1. Mở bài:Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
2. Thân bài:
2.1. Nội dung chính của truyện:
- Nội dung chính của truyện: kể về sự kiện viên trung sĩ phát minh ra chất làm gỉ các loại vũ khí để chấm dứt chiến tranh nhưng không ai tin vào điều đó cho đến khi anh biến nó thành sự thật.
2.2. Phân tích giá trị của tác phẩm:
a. Nội dung: Khát vọng về cuộc sống hòa bình được thể hiện qua ý tưởng về chất làm gỉ:
* Đặc điểm của chất làm gỉ:
- Chất làm gỉ được phát minh dựa trên cơ sở cấu trúc nguyên tử xác định.
- Viên trung sĩ dùng hơi nước với mong muốn làm hoen gỉ kim loại. Anh muốn tìm ra phương pháp nào đó để gây ra ở thép một hiệu ứng "sốc thần kinh".
=> Ý tưởng về chất làm gỉ được phát minh, chế tạo dựa trên khoa học.
=> Thể hiện lí tưởng, khát vọng và ước muốn về một cuộc sống không có chiến tranh của anh trung sĩ.
* Tác động của chất làm gỉ:
- Trong suy nghĩ của viên trung sĩ, chất làm gỉ có khả năng vô hiệu hóa các loại súng, đạn, xe tăng, máy bay chiến đấu, tàu chiến.
- Khi ước muốn đã trở thành sự thật, chất làm gỉ có tác động vô cùng mạnh mẽ:
+ Biến chiếc bút làm bằng vỏ đạn của đại tá biến thành chất vụn gỉ màu đỏ vàng rơi lả xuống tờ giấy.
+ Tạo ra một cảnh tượng kinh hoàng, choáng ngợp trước mắt của tên lính gác.
=> Làm thay đổi suy nghĩ và cách nhìn nhận của đại tá đối với viên trung sĩ. Thể hiện bản lĩnh của anh trung sĩ khi dám ước mơ, dám thực hiện dù không được người khác đồng tình, ủng hộ.
b. Nghệ thuật:
- Trí tưởng tượng phong phú của nhà văn, được thể hiện qua các chi tiết về tác động của chất làm gỉ và hợp chất có khả năng phá hủy vũ khí chiến tranh.
- Nhân vật được khắc họa chủ yếu thông qua lời nói, hành động.
2.3. Đánh giá:
- Về nội dung: Qua đoạn trích tác giả gửi gắm bài học, thông điệp:
+ Thể hiện sự ngợi ca đối với anh trung sĩ bởi lòng dũng cảm và yêu chuộng hòa bình.
+ Ông hi vọng khoa học có thể sáng chế ra một loại chất hóa học có khả năng phá hủy các cỗ máy và vũ khí chiến tranh.
+ Thể hiện khát vọng về cuộc sống hòa bình.
+ Lên án, phản đối tình trạng bạo lực, chạy đua vũ trang của một số nước trên thế giới.
- Về nghệ thuật: ca ngợi trí tưởng tượng, sự hiểu biết sâu rộng về khoa học của tác giả.
3. Kết bài: Khẳng định giá trị tác phẩm.
Truyện ngắn "Chất làm gỉ" là một trong những truyện ngắn hay và đặc sắc của tác giả Rây Brét-bơ-ry. Truyện đã đề cập đến vấn đề nóng hổi, mang tính thời đại của nhân loại là chiến tranh và hòa bình. Đọc truyện ngắn, độc giả không khỏi trầm trồ, thán phục trước hiểu biết sâu rộng và trí tưởng tượng phong phú của nhà văn.
Tác phẩm kể về sự kiện viên trung sĩ phát minh ra chất làm gỉ các loại vũ khí để chấm dứt chiến tranh nhưng không ai tin vào điều đó cho đến khi anh biến nó thành sự thật. Lòng yêu con người, khát khao về một cuộc sống hòa bình, không khói súng ở nhân vật trung sĩ cũng chính là chủ đề của toàn bộ tác phẩm.
Khát vọng ấy được thể hiện chủ yếu qua ý tưởng về chất làm gỉ. Chất làm gỉ trong suy nghĩ của viên trung sĩ có khả năng làm mòn kim loại. Nó được phát minh dựa trên cơ sở cấu trúc nguyên tử xác định. Trong lời trình bày với viên đại tá, ta có thể thấy chất làm gỉ được hình thành dựa trên nghiên cứu, tìm tòi về chất gây ra sự mòn, gỉ trong khí quyển là nước. Anh muốn tìm một cách thức "nào đó để "gây ra ở thép một hiệu ứng "sốc thần kinh"". Khi ấy, hơi nước sẽ phát huy tác dụng và phá vỡ cấu trúc của bề mặt kim loại. Mặc dù chi tiết chất làm gỉ chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng và sự hư cấu nhưng nó hoàn toàn có giá trị về mặt khoa học. Nó thể hiện lí tưởng, khát vọng và ước muốn về một cuộc sống không có chiến tranh của anh trung sĩ.
