=> Tham khảo thêm các bài soạn văn lớp 9 khác tại đây: soạn văn lớp 9
Muốn học tốt giờ học Ôn tập về thơ ở trên lớp, ngoài việc phải đọc lại các kiến thức đã học, các em học sinh cũng cần soạn bài Ôn tập về thơ một cách chu đáo. Các em có thể tham khảo tài liệu soạn văn lớp 9 phần bài soạn này của chúng tôi để dễ dàng hơn trong việc chuẩn bị bài. Tài liệu này, chúng tôi đã thống kê lại một cách ngắn gọn nhất các kiến thức về các bài thơ đã học, bên cạnh đó gợi ý trả lời các câu hỏi sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 2, trang 89, mời các em cùng theo dõi.
Bài 1
Lập bảng thống kê những tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam
Stt | Tên bài thơ | Tác giả | Sáng tác | Thể thơ | Nội dung | Nghệ thuật |
1 | Đồng chí | Chính Hữu | 1948 | Tự do | Những người chiến sỹ cùng cảnh ngộ khó khăn nhưng luôn phấn đấu vì lí tưởng cách mạng. Tình cảm ấy được thể hiện chân phương, giản dị trong mọi hoàn cảnh của cuộc sống | Hình ảnh ngôn ngữ giản dị, cô đọng giàu sức biểu cảm |
2 | Bài thơ về tiểu đội xe không kính | Phạm Tiến Duật | 1969 | Tự do | Hình ảnh người lính lái xe hiên ngang, ung dung trên đường Trường Sơn là hình ảnh đẹp đẽ của cuộc chiến đấu. Cho thấy một tinh thần bất khuất, quyết chiến quyết thắng. | Hiện thực chiến tranh hiện lên sinh động, giọng điệu vui vẻm ung dung khoẻ khắn giàu khẩu ngữ |
3 | Đoàn thuyền đánh cá | Huy Cận | 1958 | Bảy chữ | Khung cảnh thiên nhiên rộng lớn, tráng lệ và con người lao động trên biển ra khơi đánh cá | Hình ảnh đẹp, tráng lệ, âm hưởng ra khơi mạnh mẽ |
4 | Bếp lửa | Bằng Việt | 1963 | Bảy chứ và tám chữ | Những hồi ức đầy cảm xúc về tình bà cháu và lòng kính yêu bà cùng tình yêu quê hương tổ quốc | Biểu cảm, miêu tả đan xen, hình ảnh liên tưởng sáng tạo |
5 | Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ | Nguyễn Khoa Điềm | 1971 | Tự do | Thể hiện tình yêu thương của con dành cho mẹ dân tộc Tà – ôi gắn liền với lòng yêu nước, tinh thần chiến đấu và khát vọng về tương lai | Lời ru của mẹ ngọt ngào, sâu lắng, trìu mến |
6 | Ánh trăng | Nguyễn Duy | 1978 | Năm chữ | Hình ảnh ánh trăng trong thành phố gợi nhiều cảm xúc về những năm tháng qua đi nơi chiến trường, đất nước thời bình luôn được nhắc nhở thái độ sống thuỷ chung, son sắt | Hình ảnh giầu ý nghĩa biểu trưng, giọng điệu chân thành, nhỏ nhẹ, sâu lắng |
7 | Con cò | Chế Lan Viên | 1962 | Tự do | Hình tượng con cò trong những bài ca dao gợi ra tình yêu của mẹ dành cho con | Hình ảnh, giọng điệu thơ nhẹ nhàng, sâu lắng |
8 | Mùa xuân nho nhỏ | Thanh Hải | 1980 | Năm chữ | Cảm thức của tác giả trước mùa xuân tương lai đất nước, thể hiện nguyện ước chân thành muốn góp phần dâng hiến cho quê hương đất nước | Dòng thơ năm chữ ngắn gọn, giai điệu nhẹ nhành, sâu lắng. Hình ảnh giầu sức gợi, ẩn dụ và so sánh được vận dụng tối đa |
9 | Viếng lăng Bác | Viễn Phương | 1967 | Tám chữ | Tình cảm thân thương, xúc động của anh bộ đội ra thăm Bác và tình yêu thương vô bờ của Người cho non sông Việt Nam | Lời thơ trang nghiêm, thành kính hình ảnh thơ giầu biểu tượng. Ngôn ngữ thơ gần gũi, mến thương |
10 | Sang thu | Hữu Thỉnh | Sau 1975 | Năm chữ | Khúc giao mùa thiên nhiên ký diệu, nhẹ nhàng. Bằng cảm xúc tinh tế ấn tượng của nhà thơ ở thời gian chuyển mùa | Hình ảnh thiên nhiên được gợi tả nhiều cảm xúc, ngôn ngữ gợi cảm, nhẹ nhàng sâu lắng |
