Soạn bài Chiếc lá cuối cùng
Câu 1.
- Khi hai người lên gác thì giôn xi đang ngủ. Xiu kéo tấm mành mành xúng che kín cửa sổ và ra hiệu cho cụ Bơ – men sang buồng bên cạnh. Sang đến nơi họ sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân, rồi họ nhìn nhau một lát, chẳng nói năng gì 🡪 Tâm trạng lo lắng của cụ Bơ men dành cho giôn xi.
- Cụ Bơ - men âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm mưa lạnh lẽo 🡪 Sự hi sinh và tình yêu thương dành cho Giôn xi. Cụ hy vọng một điều rằng nhìn chiếc lá còn ở trên cây Giôn xi sẽ có thêm động lực để đấu tranh với bệnh tật
- Nhà văn không kể sự việc cụ Bơ men đã vẽ chiếc lá 🡪 Chính chi tiết này đã làm kết thúc truyện trở nên bất ngờ. Chiếc lá trở thành một kiệt tác nghệ thuật, có khả năng lay động sức sống con người, đặc biệt là Giôn xi.
Câu 3.
- Khi kéo mành lên, nhận thấy chiếc lá không còn nữa, Giôn xi lặng im, tuyệt vọng:
- Giôn xi bắt đầu buông thả bản thân, thôi hy vọng vào sự sống
- Nhận ra khi chiếc lá cuối cùng rơi cũng là lúc mình sắp rời xa cõi đời.
- Phản ứng của Xiu ở những lần kéo mành
+ Lần đầu: lo lắng 🡪 vì nhớ lại trận mưa đêm qua và nghĩ rằng chiếc lá đã rụng
+ Lần thứ hai: ngạc nhiên, bất ngờ khi nhìn thấy chiếc lá vẫn ở trên cây
- Sự hồi sinh của Giôn xi là do:
+ Nhìn thấy chiếc lá thường xuân vẫn còn trên cây
+ Nhận thấy sự quan tâm, lo lắng của Xiu và cụ Bơ men
🡺 Truyện được kết thúc mở nhằm khơi gợi những suy nghĩ và liên tưởng trong lòng người đọc về tình yêu thương mà cụ Bơ men dành cho Giôn xi, hay nói rộng ra là tình người trong cuộc sống.
Câu 4.
Tình huống đảo ngược:
+ Đầu truyện, Giôn xi bị bệnh nặng, nằm trong bệnh viện 🡪 cụ Bơ men khỏe mạnh, vui vẻ
+ Cuối truyện, Giôn xi khỏe mạnh trở lại 🡪 cụ Bơ men chết vì cảm lạnh
🡺 Tạo sự bất ngờ, thú vị cho người đọc 🡪 Khiến tác giả rung động, cảm kích trước tấm lòng, tình yêu thương mà cụ Bơ men dành cho Giôn xi.
I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
Câu 1: Những chi tiết trong văn bản nói lên tấm lòng thương yêu và hành động cao cả của cụ Bơ-men với Giôn-xi:
- Cụ Bơ-men và Xiu "sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân…
- Cụ Bơ – men vội vã đến thăm Giôn – xi. Sự sợ sệt của hai người chính là lo cho tính mệnh người ốm.
- Cụ Bơ-men đã âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm lạnh buốt và mưa gió.
Nhà văn bỏ qua không kể sự việc cụ đã vẽ chiếc lá trên tường trong đêm mưa tuyết chính là yếu tố gây bất ngờ, xúc động cho người đọc.
Có thể xem chiếc lá cụ Bơ-men vẽ là một kiệt tác vì nó không chỉ rất sinh động, khiến Giôn-xi tưởng đó là chiếc lá thường xuân thật; mà còn được vẽ bằng cả tình thương yêu con người của cụ, và bức tranh (chiếc lá) đã đem lại sự sống cho Giôn-xi.
Câu 2: Những chi tiết khẳng định Xiu không hề được cụ Bơ-men cho biết sẽ vẽ chiếc lá để thay cho chiếc lá cuối cùng:
- Trước đó hai người chẳng nói năng gì khi cụ Bơ-men làm người mẫu cho Xiu vẽ.
- Khi Giôn-xi đòi kéo mành lên, Xiu làm theo một cách chán nản.
- Chính Xiu cũng ngạc cùng với Giôn-xi khi thấy: "Sau trận mưa vùi dập và những cơn gió phũ phàng... vẫn còn một chiếc lá thường xuân bám trên bức tường gạch".
- Chỉ khi bác sĩ nói, Xiu mới biết là cụ Bơ-men bị ốm.
Nếu Xiu biết trước ý định của cụ Bơ-men, câu chuyện sẽ không còn hấp dẫn vì chẳng còn yếu tố bất ngờ.
Câu 3:
Việc Giôn-xi ra lệnh cho Xiu kéo màn lên là chi tiết rất quan trọng. Giôn-xi chờ khi nào chiếc lá cuối cùng rụng nốt thì cô cũng buông xuôi, lìa đời.
- Nhà văn không để cho Giôn-xi phản ứng gì. Như vậy làm cho câu chuyện có dư âm, để lại trong lòng người đọc nhiều suy nghĩ và những dự đoán.
