Đề bài: Phân tích lòng yêu nước, căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn thể hiện qua Hịch tướng sĩ
Phân tích lòng yêu nước, căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn thể hiện qua Hịch tướng sĩ
Bài làm:
Tinh thần yêu nước từ lâu đã là một nét đẹp truyền thống trong tâm hồn mỗi người dân Việt. Và lòng yêu nước ấy cũng được các nhà thơ, nhà văn mang vào văn học với những màu sắc mới mẻ mà chân tình, được biểu hiện trên nhiều mặt. Đó là tình yêu thiên nhiên, là lòng tự hào về gấm vóc non sông. Đó là tinh thần khâm phục trong ý chí chiến đấu anh dũng trước mũi súng quân thù. Đó là tình yêu của tiếng nói, của cội nguồn dân tộc. Và lòng yêu nước ấy được Trần Quốc Tuấn thể hiện sâu sắc một lần nữa trong bài "Hịch tướng sĩ", bài hịch được ông viết vào thời điểm trước cuộc kháng chiến Mông - Nguyên nhằm khích lệ tinh thần chiến đấu của quân dân nhà Trần.
Bài hịch chứa chan tình thần yêu nước và ý chí quật cường của một tướng lĩnh tài ba. Thứ nhất, tình yêu nước được thể hiện ở niềm tự hào, khâm phục trước những tên tuổi của cha anh đi trước với bao chiến công oanh liệt. Đó là lòng hết mình, trung tín phục vụ chúa của những vị anh hùng . Đó là những gương chiến đấu hào hùng với quân của bao anh hùng hi sinh vì đất nước thân yêu. Họ là những gương để ta soi sáng, để ta lấy đó làm động lực mà nuôi ý chí chiến đấu. Đó là tinh thần trung quân ái quốc từ bao đời. "Ta thường nghe: Kỷ Tín đem mình chết thay, cứu thoát cho Cao Đế; Do Vu chìa lưng chịu giáo, che chở cho Chiêu Vương; Dự Nhượng nuốt than, báo thù cho chủ; Thân Khoái chặt tay để cứu nạn cho nước. Kính Đức một chàng tuổi trẻ, thân phò Thái Tông thoát khỏi vòng vây Thái Sung; Cảo Khanh một bầy tôi xa, miệng mắng Lộc Sơn, không theo mưu kế nghịch tặc. Từ xưa các bậc trung thần nghĩa sĩ, bỏ mình vì nước, đời nào chẳng có?" . Chí anh hùng phải lập nên những thành công vĩ đại, những công danh hiển hách để lưu danh sử sách, đời đời mong nhớ. Bằng việc nêu ra gương các vị anh hùng, Trần Quốc Tuấn đã khiến cho quân sĩ phải suy ngẫm, tự nhìn lại chính mình, xem có xứng đáng với những truyền thống bất khuất mà thế hệ đi trước đã để lại.
Thứ hai, tình yêu nước được Hưng Đạo Vương thể hiện ở lòng căm thù giặc. Ngọn lửa yêu nước mãnh liệt, cháy bỏng bao nhiêu thì lòng căm phẫn trước quân giặc tàn độc càng lớn lao bấy nhiêu. Ông đã vạch trần tội ác, ngang ngược, huênh hoang của quân thù. Quân gian tà hống hách, nham hiểm và tham lam. Hành động như những tên cầm thú, gian mãnh, hung tàn: "ta cùng các ngươi sinh ra phải thời loạn lạc, lớn lên gặp buổi gian nan. Lén nhìn sứ ngụy đi lại nghênh ngang ngoài đường, uốn tấc lưỡi cú diều mà lăng nhục triều đình; đem tấm thân dê chó mà khinh rẻ tổ phụ. Ỷ mệnh Hốt Tất Liệt mà đòi ngọc lụa để phụng sự lòng tham khôn cùng; khoác hiệu Vân Nam Vương mà hạch bạc vàng, để vét kiệt của kho có hạn. Thật khác nào đem thịt ném cho hổ đói, tránh sao khỏi tai họa về sau".