11 | Nói với con | Y Phương | Sau 1975 | Tự do | Bằng lời trò chuyện cha con, lời bài thơ gửi gắm khát vọng chân thành của cha cho con nhỏ, lòng tin yêu, khát vọng hạnh phúc cuả mỗi cá nhân về quê hương và đạo lý làm người | Hình ảnh, ngôn ngữ lựa chọn giàu hình ảnh, đem lại nhiều ý nghĩa sâu sắc |
12 | Mây và sóng | Ta – go | 1909 | Tự do | Câu chuyện đáng yêu thân thương của các bạn nhỏ với mẹ cua mình. Cho thấy tình yêu thương chân thành của con và tình mẫu tử thiênng liêng của mẹ dành cho con | Giọng thơ nhẹ nhàng, đáng yêu. Hình ảnh mang nhiều ný nghĩa tượng trưng mang đến cảm xúc gần gũi với tuổi thơ |
Câu 2
- Sắp xếp các bài thơ vào từng giai đoạn:
a.Giai đoạn kháng chiến chống Pháp: Đồng chí
b.Giai đoạn hoà bình ở miền Bắc: Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Con cò
c.Giai đoạn kháng chiến chống Mỹ: Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
d.Giai đoạn từ sau 1975: Ánh trăng, Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác, Sang thu
- Những văn bản là bức tranh phản ánh xã hội con người Việt suốt chặng đường dài để đến với nhà nước vì hoà bình
+ Đất nước trong kháng chiến chống pháp gian khổ, hiếu thốn nhưng đầy khí thế anh hùng
+ Những cố gắng lao động và bảo vệ tổ quốc, những niềm vui lao động của những con người mới
+ Khát vọng tình yêu hoà bình và đất nước con người Việt
+ Vẻ đẹp chiến đấu của chiến sỹ và tình yêu lớn lao tới vị lãnh tụ của dân tộc
Câu 3
Điểm chung và riêng về tình mẹ trong ba tác phẩm: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, con cò, mây và sóng
Giống | Khác |
Đều ca ngợi tình mẫu tử với cách thể hiện gần gũi, tình cảm thiết tha | - Thể hiện tình yêu con chính là tình yêu đất nước - Tình mẹ được thể hiện qua cách mượn hình ảnh ca dao để bọc lộ rất bình dị, sâu lắng - Lời nói của em bé và những hành động yêu thương dành cho mẹ, cho thấy tình mẹ thắm thiết, thiêng liêng |
Câu 4
Hình ảnh người lính, đồng đội qua ba bài thơ: Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Ánh trăng
Đồng chí | Hình ảnh người lính trong kháng chiến chống Pháp và bảo vệ dân tộc.Tình đồng chí của những người nông dân sớm trở lên thân thiết vì họ cùng chung ý chí chiến đấu mà quên đi những khó khăn vật chất phía trước |
Bài thơ về tiểu đội xe không kính | Cuôc kháng chiến chống Mỹ khốc liệt đã xích họ lại gần nhau, bỏ qua hiểm nguy luôn lạc quan yêu đời và ý chí kiên cường bất khuất |
Ánh trăng | Những suy nghĩ cảm thức của người lính khi chiến tranh qua đi, những thách thức về tình keo sơn trong thời chiến và nhắc nhở ngưởi chiến sĩ về tình thuỷ chung |
Câu 5
Bút pháp xây dựng hình ảnh thơ qua: Đoàn thuyền đánh cá, Ánh trăng, Mùa xuân nho nhỏ, Con cò
Đoàn thuyền đánh cá | Bút pháp tượng trưng phóng đại |
Ánh trăng | Bút pháp gợi tả |
Mùa xuân nho nhỏ | Bút pháp gợi tả, phóng đại |
Con cò | Bút pháp tượng trưng, phóng đại |
Câu 6
Gợi ý:
Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa
- Hình ảnh bếp lửa được lặp lại vô cùng tinh tế, ấn tượng
- Hình ảnh lửa gợi nên sự ấm áp, hạnh phúc giản đơn
- Những từ ngữ gợi tả như: chờn vờm, sương sớm, nồng đượm mang lại cảm xúc nhẹ nhàng, thiêng liêng
-----------------------HẾT---------------------------
Trong nội dung tiếp, chúng ta sẽ cùng học cách soạn bài Nghĩa tường minh và hàm ý (tiếp theo), các em học sinh nhớ chú ý đón đọc.
Bên cạnh nội dung đã học, các em cần chuẩn bị bài học sắp tớ với phần Soạn bài Đoàn thuyền đánh cá để nắm vững những kiến thức Ngữ Văn 9 của mình.
Ngoài ra, Soạn bài Tập làm thơ tám chữ là một bài học quan trọng trong chương trình Ngữ Văn 9 mà các em cần phải đặc biệt lưu tâm.