sự để học tốt Ngữ Văn 6 hơn.
Thạch Sanh là bài học nổi bật trong Bài 6 của chương trình học theo SGK Ngữ Văn 6, học sinh cần Soạn bài Thạch Sanh, đọc trước nội dung, trả lời câu hỏi trong SGK.
Bên cạnh nội dung đã học, các em có thể chuẩn bị và tìm hiểu nội dung phần Em bé thông minh để nắm vững những kiến thức Ngữ Văn 6 của mình.