Mục đích của việc phát minh, chế tạo ra chất làm gỉ chính là khả năng vô hiệu hóa các loại súng, đạn, xe tăng, máy bay chiến đấu, tàu chiến. Trong suy nghĩ của anh, anh muốn nó trở thành công cụ hữu hiệu để lập lại hòa bình trên thế giới. Viên đại tá cho rằng anh là một kẻ ngớ ngẩn, hoang tưởng và hão huyền. Ông ta lấy bút viết vào tờ giấy với dòng chữ: "Tôi muốn sau bữa trưa nay, anh đến gặp bác sĩ Mét-thiu để ông ta khám cho anh. Tôi không muốn nói là anh bị ốm nắng, nhưng tôi cảm thấy anh cần có sự giúp đỡ của bác sĩ". Dẫu vậy, anh vẫn kiên nhẫn chứng minh ý tưởng của mình là đúng đắn và nói ra dự định, kế hoạch trong tương lai. Viên đại tá gạt phắt sang một bên và yêu cầu anh đến gặp bác sĩ Mét-thiu để được khám chữa. Để chứng minh quyết định của ông ta là một sai lầm, sau khi rời khỏi văn phòng, viên trung sĩ đã kích hoạt chất làm gỉ khiến nó có tác động vô cùng mạnh mẽ đối với mọi thứ xung quanh. Nó biến chiếc bút làm bằng vỏ đạn của đại tá biến thành một thứ bột rơi lả tả xuống giấy. Đồng thời, tạo ra một cảnh tượng kinh hoàng, choáng ngợp trước mắt của người lính gác: "khẩu súng đang biến thành vụn sắt gỉ màu vàng, những chiếc máy bay thì tan vụn ra thành đám bụi màu xám bị gió cuốn đi lả tả", "những chiếc xe tải biến thành những đám mây màu da cam, chỉ còn lại những chiếc lốp". Tác động của chất phá hủy vũ khí chiến tranh đã làm thay đổi suy nghĩ và cách nhìn nhận của đại tá đối với viên trung sĩ. Đồng thời, thể hiện bản lĩnh dám ước mơ, dám thực hiện của anh trung sĩ ngay cả khi không được người khác đồng tình, ủng hộ.
Để làm nên thành công cho tác phẩm, ngoài nét đặc sắc về mặt nội dung, ta không thể nào bỏ qua một số yếu tố độc đáo về mặt nghệ thuật. Đó là trí tưởng tượng phong phú, đa dạng của nhà văn về hợp chất có khả năng phá hủy cỗ máy chiến tranh và các chi tiết về tác động của nó. Biện pháp tu từ so sánh "giống như những con quái vật thời tiền sử", "như những con quái vật thời tiền sử một thời bị rơi vào những cái hố nhựa đường" càng làm nổi bật và nhấn mạnh sức tàn phá của chất làm gỉ. Ngoài ra, nhân vật được tác giả khắc họa chủ yếu thông qua lời nói, hành động cụ thể. Ngôn ngữ đối thoại góp phần thúc đẩy cốt truyện và bộc lộ phẩm chất, tính cách nhân vật.
Qua tác phẩm, tác giả muốn ca ngợi lòng dũng cảm, yêu chuộng hòa bình của anh trung sĩ. Đồng thời, bày tỏ mong muốn về một loại chất hóa học có khả năng phá hủy các cỗ máy và vũ khí chiến tranh. Từ đó, thể hiện khát khao, ước mơ về cuộc sống hòa bình và lên án, phản đối tình trạng bạo lực, chạy đua vũ trang của một số nước trên thế giới. Đặc biệt hơn, chúng ta cần dành lời khen và sự thán phục trước trí tưởng tượng và sự hiểu biết sâu rộng về khoa học của nhà văn.
Như vậy, qua ý tưởng về chất làm gỉ, tác giả đã cho ta thấy khát vọng về một cuộc sống yên bình, không chiến tranh của anh trung sĩ nói riêng và toàn nhân loại nói chung. Những vấn đề nhân văn, nhân đạo sâu sắc mà ông gửi gắm vẫn luôn có ý nghĩa trong xã hội ngày nay.
--------------------------HẾT-------------------------
Trên đây là dàn ý và bài văn mẫu mà các em không thể bỏ qua khi tìm hiểu văn bản Chất làm gỉ. Để có thêm những hiểu biết về văn bản này, em hãy xem thêm các bài văn mẫu lớp 7 khác:
- Soạn bài Chất làm gỉ
- Chất làm gỉ: thể loại, tóm tắt, bố cục, nội dung, nghệ thuật