Câu 4: Đoạn trích “Chiếc lá cuối cùng” có hai lần đảo ngược tình huống gây bất ngờ:
- Giôn-xi bị ốm và rất tuyệt vọng, nằm chờ chết. Thế mà cô khoẻ lại.
- Cụ Bơ-men khoẻ mạnh, chỉ bị ốm có hai ngày, nhưng cụ đã đột ngột ra đi.
Chính nghệ thuật đảo ngược tình huống đã gây hứng thú cho người đọc.
- Soạn bài Chương trình địa phương, phần Tiếng Việt
- Soạn bài Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu… Hà Lan): Giôn-xi mắc bệnh, cô tuyệt vọng chờ chết
- Phần 2 (tiếp…chăm nom- thế thôi): Giôn-xi chiến thắng căn bệnh.
- Phần 3 (còn lại) sự thật về kiệt tác chiếc lá cuối cùng
Tóm tắt:
Xiu và Giôn –xi là hai họa sĩ nghèo sống với nhau hòa thuận trong một khu nhà trọ. Cụ Bơ-men, một hoạ sĩ già cũng sống ở đó với họ, cả đời cụ khao khát vẽ một kiệt tác nhưng chưa thoả ý. Giôn-xi mắc bệnh viêm phổi, cô không chịu chữa trị, tuyệt vọng không muốn sống tiếp. Hằng ngày cô ngắm những chiếc lá thường xuân và đợi chiếc lá cuối cùng rơi là cô cũng lìa đời. Biết được ý định đó, cụ Bơ- men đã lặng lẽ vẽ chiếc lá thường xuân cuối cùng vào đêm mưa gió. Giôn-xi nhìn chiếc lá cuối cùng không rụng nên quyết tâm vực lại mình, cuối cùng cô khỏi bệnh. Còn cụ Bơ-men thì chết vì sưng phổi khi sáng tạo kiệt tác chiếc lá cuối cùng cứu sống Giôn-xi.
Soạn bài:
Câu 1 (trang 90 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
- Những chi tiết trong văn bản nói lên tấm lòng yêu thương của cụ Bơ-men với Giôn-xi là:
+ Lo lắng cho Giôn-xi: sợ sệ khi nhìn thấy những chiếc lá thường xuyên đua nhau rụng xuống
+ Suy nghĩ cách cứu Giôn-xi
+ Âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm mưa gió để cứu Giôn-xi
- Nhà văn bỏ qua không kể sự việc cụ đãvẽ chiếc trên tường trong đêm mưa tuyết vì muốn tạo ra sự bất ngờ ở cuối câu chuyện.
- Có thể nói chiếc lá cụ vẽ là một kiệt tác vì:
+ Nó giống y như thật
+ Thể hiện tấm lòng hy sinh của cụ Bơ-men
+ Cứu sống Giôn-xi
Câu 2 (trang 90 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
- Bằng chứng chứng minh Xiu không hề được cụ Bơ-men cho biết ý định vẽ một chiếc lá thay cho chiếc lá cuối cùng rụng xuống là:
+ Khi Giôn-xi đòi kéo mành lên, Xiu làm theo một cách chán nản
+ Xiu cũng ngạc nhiên như chính Giôn- xi ngạc nhiên khi thấy chiếc lá cuối cùng vẫn còn sau đêm mưa gió
+ Chỉ khi bác sĩ nói Xiu mới biết cụ Bơ- men ốm
- Nếu Xiu được biết thì truyện sẽ kém sức hấp dẫn, vì người đọc sẽ không thể thấy hết được tấm lòng, sự chăm sóc, yêu thương của Xiu dành cho Giôn-xi.
Câu 3 (trang 90 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
- Phản ứng trước hai lần kéo mành:
+ Lần 1: Giôn-xi sợ chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng, Xiu lo lắng.
+ Lần 2: Cả Giôn-xi và Xiu đều sững sờ, ngạc nhiên vì chiếc lá vẫn còn trên cây.
- Nguyên nhân sự hồi sinh của Giôn-xi:
+ Do cô thấy hình ảnh chiếc lá thường xuân giàu sức sống sau đêm mưa bão
+ Giôn-xi không muốn phụ tấm lòng của Xiu, cụ Bơ-men
- Kết thúc truyện nhà văn không để Giôn-xi lên tiếng hay có trạng thái tâm lý nào khác:
+ Kết mở để mọi người tự hình dung ra phản ứng của Giôn-xi
+ Tạo dư âm cho truyện
Câu 4 (trang 90 sgk Ngữ văn 8 tập 1):
- Hai sự kiện bất ngờ, đối lập:
+ Giôn-xi bị bệnh, tiến đến cái chết nhưng không chết
+ Cụ Bơ-men khỏe mạnh nhưng lại chết
- Tác dụng:
+ Tạo nên sự hấp dẫn, bất ngờ cho thiên truyện
+ Khẳng định nghệ thuật chân chính thực sự mang lại sự hồi sinh, sự sống cho con người.
-----------------------HẾT-----------------------
Trong chương trình học Ngữ Văn 8 phần Thuyết minh về cây bút bi là một nội dung quan trọng các em cần chú ý chuẩn bị trước.
Ngoài nội dung ở trên, các em có thể tìm hiểu thêm phần Kể lại một việc em đã khiến bố mẹ vui lòng nhằm chuẩn bị cho bài học này.