Đề bài: Phân tích để làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ được thể hiện trong Bánh trôi nước
Phân tích để làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ được thể hiện trong Bánh trôi nước
1. Mở bài
- Giới thiệu tác giả tác phẩm
- Vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ được thể hiện qua hình tượng chiếc bánh trôi nước: trắng trẻo, ngọc ngà, thủy chung, son sắt, trước sau như một
2. Thân bài
- Vẻ đẹp tâm hồn qua hình ảnh bánh trôi nước
+ Vẻ đẹp hình thể: Thân em vừa trắng lại vừa tròn: vẻ đẹp cơ thể người phụ nữ xưa, sự tự hào, yêu thương bản thân mình
+ Vẻ đẹp giữa bôn ba sóng gió cuộc đời: Bảy nổi ba chìm với nước non: Cuộc đời trải qua gian khó, khổ sở, gió dập sóng vùi...(Còn tiếp)
>> Xem chi tiết Phân tích để làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ được thể hiện trong Bánh trôi nước tại đây.
Trong xã hội phong kiến, số phận người phụ nữ luôn bị coi là "con sâu cái kiến", bị coi thường, bị chà đạp. Họ không có tiếng nói trong xã hội, thậm chí đến cả cuộc đời của mình, họ cũng không có quyền tự quyết định. Hiểu được nỗi bất hạnh đó, nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã dùng tài năng văn chương trời phú của mình để lên tiếng, thay mặt phái yếu nhằm giãi bày những dằn vặt, khổ đau, bất hạnh, đồng thời thể hiện sự yêu mến, kính trọng với những người phụ nữ tài giỏi, xinh đẹp. Trong bài thơ "Bánh trôi nước", Hồ Xuân Hương đã vẽ nên bức tranh nghệ thuật, ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ qua hình tượng ẩn dụ độc đáo, bày tỏ sự yêu thương và nâng niu với số phận người con gái kiên cường, dẫu có khổ cực, đớn đau nhưng tâm hồn vẫn luôn trong sáng, thánh thiện.
Vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong "Bánh trôi nước" được ẩn dụ qua hình ảnh chiếc bánh trôi nước, một thức quà bình dân giản dị, gần gũi. Bên ngoài trắng tròn, xinh đẹp, bên trong ngọt ngào, sắt son, thủy chung. Hình tượng người phụ nữ toát lên với vẻ đẹp hình thể và vẻ đẹp tâm hồn, chịu thương chịu khó, "gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn", dẫu có sống trong cảnh khổ đau, bị khinh thường, rẻ rúng nhưng tấm lòng chung thủy vẫn trường tồn với thời gian.
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
Mở đầu với câu nói đầy khiêm tốn, motif điển hình của ca dao tục ngữ Việt Nam xưa. Cách xưng hô "thân em" vừa có nét dịu dàng, ý nhị, vừa có chút đơn côi, tủi cực. Chỉ có mỗi "thân em" giữa cuộc đời ngổn ngang xô bồ, nét đẹp tâm hồn phụ nữ thể hiện ở sự khiêm nhường, tinh tế, có chút ngây thơ thật chân thành, thuần khiết. Giới thiệu bản thân với nét ẩn dụ hình ảnh chiếc bánh trôi nước "vừa trắng lại vừa tròn", người đọc hình dung ra nét đẹp về hình thể trắng trẻo, đẫy đà sức xuân. Phải chăng, người con gái ấy cũng yêu quý, tự hào về vẻ đẹp của chính mình nhưng lại thể hiện một cách đầy khéo léo. Chỉ trong câu thơ đầu, vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ đã được tác giả khắc họa sâu sắc, người con gái xinh đẹp, tràn đầy sức sống, vừa kín đáo, vừa khêu gợi, vừa khiêm nhường, vừa sắc sảo.
Vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ từng trải với sóng gió cuộc đời, "bảy nổi ba chìm với nước non". Câu thành ngữ "ba chìm, bảy nổi, chín lênh đênh" đã được rút ngắn và âm hưởng hóa để phù hợp với câu thơ, làm nổi bật nỗi vất vả, khó khăn, những thăng trầm trong cuộc sống. Người đọc có nét liên tưởng tới quá trình làm bánh trôi nước với những chìm nổi mà phận phụ nữ trong xã hội xưa phải trải qua. Một cuộc đời lênh đênh vô định, cuộc đời bấp bênh vô thường, số phận do người khác định đoạt, không được làm chủ cuộc đời. Xét vào hoàn cảnh thực tế của nữ thi sĩ, hai lần làm vợ lẽ nhà quan, ắt hẳn đã nếm trải đủ mùi vị nước mắt. Có lẽ vì sự thấu hiểu ấy mà câu thơ thấm đẫm sự khổ đau, bất hạnh. Người phụ nữ đẹp là vậy, kiêu hãnh là vậy nhưng số phận chỉ như con ong cái kiến, bé nhỏ, hèn mọn.
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Nỗi xót xa như được đẩy lên đỉnh điểm. Trong xã hội phong kiến xưa, người đàn ông nắm mọi quyền hạn trong gia đình, đạo tam tòng như gọng cùm kìm kẹp người phụ nữ. Phần đàn bà lúc bây giờ chỉ quanh năm ngày tháng phục vụ gia đình, phục vụ chồng con, bị bó hẹp trong lề thói phong kiến cổ hủ, lạc hậu. Nếu may mắn được gả vào nhà chồng tử tế thì cô gái ấy sẽ được sống cuộc đời hạnh phúc. Ngay đến cả cha mẹ cũng coi con gái gả đi rồi như "bát nước hắt đi". Cuộc đời như một canh bạc đỏ đen, phải chịu đựng sự chỉ đạo của những người đàn ông, chính vì vậy mà đã có biết bao người phụ nữ ngậm ngùi, đắng cay sống trong thói đời gia trưởng, hà khắc, bị bào mòn sức lực và tuổi thanh xuân, không có quyền tìm kiếm hạnh phúc cho chính mình. "Mặc dầu tay kẻ nặn", sự cam chịu, sống chấp nhận, sống bị buộc phải lệ thuộc. Nhưng trong chính hoàn cảnh khắc nghiệt, khổ đau ấy, vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ mới được bộc lộ một cách sâu đậm, ấn tượng nhất
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
Cuộc đời chìm nổi, trải qua biết bao đắng cay, tủi nhục, nhưng cốt cách vẫn giữ trọn tấm lòng thủy chung, sắt son. Vẻ bề ngoài có "rắn nát", có bị gió dập sóng vùi đến đâu, bản chất thiện lương, hiền lành vẫn luôn được giữ gìn trọn vẹn. "Tấm lòng son", tấm lòng không một vẩn đục, luôn hướng về gia đình, về người chồng, về đức lang quân. Vẻ đẹp tâm hồn đã được hoàn thiện với câu thơ giàu tính biểu cảm. Hình tượng người phụ nữ hiện lên vừa đẹp nết, vừa đẹp người, vừa có sự từng trải, mặn mà, vừa ngây thơ, thanh thuần với tấm lòng trước sau như một không gì có thể đổi thay.
Bằng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt cổ điển cùng khả năng biến tấu, chấm phá độc đáo, vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ hiện lên với những đức tính quý báu, vừa ý tứ, tinh tế, vừa tự tin, kiêu hãnh, đặc biệt là tấm lòng thủy chung được nhấn mạnh với câu thơ cuối, tác giả không chỉ đơn thuần ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn mà còn bày tỏ sự kính trọng, ngợi ca, nâng niu đối với phái yếu. Giá trị nhân đạo sâu sắc cùng sự đồng cảm, tin yêu đã tạo nên một bức tranh đơn giản, nhẹ nhàng mà ấn tượng khó phai, biểu trưng cho người phụ nữ Việt Nam xưa và nay.
-------------------HẾT------------------
Trên đây chúng tôi đã cùng các em Phân tích để làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ được thể hiện trong Bánh trôi nước, để có những cảm nhận sâu sắc nhất về nội dung tư tưởng của tác phẩm, các em có thể tham khảo thêm: Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam thời xưa qua bài Bánh trôi nước, Phân tích những nét tương đồng giữa những câu hát than thân và bài thơ Bánh trôi nước, Phân tích yếu tố dân gian được sử dụng trong bài thơ Bánh trôi nước, Tài năng sử dụng ngôn ngữ dân tộc của Hồ Xuân Hương qua: Bánh trôi nước và Tự tình (bài II).