Tinh thần ấy còn được thể hiện ở nỗi lòng của một vị tướng ngày đêm lo cho vận mệnh của dân tộc đang lâm vào cơn nguy kịch, hiểm hoạ đang đứng trước mắt, Tổ quốc khó lòng giữ trọn vẹn. Tác giả đã rất đau khổ, thương xót và lo lắng, trăn trở cho tình hình đất nước lúc này. Quân giặc phá phách trên quê hương, dân chúng lầm than, chết chóc thảm hại, khiến nỗi lòng kẻ sĩ không yên. "ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa". Nỗi căm tức biến thành hành động, mạnh mẽ và dứt khoát: "dẫu cho trăm thân ta phơi ngoài nội cỏ, nghìn thây ta bọc trong da ngựa, cũng nguyện xin làm". Một nỗi căm phẫn đến tột cùng của một trái tim thấm đẫm tình yêu nước, yêu nhân dân. Một ý chí quyết tâm tột độ, dẫu cho phải có hi sinh tất cả cũng phải giết được lũ giặc bất nhân, phi nghĩa.
Thứ ba, lòng yêu nước được thể hiện ở tinh thần đoàn kết, khích lệ nghĩa sĩ anh em trên dưới một lòng chống giặc cứu nước. Những lời lẽ chân tình thắm thiết được viết ra rất đỗi cảm động về tình cảm vua-tôi:
"Các ngươi ở lâu dưới trướng, nắm giữ binh quyền, không có mặc thì ta cho áo; không có ăn thì ta cho cơm. Quan thấp thì ta thăng tước; lộc ít thì ta cấp lương. Đi thủy thì ta cho thuyền; đi bộ thì ta cho ngựa. Lâm trận mạc thì cùng nhau sống chết; được nhàn hạ thì cùng nhau vui cười."
Đó còn là những lời lẽ thấu tình đạt lý, nghiêm khắc mà thấu đáo của ông khi nhận thấy những tướng sĩ tài giỏi của mình đang vì lòng riêng mà quên mất việc lớn. Trần Quốc Tuấn đã thẳng thắn chỉ ra những khuyết điểm còn tồn tại của chính quân sĩ mình: đó là sự thờ ơ trước nỗi đau của nhân dân, trước mũi gươm của giặc mặc sức giằng xéo quê hương. Đất nước đang cảnh lâm nguy" ngàn cân treo sợi tóc" mà vẫn ham những thú vui tầm thường, không đáng: "Có kẻ lấy việc chọi gà làm vui; có kẻ lấy việc cờ bạc làm thích. Có kẻ chăm lo vườn ruộng để cung phụng gia đình; có kẻ quyến luyến vợ con để thỏa lòng vị kỷ. Có kẻ tính đường sản nghiệp mà quên việc nước; có kẻ ham trò săn bắn mà trễ việc quân. Có kẻ thích rượu ngon; có kẻ mê giọng nhảm." Vì vậy, Trần Quốc tuấn đã căn dặn, khuyến khích tướng sĩ hãy hành động, nêu cao ý chí chiến đấu, tinh thần anh dũng cảm quật cường, cảnh giác cao độ, chăm lo tập dượt binh thư yếu lược, thà chết vinh rửa nhục quân thù còn hơn sống mà chịu cảnh nước mất lầm than.
"Nay ta chọn lọc binh pháp các nhà hợp thành một tuyển, gọi là Binh Thư Yếu Lược. Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này, theo lời ta dạy bảo, thì trọn đời là thần tử; nhược bằng khinh bỏ sách này, trái lời ta dạy bảo thì trọn đời là nghịch thù.".
Bài hịch đã thể hiện rõ lòng yêu nước của một vị lãnh tướng tài ba. Còn thôi thúc trong lòng mỗi chúng em, những thế hệ trẻ tương lai ý thức về độc lập dân tộc, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Trần Quốc Tuấn như một gương sáng mãi về tình yêu nước, dạy cho mỗi người lòng tự hào, ý thức và trách nhiệm công dân, sẵn sàng đứng lên khi đất nước có ngoại xâm và trân quý hòa bình của nước nhà hiện tại.
----------------HẾT-------------------
Để củng cố kiến thức về tác phẩm Hịch tướng sĩ, bên cạnh bài Phân tích lòng yêu nước, căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn thể hiện qua Hịch tướng sĩ, các em có thể tham khảo thêm: Phân tích Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn, Chứng minh lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn qua Hịch tướng sĩ, Giới thiệu về Trần Quốc Tuấn và hoàn cảnh ra đời của văn bản Hịch tướng sĩ, Em hiểu bài Hịch tướng sĩ như thế nào về hình thức và nội dung, hãy tóm tắt nêu một số ý lớn.